Published
2023-01-27
Keywords
- preparatory proceedings,
- circumstantial chain,
- case study analysis,
- explanations
Abstract
The aim of the article is to analyse the behaviour of suspects during preparatory proceedings and defendants during court proceedings in terms of confessions, appeals of confession, providing explanations, changing these explanations and refusing to admit guilt, as well as the impact of their behaviour on the course and outcome of circumstantial trials in murder cases.
The analysis shows that the suspects/accused undertake various actions to shift the suspicions of the investigating authorities, especially when the victim’s body cannot be found. To a large extent, they follow a belief that if there is no body, then there is no crime. The perpetrators in the analysed cases refused to provide explanations, refused to answer questions, confessed, appealed their confessions, provided explanations, changed their explanations and slandered other persons, claiming that the others had committed or participated in the crime.
In most of the cases in question, the line of defence adopted by the defendants had no impact on the outcome of the trial, in which the perpetrators were convicted. Any possible impact can only be seen in the punishment to which they were ultimately sentenced. The explanations provided by some of the suspects during the preparatory proceedings made it possible to direct the investigation and reconstruct the course of the incident, whereas subsequent appeals of confession and multiple changes to the explanations did not affect such findings.
The article is based on an analysis of court files concerning eight circumstantial homicide cases, in which the perpetrators were convicted despite a lack of corpus delicti.
References
- Adamiec J., Zdeb K., Metody geofizyczne w procesie poszukiwania ukrytych zwłok, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” nr 56/2020.
- Brzezińska D., Gawliński A., Zbrodnie bez ciał, Wydawnictwo Otwarte, Kraków 2021.
- Brzezińska D., Wybrane metody wykrywcze stosowane w procesach poszlakowych o zabójstwo, „Biuletyn Kryminologiczny” (w przygotowaniu).
- Drajewicz D. (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom I: Komentarz. Art. 1-424, Legalis.
- Gardocka T., Jagiełło D., Karny proces poszlakowy, C.H. Beck, Warszawa 2020, Legalis.
- Gruza E., Psychologia sądowa dla prawników, Wolters Kluwer, Warszawa 2017.
- Gruza E., Goc M., Moszczyński J., Kryminalistyka, czyli o współczesnych metodach dowodzenia przestępstw, Warszawa 2020.
- Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K. (red.), Kodeks postępowania Karnego. Tom I: Komentarz, Legalis.
- Hołyst B., Kryminalistyka, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2018.
- Hołyst B., Psychologia kryminalistyczna, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021.
- Komar-Nalepa A., Dowód poszlakowy. Zakres i metody budowy na przykładzie spraw o zabójstwo, C.H. Beck, Warszawa 2021, Legalis.
- Maciejski M., Ocena wiarygodności wyjaśnień podejrzanego, „Prokuratura i Prawo” nr 9/2007.
- Nelken J., Dowód poszlakowy w procesie karnym, Warszawa 1970.
- Pohl Ł., Składanie nieprawdziwych wyjaśnień przez oskarżonego w polskim postępowaniu karnym – szkic teoretycznoprawny, „Prokuratura i Prawo” nr 6/2006.
- Skorupka J. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Legalis.
- Szymacha-Zwolińska A., Realizacja niektórych zasad procesowych w sprawach poszlakowych, „Studia Iuridica” XXXIII/1997.
- Ślęzak J., Poszlaki i dowód poszlakowy w postępowaniu karnym w Polsce do 1991 roku. Analiza doktryny i orzecznictwa, „Cywilizacja i Polityka”, tom 15/2017.
- Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
- Wardak Z., Przyczynek do badań nad procesowo-kryminalistyczną problematyką poszlak [w:] E. Gruza, T. Tomaszewski, M. Goca (red.), Problemy współczesnej kryminalistyki, Warszawa 2016.
- Widacki J. (red.), Kryminalistyka, Warszawa 2018.
- Wiliński P., Składanie nieprawdziwych wyjaśnień w postępowaniu karnym – artykuł polemiczny, „Prokuratura i Prawo” nr 2/2007.
- Wyrok SN z dnia 23.07.1975 r., sygn. II KR 62/75, Legalis nr 18904.
- Wyrok SN z dnia 23.12.1976 r., sygn. IV KR 245/76, LEX nr 1673837.
- Wyrok SN z dnia 12.07.1979 r., sygn. IV KR 136/79, Legalis nr 21567.
- Wyrok SN z dnia 14.02.1980 r., sygn. I KR 10/80, Legalis nr 21901.
- Wyrok SN z dnia 15.10.2002 r., sygn. III KKN 68/00, Legalis nr 60283.
- Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 22.05.2006 r., sygn. II AKa 32/06, Legalis nr 80194.
- Wyrok SN z dnia 26.04.2007 r., sygn. I KZP 4/07, Legalis nr 82060.
- Wyrok SO w Świdnicy z dnia 23.10.2007 r., sygn. III K 178/06.
- Wyrok SA w Łodzi z dnia 18.03.2008 r., sygn. II AKa 33/08, Legalis nr 210170.
- Wyrok SA w Warszawie z dnia 9.11.2009 r.
- Wyrok SA w Lublinie z dnia 25.07.2012 r., sygn. II AKa 160/12, Legalis nr 704794.
- Wyrok SA w Łodzi z dnia 18.10.2012 r., sygn. II AKa 134/13, Legalis nr 731018.
- Wyrok SA w Poznaniu z dnia 6.03.2014 r., sygn. II AKa 200/13, Legalis nr 1733026.
- Wyrok SA w Łodzi z dnia 24.04.2014 r., sygn. II AKa 19/14, Legalis nr 1024070.
- Wyrok SA w Szczecinie z dnia 14.05.2014 r., sygn. II AKa 67/14., Legalis nr 2180775.
- Post. SN z dnia 29.01.2015 r., sygn. I KZP 25/14, Legalis nr 1172071.
- Wyrok SA w Białymstoku z dnia 21.04.2015 r., sygn. II AKa 53/15, Legalis nr 1263330.
- Wyrok SA w Warszawie z dnia 8.07.2015 r., sygn. II AKa 159/15, Legalis nr 1349106.
- Wyrok SO w Białymstoku, z dnia 5.01.2016 r., sygn. III K 92/15, Legalis nr 1981103.
- Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 29.06.2016 r., sygn. II AKa 137/16, Legalis nr 1504990.
- Wyrok SN z dnia 14.12.2016 r., sygn. III KK 152/16, Legalis nr 1538642.
- Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 10.05.2017 r., sygn. II AKa 70/17, Legalis nr 1636786.
- Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o policji (Dz.U. Nr 30 poz. 179 z późń. zm.).
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89 poz. 555 z późń. zm.).