Czy istnieje przestępczość kryminalna? Kilka uwag o tautologii w policyjnej statystyce przestępczości i nie tylko

Abstrakt

Bezsens określenia przestępczość kryminalna, stosowanego od dłuższego czasu w policyjnej statystyce przestępczości, został już dostrzeżony przez wielu autorów. Dotychczasowa krytyka ograniczała się do płaszczyzny logicznej. Wskazywano na tautologiczny charakter pojęcia. W odniesieniu do terminu przestępczości kryminalnej nie poruszono dotychczas zagadnień związanych z funkcjami pleonazmu. „Kryminalne” nazewnictwo zdążyło trafić do opracowań naukowych i aktów normatywnych, a kilka uczelni wprowadziło do swojej oferty przedmiot „Przestępczość kryminalna”. Dotychczasowe próby definicji nie dają żadnego jednoznacznego rezultatu, co szczególnie niepokoi w przypadku tekstów prawnych. Analiza semantyczna omawianego pojęcia ujawnia niepokojące implikacje. Cementuje ono stygmatyzacje stereotypowych przestępców i daje do zrozumienia, że sprawcy równie groźnych przestępstw gospodarczych i drogowych są „mniej kryminalni”. Określenie przestępczość kryminalna cieszy się też popularnością w mowie nienawiści oraz popularnym dyskursie o przestępczości. W ostatniej części omówiono alternatywne określenia takie jak „przestępczość pospolita”, „tradycyjna” czy „przestępczość białych kołnierzyków”.