Prześlij tekst
Nr 1 (201) (2015)
Artykuły

Legalność amerykańskich ataków lotniczych na ISIS w Iraku i Syrii jako reakcja na zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego

[Legalityof u.s. air strikes against ISIS in Iraq and Syria as a reaction to a threat to international security]

PDF
  • Agnieszka Szpak
Agnieszka Szpak
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Opublikowane 2015-03-31

Słowa kluczowe

  • bezpieczeństwo międzynarodowe,
  • ISIS,
  • ataki terrorystyczne,
  • agresja,
  • Stany Zjednoczone Ameryki,
  • Irak,
  • Syria,
  • konflikty zbrojne,
  • legalność,
  • państwa obce,
  • international security,
  • terrorist attack,
  • aggression,
  • United States,
  • armed conflict,
  • legality,
  • foreign country
    • ...Więcej
    Less

Prawa autorskie (c) 2015 ILS PAS

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Legalność amerykańskich ataków lotniczych na ISIS w Iraku i Syrii jako reakcja na zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego: [Legalityof u.s. air strikes against ISIS in Iraq and Syria as a reaction to a threat to international security]. (2015). Studia Prawnicze The Legal Studies, 1 (201), 35-56. https://doi.org/10.37232/sp.2015.1.2

Abstrakt

Od 8 sierpnia 2014 r. Amerykanie prowadzą ataki lotnicze na członków ISIS (Islamic State of Iraq and Syria, znane również jako ISIL Islamic State of Iraq and Levant; inaczej nazywane Państwem Islamskim) w Iraku. ISIS to organizacja terrorystyczna, która wcześniej nazywała się Al-Kaida, a która dąży do utworzenia kalifatu w Iraku. Jest to organizacja motywowana religijnie o silnym nastawieniu antyzachodnim, szczególnie antyamerykańskim. Pierwotnym celem ataków powietrznych USA było głównie niesienie pomocy humanitarnej oraz zapewnianie ochrony mieszkającym w Iraku obywatelom amerykańskim, jednak stopniowo USA rozszerzyły bombardowania także na obiekty wojskowe ISIS. 

Podstawowe pytanie, na które postaram się odpowiedzieć w tym artykule, dotyczy uzasadnienia dla amerykańskich nalotów, w tym uzasadnienia prawnego. Zanim jednak odpowiem na to pytanie, muszę pokrótce scharakteryzować normy prawnomiędzynarodowe dotyczące zastosowania siły w stosunkach międzynarodowych.

 

The aim of the article is to present the threat caused by a terrorist organization – Islamic State of Iraq and Syria to international security and to American interests and nationals in particular as well as American air strikes as a special kind of reaction to this asymmetrical danger. The key issue is the legality of US actions on the territory of Iraq and Syria. Iraq’s case is not as controversial as Syria’s because Iraq consented to American air strikes and is clearly cooperating on the ground. The more problematic is, however, the case of Syria. Is this State willing and able to cooperate and react to the ISIS threat? Can the USA ignore an offer of cooperation when one is made? What if there is no consent on the part of the Syrian government? The author attempts to answer all these questions using international legal rules on the right to selfdefence, including preventive and collective self-defence as well as American test of a State (here Syria) being “unwilling or unable” to react as a precondition to use force even without the consent of such a State.

PDF

Bibliografia

  1. Absolutne zło atakuje, „Forum” 2014,nr 20.
  2. Barcik J., Koncepcja samoobrony w prawie międzynarodowym w dobie „wojny z terroryzmem”, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2003, nr 1.
  3. Barcik J., Srogosz T., Prawo międzynarodowe publiczne,Warszawa 2007.
  4. Beachamp Z., 17 things about ISIS and Iraq you need to know, http://www.vox.com/cards/things-about-isis-you-needto-know/what-is-isis.
  5. Białocerkiewicz J., Prawo międzynarodowe publiczne. Zarys wykładu, Toruń 2007.
  6. Cassese A., International Law. Second Edition, Oxford 2005.
  7. Czapliński W., Interwencja w Irakuz punktu widzenia prawa międzynarodowego, „Państwo i Prawo” 2004,nr 1.
  8. Czapliński W., Odpowiedzialność państwa za naruszenia prawa międzynarodowego w związku z konfliktem zbrojnym, Warszawa 2009.
  9. Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne.Zagadnienia systemowe, Warszawa 2004.
  10. Daskal J., Strikes in Syria:The International Law Framework,http://justsecurity.org/15479/strikes-syria-international-law-framework-daskal-deeks-goodman/.
  11. Dienstein Y., War, Aggression and Self-Defence, Third Edition, Cambridge 2003.
  12. Eichensehr K., French Prime Minister’s Statement on Action Against ISIL, http://justsecurity.org/15671/french-prime-ministersstatement-action-isil/.
  13. FactSheet: U. S. Policy Standards and Procedures for the Use of Force in CounterterrorismOperations Outside the United States and Areas of Active Hostilities, http://www.whitehouse.gov/the-press-offi ce/2013/05/23/factsheet-us-policy-standardsand-procedures-use-force-counterterrorism.
  14. FalkR. A., WhatFuture for the UN Charter System of War Prevention?, „American Journal of International Law” 2003, nr 9.
  15. FarerT. J., The Prospect for International Law and Order in the Wake of Iraq, „American Journal of International Law” 2003, nr 97.
  16. Fox J., Dictionary of International Comparative Law, Oceana 1992.
  17. FranckT. M., Recourse to Force. State Action Against Threats and Armed Attacks, Cambridge 2002.
  18. FranckT. M., WhatHappensNow? The United Nations AfterIraq, „American Journal of International Law” 2003, nr 97.
  19. Goldman Z., The Foreign Fighter Resolution: Implementing a Holistic Strategyto Defeat ISIL, http://justsecurity.org/15721/foreignfighter-resolution-implementing-holistic-strategy-defeat-isil/#more-15721.
  20. Goodman R., Australia, France, Netherlands Express Legal Reservations about Airstrikes in Syria, http://justsecurity.org/15545/australia-france-netherlands-express-legal-reservationsairstrikes-syria/.
  21. Goodman R., International Law – and the Unwilling and Unable Test – for US Military Operations In Syria, blog Just Security, http://justsecurity.org/14949/international-law-unwilling-unable-test-military-operations-syria/.
  22. HellerK. J., The US’sRetreat from IHL (or, the Triumphof Ryan Goodman), blog Opinio Juris, http://opiniojuris.org/2013/05/24/obamas-retreat-from-ihl-or-the-triumph-of-ryan-goodman/.
  23. Horowitz J., Does the Unwilling/Unable Test Hang on Territorial Control?:A Response to Micheal Lewis, blog Just Security, http://justsecurity.org/14953/unwillingunable-test-hang-territorial-control-response-michaellewis/.
  24. http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,16609653,70_proc_Amerykanow_popiera_ataki_lotnicze_w_Iraku.html. Brak dostępu.
  25. http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114875,16650557,USA_walcza_z_dzihadystami_w_Iraku_i_Syrii__Bialy_Dom.html.
  26. Islamic Statecrisis: US hits IS oiltargets in Syria, http://www.bbc.com/news/world-middle-east-29357934.
  27. Karta Narodów Zjednoczonych z dnia 26 czerwca 1945 r., Dz. U. z 1947 r.,nr 23, poz. 90.
  28. Kowalski M., Prawo do samoobrony jako środek zwalczania terroryzmu międzynarodowego, Warszawa 2013.
  29. Krzeczunowicz A., Wojna prewencyjna. Nowa doktryna wojenna czy echo przeszłości?, „Sprawy Międzynarodowe” 2005, nr 3 ().
  30. Lewis M., Wha Does the „Unwilling or Unable” Standard Meanin the Context of Syria?, blog Just Security, http://justsecurity.org/14903/unwilling-unable-standard-context-syria/.
  31. List Ministra Spraw Zagranicznych Iraku z dnia 20 września 2014 r. do przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa ONZ.
  32. List ambasador USA przy ONZ S. Power do Sekretarza Generalnego ONZ, http://justsecurity.org/15436/war-powers-resolution-article-51-letters-force-syria-isil-khorasan-group/.
  33. Madej M., Zagrożenia symetryczne bezpieczeństwa państw obszaru transatlantyckiego,Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2007.
  34. Makarewicz A., Interwencja humanitarna czy „odpowiedzialność za ochronę”? Uwagi na temat raportu Międzynarodowej Komisji dospraw Interwencji i Suwerenności Państwowej, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2003, t. 3, nr 2.
  35. McGoldrick D., From ‘9–11’ to‘the Iraq War 2003’. International Law in an Age of Complexity, Oxford and Portland 2004.
  36. Nazarkin J., Nowe-stare zagrożenia: emocje i trzeźwa analiza, [w:] R. Kuźniar, Z. Lachowski (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe czasu przemian. Zagrożenia– Koncepcje – Instytucje, Warszawa 2003.
  37. Obama B, Dla Państwa Islamskiego nie ma miejsca w XXI wieku, „Newsweek”, http://swiat.newsweek.pl/egzekucja-jamesa-foleya-irakisisbarack-obama-newsweek-pl,artykuly,346086,1.html.
  38. Obama B., No US combatmissionagainst IS in Iraq, BBC, http://www.bbc.com/news/world-middle-east-29235083.
  39. Opinia doradcza w sprawie skutków prawnych wzniesienia muru na okupowanych terytoriach palestyńskich, 2004 r., http://www.icj-cij.org/.
  40. Orzeczenie w sprawie amerykańskich zakładników w Teheranie, http://www.icjcij.org/homepage/index.php?lang=en.
  41. Orzeczenie w sprawie cieśniny Korfu, http://www.iccij.org/homepage/index.php?lang=en;.
  42. Otłowski T., Gorączka dżihadu, „Polska Zbrojna” 2014, nr 10.
  43. Otłowski T., Pochód islamistów, „Polska Zbrojna” 2014, nr 10.
  44. Paust J., Of Course It’s a War, and It Is Lawful, JURIST - AcademicCommentary, September 20, 2014,http://jurist.org/academic/2014/09/jordan-paust-war-lawful.
  45. Pearlstein D., One of the Things We Learned About Targeting, blog Opinio Juris, http://opiniojuris.org/2013/05/24/one-of-the-things-we-learned-abouttargeting/.
  46. Reed J., Hegel and DempseyWon’tRule OutPossibility of U.S. Ground Combat Troops in Iraq,http://justsecurity.org/15088/hagel-dempsey-rule-possibility-american-ground-combat-troopsiraq/.
  47. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ z 2001, nr 1368, http://www.un.org/en/sc/documents/resolutions/.
  48. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ z 2001, nr 1373, http://www.un.org/en/sc/documents/resolutions/.
  49. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ z 2002, nr 1441, http://www.un.org/en/sc/documents/resolutions/.
  50. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ z 29 listopada 1990 r., nr 678, http://www.un.org/en/sc/documents/resolutions/.
  51. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ z 3 kwietnia 1991 r., nr 687, http://www.un.org/en/sc/documents/resolutions/.
  52. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 15 sierpnia 2014 r., nr 2170, http://www.un.org/en/sc/documents/resolutions/.
  53. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 23 września 2014 r., nr 2178, http://www.un.org/en/sc/documents/resolutions/.
  54. Roth K., War in Iraq: Not a Humanitarian Intervention, [w:] Human Rights Watch World Report 2004.
  55. Rötzer F., Nas trzeba się bać, „Forum” 2014, nr 17.
  56. Rötzer F., Ziemia pije krew niewiernych, „Forum” 2014, nr 18.
  57. Sandorski J., Opieka konsularna a opieka nad jeńcami wojennymi w świetle sprawy kombatantów afgańskich, [w:] J. Białocerkiewicz, M. Balcerzak, A. Czeczko-Durlak (red.) Księga Jubileuszowa Profesora Tadeusza Jasudowicza, Toruń 2004.
  58. Sapiro M., Iraq: The Shifting Sands of Preemptive Self-Defense, „American Journal of International Law” 2003, nr 97.
  59. Scheinin M., ISIS/ISIL remainsassociated with Al-Qaidabecause the UN SecurityCouncilsays do?, blog Just Security, http://justsecurity.org/15014/isisisil-remains-al-qaida-security-council-so/.
  60. Shaw M. N., Prawo międzynarodowe, Warszawa 2000.
  61. Shiner P., Williams W., (red.), The Iraq War and International Law, Oxford,Portland 2008.
  62. StromsethJ. E., Law and Force After Iraq: A Transitional Moments, „American Journal of International Law” 2003, nr 97.
  63. Symonides J., Kilka uwag o prawnomiędzynarodowych podstawach bezpieczeństwa,[w:] R. Kuźniar, Z. Lachowski (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe czasu przemian. Zagrożenia – Koncepcje – Instytucje, Warszawa 2003.
  64. Syria: US beginsairstrikes on Islamic Statetargets, http://www.bbc.com/news/world-middle-east-29321136.
  65. Szpak A., Interwencja humanitarna. Aspekt prawny, Toruń 2005.
  66. Szpak A., Wybrane aspekty prawe interwencji humanitarnej, „Zeszyty Naukowe Doktorantów. Litwa– Rosja – Ukraina – Polska” 2007, nr 1.
  67. Taft W. H., Buchwald T. F., Preemption, Iraq and International Law, „American Journal of International Law” 2003, nr 97.
  68. The National Security Strategy of the United States of America, September 2002, http://www.state.gov/documents/organization/63562.pdf.
  69. USA walczą z dżihadystami w Iraku i Syrii. Biały Dom do Syryjczyków: Niewchodźcie nam w drogę, http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114875,16650557,USA_walcza_z_dzihadystami_w_Iraku_i_Syrii_Bialy_Dom.html.
  70. Wedgwood R., The Fall of Saddam Hussein: Security CouncilMandatesand PreemptiveSelf-Defence, „American Journal of International Law” 2003, nr 97.
  71. Yoo J., International Law and the War In Iraq, „UC Berkeley Public Law Research Paper”, no. 145.
  72. Zajadło J., Dylematy humanitarnej interwencji. Historia-etyka-polityka-prawo, Gdańsk 2005.