Prześlij tekst
Nr 3 (211) (2017)
Artykuły

Zakres związania państw członkowskich Kartą Praw Podstawowych Unii Europejskiej w kontekście stosowania prawa karnego (uwagi na tle orzecznictwa TSUE): [The scope of application of the charter of fundamental rights of the European Union by the Member States in the criminal law context (remarks on the recent CJEU jurisprudence)]

PDF
  • Monika Szwarc
Monika Szwarc
Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk Zakład Prawa Europejskiego

Opublikowane 2017-09-30

Słowa kluczowe

  • Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej,
  • implementacja prawa unijnego,
  • Court of Justice of the European Union,
  • implementation of EU law
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Zakres związania państw członkowskich Kartą Praw Podstawowych Unii Europejskiej w kontekście stosowania prawa karnego (uwagi na tle orzecznictwa TSUE): [The scope of application of the charter of fundamental rights of the European Union by the Member States in the criminal law context (remarks on the recent CJEU jurisprudence)]. (2017). Studia Prawnicze The Legal Studies, 3 (211), 47-79. https://doi.org/10.37232/sp.2017.3.2

Abstrakt

Znaczenie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (dalej powoływana w tekście jako: Karta) dla kształtowania prawa Unii Europejskiej oraz jej oddziaływanie na prawo krajowe państw członkowskich jest przedmiotem stałego zainteresowania polskiej nauki prawa. Z tego względu celem poniższych rozważań nie jest przeprowadzenie analizy stosowania Karty w krajowym porządku prawnym w ogólności, lecz przedstawienie stanowiska Trybunału Sprawiedliwośc Unii Europejskiej w odniesieniu do jej oddziaływania w kontekście stosowania prawa karnego państw członkowskich. Przedmiotem analiz będą zatem kwestie dotyczące tej sfery prawa, w której państwa członkowskie – stanowiąc i stosując prawo – korzystają z przysługujących im kompetencji do karania (ius puniendi).

 

The article focuses on the recent jurisprudence of the Court of Justice of the European Union in the context of the national criminal laws of the Member States, concerning the scope of application of the Charter. Drawing conclusions from this jurisprudence the Author answers the question when the Member State is 'implementing Union law' in the meaning of Article 51(1) of the Charter in the criminal law context. It is considered that Member States implement Union law when interpreting framework decisions (Lanigan, JZ, Vilkas), when assessing the conformity of the national measures with framework decisions (Jeremy F., Radu), when executing judgements in the framework of the mutual recognition (Aranyosi and Caldararu) and when assuring the effectiveness of EU law by enacting criminal sanctions (Tarrico). In addition, in some situations Member States may be considered to be implementing Union law while enacting national measures which may affect the rights derived from Union law (Delvigne). It is assumed in the article that CJEU is often called to strike the fair balance between the different (and sometimes diverging) interests of three categories of actors: interests of individuals (to have their fundamental rights protected), interests of Member States (to exercise ius puniendi) and interests of the European Union as a whole (to ensure effectivess of EU law).

PDF

Bibliografia

  1. G. Agnostaras, Mutual confidence is not blind trust! Fundamental rights protection and the execution of the European arrest warrant: Aranyosi and Căldăraru, Common Market Law Review 53, 1675–1704, 2016.
  2. Art. 2 ust. 1 decyzji Rady 2007/436/WE, Euratom z dnia 7 czerwca 2007 r. w sprawie systemu zasobów własnych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 163, s. 17); por. wyrok Fransson, pkt 25–26.
  3. J. Barcz (red.), Ochrona praw podstawowych w Unii Europejskiej, Warszawa 2008.
  4. N. de Boer, Adressing rights divergences under the Charter: Melloni, Common Market Law Review 2013.
  5. A. Falkiewicz, Zasada pierwszeństwa we współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych – uwagi do wyroku w sprawie Melloni, Europejski Przegląd Sądowy 2013/10.
  6. A. Frąckowiak, Granice wzajemnego zaufania w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości, Europejski Przegląd Sądowy 2014/2.
  7. A. Frąckowiak- Adamska, Akcesja Unii Europejskiej do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka – ryzyko naruszenia zasady wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi, Europejski Przegląd Sądowy 2015/12.
  8. R. Grzeszczak, A. Szmigielski, Sądowe stosowanie Karty Praw Podstawowych UE w odniesieniu do państw członkowskich – refleksje na podstawie orzecznictwa Trybunału sprawiedliwości i praktyki sądów krajowych, Europejski Przegląd Sądowy, 2015/10.
  9. E. Hancox, The meaning of ‘implementing’ EU law under Article 51(1) of the Charter: Akerberg Fransson, Common Market Law Review 2013/5.
  10. A. Juszczak, E. Sason, The Directive on the Fight against Fraud to the Union’s Financial Interests by Means of Criminal Law (PFI Directive). Laying Down the Foundation for a Better Protection of the Union’s Financial Interests?, EUCRIM The European Criminal Law Associations’ Forum 2017/2.
  11. K. Lenaerts, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej a ochrona praw podstawowych, Europejski Przegląd Sądowy, 2013/1.
  12. Opinia rzecznik generalnej Eleanor Sharpston z 18 października 2012 r. w sprawie Radu, EU:C:2012:648, pkt 50–52.
  13. Opinia rzecznika generalnego Pedra Cruza Villalona z 4 czerwca 2015 r., EU:C:2015:363.
  14. Opinia rzecznika generalnego Pedra Cruza Villalona z 4 czerwca 2015 r., EU:C:2015:363, pkt 73–74.
  15. Opinia rzecznika generalnego Pedra Cruza Villalona z 4 czerwca 2015 r., EU:C:2015:363, pkt 89–107.
  16. Opinia rzecznika generalnego Pedra Cruza Villalona z 4 czerwca 2015 r., EU:C:2015:363, pkt 76–88.
  17. Opinia rzecznika generalnego Y. Bota z 3 marca 2016 r., ECLI:EU:C:2011:611, pkt 60 i 63.
  18. Opinia rzecznika generalnego Y. Bota z 3 marca 2016 r., ECLI:EU:C:2011:611, pkt 134 i pkt 183.
  19. T. Ostropolski, Naruszenie praw podstawowych jako przesłanka wykonania ENA – uwagi do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 5.04.2016 r. w sprawach połączonych C-404/15 Aranyosi i C-659/15 PPU Caldararu, Europejski Przegląd Sądowy, 11/2016.
  20. N. Półtorak, Zakres związania państw członkowskich Kartą Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Europejski Przegląd Sądowy 2014/9.
  21. A. Pudło, Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Aklagaren przeciwko Hansowi Akerbergowi Franssonowi (nr C-617/10), Przegląd Sejmowy 2013/5.
  22. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie warunków panujących w zakładach karnych w UE (2011/2897/RSP), Dz. Urz. C 168 z 14.6.2013.
  23. M. Rulka, Prawo do głosowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 6.10.2015 w sprawie C-650/13 Thierry Delvigne przeciwko Commune de Lesparre-Medoc i Prefet de la Gironde, Europejski Przegląd Sądowy 2016/4.
  24. M. Safjan, D. Düsterhaus, Stosowanie prawa UE przez państwa członkowskie z perspektywy Trybunału Sprawiedliwości – od pełnej zgodności między Kartą i prawem UE do barier proceduralnych ją niweczących, Europejski Przegląd Sądowy 2016/8.
  25. M. Szpunar, Kilka uwag systematyzujących na temat zakresu zastosowania Karty Praw Podstawowych UE, Europejski Przegląd Sądowy 2015/10, s. 4–10.
  26. M. Szwarc, Application of the Charter of Fundamental Rights in the Context of Sanctions Imposed by Member States for Infringements of European Union Law: Comment on Fransson Case, European Public Law 2/2014.
  27. M. Szwarc- Kuczer, Ochrona praw jednostek w dziedzinie współpracy sądowej w sprawach karnych, [w:] A. Wróbel (red.), Karta Praw Podstawowych w europejskim i krajowym porządku prawnym, Warszawa 2009.
  28. M. Szwarc, Stosowanie Karty Praw Podstawowych w dziedzinie prawa karnego Unii Europejskiej, [w:] D. Kornobis-Romanowska (red.), Unia Europejska w roli gwaranta i promotora praw podstawowych, Sopot 2016.
  29. M. Taborowski, Znaczenie art. 53 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej dla poziomu ochrony praw podstawowych w krajowym prawie konstytucyjnym, Państwo i Prawo 1/2016.
  30. M. Timmermans, Balancing effective criminal sanctions with effective fundamental rights protection in cases of VAT fraud: Taricco, Common Market Law Review, 2016.
  31. M. Wąsek-Wiaderek, Ochrona praw oskarżonego w Karcie Praw Podstawowych UE – nowy standard czy zatwierdzenie status quo?, Europejski Przegląd Sądowy 2015/10.
  32. A. Wróbel (red.), Karta Praw Podstawowych w europejskim i krajowym porządku prawnym, Warszawa 2009.
  33. Wyrok Aranyosi i Căldăraru, pkt 82–83 2/13, EU:C:2014:2454, pkt 191.
  34. Wyrok ETPC z dnia 10 marca 2015 r., Varga i in. przeciwko Węgrom, skargi nr 14097/12, 45135/12, 73712/12, 34001/13, 44055/13 i 64586/13 64586/13.
  35. Wyrok z 3 maja 2005 r., Advocaten voor de Wereld, C-303/05, EU:C:2007:261.
  36. Wyrok z 16 czerwca 2005 r., Pupino, C-105/03, EU:C:2005:386.
  37. Wyrok z 27 lutego 2007 r., Gestoras pro Amnistia, C-354/04 P, EU:C:2007:115.
  38. Wyrok z 21 grudnia 2011 r., N.S. i in., C-411/10 i C-493/10, ECLI:EU: C:2011:865.
  39. Wyrok z 29 stycznia 2013 r., C-396/11 Radu, EU:C:2013:39.
  40. Wyrok z 26 lutego 2013 r., Fransson, C-617/10, ECLI:EU:2013:105.
  41. Wyrok z 26 lutego 2013 r., Fransson, C-617/10, EU:C:2013:105.
  42. Wyrok z 26 lutego 2013 r., Melloni, C-399/11, EU:C:2013:107.
  43. Wyrok z 30 maja 2013 r., Jeremy F., C-168/13 PPU, ECLI:EU:C:2013:358, pkt 40.
  44. Wyrok z 6 marca 2014 r., Siragusa, C-206/13, EU:C:2014:126.
  45. Wyrok z 30 kwietnia 2014 r., Pfleger, C-390/12, EU:C:2014:281.
  46. Wyrok z 16 lipca 2015 r., Lanigan, C-237/15 PPU, EU:C:2005:474, pkt 53.
  47. Wyrok z 8 września 2015 r., Taricco, C-105/14, ECLI:EU:C:2015:555.
  48. Wyrok z 6 października 2015 r., Delvigne, C-650/13, EU:C:2015:648.
  49. Wyrok z 5 kwietnia 2016 r., C404/15 i C-659/15 PPU, Aranyosi i Căldăraru, EU:C:2016:198, pkt 84.