Interwencja kryzysowa wobec osób doświadczających przemocy domowej
(Artykuł opracowany na podstawie pracy licencjackiej autorki przygotowanej pod kierunkiem dr Marty Łuczyńskiej na kierunku Praca Socjalna na Uniwersytecie Warszawskim)

Opublikowane 2023-02-01
Słowa kluczowe
- praca socjalna,
- przemoc domowa,
- interwencja kryzysowa,
- pomoc społeczna
Jak cytować

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Abstrakt
Rodzina stanowi podstawową grupę społeczną i strukturę występującą we wszystkich społeczeństwach w każdej z historycznych epok. Odgrywa ona znaczącą rolę w procesie przygotowania człowieka do funkcjonowania w społeczeństwie. Niekiedy ma jednak dysfunkcyjny charakter, co związane jest m.in. z pojawieniem się zjawiska przemocy w rodzinie. Niniejszy artykuł dotyczy zagadnienia przemocy domowej. Zaprezentowano w nim wybrane pojęcia wyjaśniające znaczenie terminu „przemoc” z podkreśleniem różnic występujących pomiędzy poszczególnymi definicjami. W artykule scharakteryzowane zostały formy przemocy. Poruszono również zagadnienie cyklu przemocy w rodzinie i opisano następstwa tego zjawiska. W ramach przeciwdziałania zjawisku przemocy w rodzinie wprowadzono formę pomocy działającą z ramienia państwa, którą jest interwencja kryzysowa. Zadaniem interwencji kryzysowej jest udzielenie bezpośredniej, szybkiej pomocy członkom rodziny najbardziej poszkodowanym, zaangażowanie do działań innych służby instytucji oraz towarzyszenie ofiarom doświadczającym przemocy. Osoby doświadczające przemocy w rodzinie mogą korzystać z pomocy oferowanej zarówno przez instytucje państwowe, jak i pozarządowe. Jedną z form państwowej pomocy jest Poradnia ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Placówka ta funkcjonuje w ramach Warszawskiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej.
Zaprezentowane w artykule wnioski zostały oparte na analizie badań jakościowych przeprowadzonych z pracownicami Poradni.
Bibliografia
- Ackerman R.J., Pickering S.E., Zanim będzie za późno: przemoc i kontrola w rodzinie, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2002.
- Adamowska-Kalwa A., Przemoc w rodzinie. Analiza podstawowych pojęć na podstawie współczesnej literatury, „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego” 2018, 38, nr 1.
- Badura-Madej W., Dobrzańska-Mesterhazy A., Przemoc w rodzinie. Interwencja kryzysowa i psychoterapia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.
- Brownie K., Herbert M., Zapobieganie przemocy w rodzinie, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1999.
- Ciesielska M.O., Przemoc w rodzinie doświadczonej kryzysem, „Teologia i Moralność” 2012, nr 11.
- Creswell J.W., Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
- Deka R., Przemoc domowa jako jedno z zagrożeń dla prawidłowego funkcjonowania współczesnej rodziny [w:] J. Nyćkowiak, J. Leśny (red.), Badania i Rozwój Młodych Naukowców w Polsce, Poznań 2018.
- Dobrzyńska-Mesterhazy A., Przemoc w rodzinie: diagnoza i interwencja kryzysowa [w:] Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej, Biblioteka Pracownika Socjalnego, Warszawa 1996.
- Dyjakon D., Przemoc ekonomiczna – ukryta nić zniewolenia, „Niebieska Linia” 2015, nr 6/101.
- Gliszczyński A., Zjawisko przemocy w rodzinie. Studium prawno-kryminologiczne, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2018.
- Grygorczuk A., Dzierżanowski K., Kiluk T., Mechanizmy psychologiczne występujące w relacji ofiara–sprawca przemocy, „Psychiatria” 6, 2009, nr 2.
- Helios J., Jedlecka W., Współczesne oblicza przemocy. Zagadnienia wybrane, Wrocław 2017.
- Hołyst B., Socjologia kryminalistyczna, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2007.
- Jaszczak-Kuźmińska D., Michalska K., Zrozumieć przemoc, Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA, Warszawa 2009.
- Kawula S., Brągiel J., Janke A.W., Pedagogika rodziny, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1999, s. 49.
- Konieczny J., Wawrzynowicz H., Mydlarska J., Psychologia bezpieczeństwa: kompendium, Agencja Wydawniczo-Reklamowa Esus, Poznań 2011.
- Korzeniowski L.F., Podstawy nauk o bezpieczeństwie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
- Kubacka-Jasiecka D., Interwencja kryzysowa. Pomoc w kryzysach psychologicznych, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2010.
- Kwaśniewski J. (red.), Stop przemocy. Poradnik dla ofiar przemocy domowej, red., Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris, Warszawa 2021, s. 9.
- Leśniak E., Interwencja kryzysowa [w:] Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej, Biblioteka Pracownika Socjalnego, Warszawa 1996.
- Lipczyński A., Psychologiczna interwencja w sytuacjach kryzysowych, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2007.
- Mazur J., Przemoc w rodzinie – teoria czy rzeczywistość, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2002.
- Mellibruda J., Oblicza przemocy, Wydawnictwo Remedium, Warszawa 1993.
- Mellibruda J., Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa 2009.
- Nowak A., Pietrucha-Hassan M., Temat tabu – przemoc seksualna, „Niebieska Linia” 2013, nr 3/86.
- Olechnicki K., Załęcki P., Słownik socjologiczny, Wydawnictwo Graffiti BC, Toruń 1988.
- Pospiszyl I., Razem przeciw przemocy, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1999.
- Pilch T., Zasady badań pedagogicznych: strategie ilościowe i jakościowe, Wydawnictwo „Żak”, Warszawa 2001.
- Stożek M., Przemoc w rodzinie. Zapobieganie w świetle przepisów prawa, Wydawnictwo Instytutu Psychologii Zdrowia, Warszawa 2009.
- Szymczak M. (red) Słownik języka polskiego, Warszawa 1993, Wydawnictwo PWN, s. 651.
- Widera-Wysoczańska A., Mechanizmy przemocy w rodzinie. Z pokolenia na pokolenie, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2010.
- Witkowska-Paleń A., Sprawcy przemocy w rodzinie. Uwarunkowania, okoliczności i konsekwencje stosowania przemocy, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2019.
- Zboina B., Wieczorek I., Przemoc domowa wobec kobiet, „Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne” 1, 2013.
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. 1997 Nr 88 poz. 553).
- Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. 2004 Nr 64 poz. 593).
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz.U. 2005 Nr 180 poz. 1493).
- Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, sporządzona w Stambule dnia 11 maja 2011 r. (t.j. Dz.U. 2015 poz. 961).
- Borowski M., Przemoc w rodzinie, http://www.korzan.edu.pl/konferencja/referaty/borowski.pdf [dostęp: 7.11.2021].
- Centrum Praw Kobiet, Co robimy, https://cpk.org.pl/ [dostęp: 13.05.2022].
- Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, O Fundacji, https://fdds.pl/o-fundacji.html#o-fundacji [dostęp: 13.05.2022].
- Jabłoński J., Kusek J., Hanuszewicz W., Przemoc i jej różnorodne formy, http://trijar.republika.pl/ przem_form.html [dostęp: 26.11.2021].
- Krug E.G., Dahlberg L.L., Mercy J.A., Zwi A.B., Lozano R., World report of violence and health, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42495/9241545615eng.pdf [dostęp: 16.05.2022].
- Niebieska Linia, Cykle przemocy w rodzinie, http://www.niebieskalinia.info/index.php/przemoc-w-rodzinie/30-cykle-przemocy-w-rodzinie [dostęp: 17.11.2021].
- Niebieska Linia, Rodzaje przemocy, http://www.niebieskalinia.info/index.php/przemoc-w-rodzinie/8-rodzaj-przemocy [dostęp: 19.11.2021].
- Statystyka, Przemoc w rodzinie – dane od 2012 roku, https://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/przemoc-w-rodzinie/201373,Przemoc-w-rodzinie-dane-od-2012-roku.html [dostęp: 24.08.2022].