Abstract
The study aims to address the various procedural measures whose development at different levels of national legislation, as well as at the institutional level of state law enforcement agencies, may contribute both to preventing and combating human trafficking more effectively. The overall effectiveness of prosecuting the actual perpetrators of this crime and effective protection of its victims depends primarily on adopting adequate legal instruments, and secondly, on the actual organization of work within the law enforcement bodies directly responsible for preventing and combating human trafficking, i.e. the State Prosecuting Service, the Police, and the Border Guard, whereas ensuring adequate protection of the victims also falls within the statutory remit of the judicial institutions, first and foremost, the common courts of law. With this in mind, the study discusses several select legal instruments pertaining to the prosecution of perpetrators and the system of victims protection, in conjunction with an assessment of their effective application in everyday practice. At the same time, the study attempts to address the proposed procedural measures deemed necessary to boost the overall effectiveness of the state law enforcement bodies in pursuing their statutory objectives with regard to human trafficking at large. Due to the space constraints, only those measures which are currently deemed to pose by far the biggest challenges, as well as those believed to create barriers to effective combating of human trafficking are addressed. In terms of the overall efficiency of the prosecution services, the present study discusses the results of other studies focused on practical application of the legal definition of human trafficking, as per the provisions of Article 189a, § 1 of the Polish Penal Code in conjunction with the provisions of Article 115, § 22 of the Polish Penal Code, as well as the actual modus operandi of the perpetrators, and also those favoured by various crime syndicates involved in human trafficking for business purposes. As far as the standards of victims protection are concerned, the study focuses on their presentation in terms of human rights, and the active obligation of the respective countries to ensure both legally and actually effective protection for the victims of this crime, in particular the standards applied to their identification, as strongly highlighted in the literature on the subject. Furthermore, the general body of knowledge and overall awareness of all state law enforcement agencies with regard to the individual components of human trafficking is also given due prominence. Those comprise, first and foremost, violence against women, secondary victimization, gender stigma, especially in the case of sexual exploitation, the overall cultural and social context, migration, and respective socio-economic status of the victims. Making the law enforcement agencies and the judiciary more aware of the existence of those components is essential to improving and enhancing their overall effectiveness in the pursuit of their statutory obligations, particularly with regard to ensuring that an effective system of victims protection is put in place.
References
- Askola H., Legal responses to trafficking in women for sexual exploitation in the European Union, Hart, Oxford 2007.
- Banaszak B., Prawo konstytucyjne, C. H. Beck, Warszawa 2004.
- Baranowska N., Chłopecki T., Kilka słów o kształtowaniu się praw człowieka w okresie XVIII–XX w., http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/42741/06_N_Baranowska_T_Chlopecki.pdf.
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępująca decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW, Dz.U. UE L 101 z 15.04.2011.
- Encyclopedia of Public International Law, vol. 8. Human Rights and the Individual in International Law. International Economic Relations, Amsterdam-New York-Oxford 1985.
- http://pk.gov.pl/aktualnosci-prokuratury-krajowej/zakup-kontrolowany-a-eliminowanie-handlu-ludzmi-seminarium-naukowe-osrodka-badan-handlu-ludzmi-uniwersytetu-warszawskiego.html#.V86RlY9OK3A.
- Jurewicz J., Handel ludźmi w polskim prawie karnym i prawie ponadnarodowym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2011.
- Karsznicki K., Bariery w ściganiu handlu ludźmi [w:] Z. Lasocik (red.), Eliminowanie handlu ludźmi w Polsce, Uniwersytet Warszawski. Ośrodek Badań Handlu Ludźmi, Warszawa 2011.
- Karsznicki K., Handel kobietami w świetle spraw karnych, „Prokuratura i Prawo” 2002, nr 12, s. 67-82.
- Karsznicki K., Ściganie przestępstwa handlu ludźmi w Polsce, Ośrodek Badań Handlu Ludźmi - Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2010.
- Klaus W., Cudzoziemcy jako ofiary pracy przymusowej w Polsce [w:] L. Mazowiecka (red.), Ofiary handlu ludźmi, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa 2014.
- Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, przyjęta dnia 15 listopada 2000 r., Dz.U. 2005 Nr 18, poz. 158.
- Konwencja Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi, sporządzonej w Warszawie dnia 16 maja 2005 r., Dz.U 2009 Nr 20, poz. 107.
- Kozłowska M., Wskazania dotyczące prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o handel ludźmi, „Prokuratura i Prawo” 2015, nr 10, s. 113-141.
- Namysłowska-Gabrysiak B., Analiza orzeczeń sądowych pod kątem zgodności z definicją zawartą w aktach międzynarodowych, w szczególności w Protokole z Palermo [w:] Handel ludźmi w Polsce. Materiały do raportu, MSWiA, Warszawa 2007.
- Namysłowska-Gabrysiak B., Analiza orzeczeń sądowych za lata 1999-2009 w sprawach dotyczących handlu ludźmi z art. 253 kodeksu karnego oraz wybranych losowo spraw z art. 204 § 4 k.k., Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2010.
- Namysłowska-Gabrysiak B., Funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości w latach 1999-2009 w świetle badań spraw karnych dotyczących handlu ludźmi [w:] Z. Lasocik (red.), Eliminowanie handlu ludźmi w Polsce. Analiza systemu, Uniwersytet Warszawski. Ośrodek Badań Handlu Ludźmi, Warszawa 2011.
- Namysłowska-Gabrysiak B., Ofiary przestępstwa handlu ludźmi [w:] W. Klaus, K. Laskowska, I. Rzeplińska (red.), Przestępczość cudzoziemców. Aspekty prawne, kryminologiczne i praktyczne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017.
- Namysłowska-Gabrysiak B., Sprawcy przestępstwa handlu ludźmi [w:] W. Klaus, K. Laskowska, I. Rzeplińska (red.), Przestępczość cudzoziemców. Aspekty prawne, kryminologiczne i praktyczne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017.
- Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 czerwca 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Służbie Celnej, Dz.U. 2015, poz. 990 z późn. zm.
- Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 lutego 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Policji, Dz.U. 2015, poz. 355 z późn. zm.
- Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, Dz.U. 2015, poz. 640 z późn. zm.
- Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Kodeks karny, Dz.U. 2016, poz. 1137 z późn. zm.
- Osiatyński W., Wprowadzenie do pojęcia praw człowieka. Materiały edukacyjne przygotowane w ramach programu Socrates Grundtvig Action 1, „Law through Experience”/116881-CP-1-2004-SK-GRUNDTVIG-G11.
- Osiatyński W., Wprowadzenie do praw człowieka, www.hfhrpol.waw.pl/pliki/WOsiatynski_HistIFilo.pdf.
- Pawłowski M., Międzynarodowe standardy ścigania handlu ludźmi i ochrony jego ofiar, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2014.
- Piechowiak M., Pojęcie praw człowieka [w:] L. Wiśniewski (red.), Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, Wydawnictwa Sejmowe. Kancelaria Sejmu, Warszawa 1997.
- Protokół o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi, uzupełniający Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 15 listopada 2000 r., Dz.U. 2005 Nr 18, poz. 160.
- Ruyver B. de, Strategies of the EU and the US in Combating Transnational Organised Crime, Antwerp 2002.
- Slany K., Migracje kobiet w Europie środkowo wschodniej po roku 1989 [w:] A. Siwik (red.), Od społeczeństwa industrialnego do społeczeństwa informacyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Lesławowi H. Haberowi w 40-lecie pracy naukowej i dydaktycznej, AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2007.
- Truong T.-D., Gender, Exploitative Migration, and the Sex Industry: A European Perspective, „Gender Technology and Development” 2003, nr 7, s. 31-52.
- Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, Dz.U. 2013, poz. 1650 z późn. zm.
- Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka, Dz.U. 2015, poz. 21.
- Ustawa z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze, Dz.U. 2016, poz. 177 z późn. zm.
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, Dz.U. 1997 Nr 89, poz. 555 z późn. zm.
- Villacampa C., The European Directive on Preventing and Combating Trafficking in Human Beings and the Victim-Centric Treatment of this Criminal Phenomenon, „European Criminal Law Review” 2012, t. 2, z. 3, s. 291-317.
- Villacampa C., Torres N., Trafficked Women in Prison. The Problem of Double Victimisation, Springer Science+Business Media, Dordrecht 2014.
- www.handelludzmi.eu.
- Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2015 r., III KK 138/15, http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/III%20KK%20138-15.pdf.
- Zielińska E., Namysłowska-Gabrysiak B., Transpozycja do prawa polskiego art. 8 Dyrektywy 2011/36/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar [w:] Z. Lasocik (red.), Niekaralność ofiar handlu ludźmi – nowe perspektywy, Ośrodek Badań Handlu Ludźmi. Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2015.
- Zlotnik H., The Global Dimensions of Female Migration, http://www.migrationpolicy.org/article/global-dimensions-female-migration/.