Published
2016-12-30
Keywords
- instrumentalisation of the law,
- interpretation of the law,
- administration of the law
Abstract
The paper analyses notions traditionally related to ideologisation of the law in the context of statutory interpretation. Adopting a non-judgemental, positivist scientific approach, the author describes instrumentalisation of the law and instrumental “use” of the law in the view of theoretical concepts pertaining to law interpretation, developed under Polish jurisprudence. Hence the paper aims to outline basic problems with the development of semantics from the perspective of political authority’s “claim” to apply the statutory interpretation that involves certain assumptions resulting from a philosophy of the law and/or philosophy of politics which are treated as the appropriate ones (based on non-juridical criteria). In this respect, it seems crucial to analyse possible configurations of the stages of interpretation process (established and labeled by H. Rabault) as a pre- and overdetermination of the semantics which is the basis for law application decisions.
References
- Bator A., Instrumentalizacja jako założenie ekonomicznej analizy prawa [w:] J. Stelmach, M. Soniewicak (red.), Analiza ekonomiczna w zastosowaniach prawniczych, Warszawa 2007.
- Bator A., Instrumentalizacja opodatkowania a sprawiedliwość i bezpieczeństwo prawne, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2002, t. IX.
- Biblia, Księga: Ewangelia św. Łukasza 11.52, (Łk 11.52).
- Carnap R., Pisma semantyczne, Warszawa 2007.
- Chmielnicki P. Identyfikacja celów i funkcji w ramach wykładni prawa, ,,Przegląd Prawa Publicznego” 2015, nr 3.
- Chmielnicki P. Wspólne spojrzenie na katedrę. Mocne i słabe strony ruchu Law & Economics z punktu widzenia nauk prawnych, ,,Przegląd Prawa Publicznego” 2012 nr 6.
- Ehrlich S., Wstęp do nauki o państwie i prawie, Warszawa 1979.
- Ferejohn J., Pasquino P., Demokracja i rządy prawa [w:] J. M. Maravall, A. Przeworski (red.), Demokracja i rządy prawa, Warszawa 2010.
- Gizbert-Studnicki T., Dyrektywy wykładni drugiego stopnia [w:] A. Choduń, S. Czepita, W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, Szczecin 2010.
- Gizbert-Studnicki T., Wykładnia celowościowa, ,,Studia Prawnicze” 1985 z.3–4.
- Grabowski A., Prawniczej pojęcie obowiązywania prawa stanowionego, Kraków 2009.
- Gromski W., Zagadnienie granic instrumentalizacji prawa [w:] A. Kozak (red.), Z zagadnień teorii i filozofii prawa. Instrumentalizacja prawa, Wrocław 2000.
- Habermas J., Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, Warszawa 2005.
- Jończyk J., głos w dyskusji [w:] J. Wróblewski (red.), Zagadnienia metodologiczne prawoznawstwa, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1982.
- Kodeks Hammurabiego, http://www.pistis.pl/biblioteka/Hammurabiego%20kodeks.pdf [dostęp: 18.09.2016].
- Kotowski A., Pojęcie jednoznaczności wykładni prawa w świetle badań orzecznictwa Izby Karnej Sądu Najwyższego, ,,Prokuratura i Prawo” 2016, nr 7–8.
- Kozak A. (red.), Z zagadnień teorii i filozofii prawa. Instrumentalizacja prawa, Wrocław 2000.
- Kozak A., Granice prawniczej władzy dyskrecjonalnej, Kolonia 2002.
- Kozak A., O granicach socjotechniki poprzez prawo, ,,Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1994, nr 4.
- Kozak A., Pojmowanie prawa w teorii wykładni, Wrocław 1997.
- Kuryłowicz M., Od totalitaryzmu do humanitaryzmu. Literackie wizje prawa rzymskiego [w:] A. Goryńska (red.), Państwo, prawo gospodarka, 15-lecie Akademii Leona Koźmińskiego, Warszawa 2016.
- Lang W., Instrumentalne pojmowanie prawa a państwo prawa, ,,Państwo i Prawo” 1991 nr 12.
- Leszczyna H., Hermeneutyka prawnicza, Warszawa 1996.
- Leszczyński L., Wykładnia operatywna (podstawowe właściwości), ,,Państwo i Prawo” 2009 nr 6.
- Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2004.
- Łętowska E., Pozaprocesowe znaczenie uzasadnienia, „Państwo i Prawo” 1997, nr 5.
- Łętowska E., Wstęp [w:] H. Rabault, Granice wykładni sędziowskiej, Warszawa 1997,
- Maravall J. M., Rządy prawa jako broń polityczna [w:] J. M. Maravall (red.), A. Przeworski (red.), Demokracja i rządy prawa, Warszawa 2010.
- Mikołajczyk M., Instrumentalizacja pojęć suwerenność/niesuwerenność w polskim dyskursie politycznym, [w:] Z. Leszczyński, S. Sadowski (red.), Suwerenność państwa we współczesnych stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2005.
- Morawski L., Argumentacje, racjonalność prawa i postępowanie dowodowe, Toruń 1988.
- Morawski L., Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian, Warszawa 2003.
- Morawski L., Instrumentalizacja prawa (zarys problemu), ,,Państwo i Prawo” 1993 nr 3.
- Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969.
- Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 1951 r. C 1573/51.
- Pałecki K., Neutralization of Values in Law-Main Concepts [w:] K.Pałecki (red.), Neutralization of Values in Law, Kraków 2013.
- Perelman Ch., O sprawiedliwości, PWN 1959.
- Płeszka K., Wykładnia rozszerzająca, Warszawa 2010.
- Pojęcie „wykładni pozornie obiektywnej” [w:] S. Frydman, Dogmatyka prawa w świetle socjologii. Studjum pierwsze: o wykładni ustaw, Wilno 1936.
- Pulka Z., Legitymizacja państwa w prawoznawstwie, Wrocław 1996.
- Rabault H., Granice wykładni sędziowskiej, Warszawa 1997.
- Radbruch G., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 1924.
- Ryszka F., Państwo stanu wyjątkowego, Wrocław 1985.
- Safjan M., Wyzwania dla państwa i prawa, Warszawa 2007.
- Sartori G., Teoria demokracji, Warszawa 1994.
- Skąpska G., Prawo a dynamika społecznych przemian, Kraków 1991.
- Soniewicka M., Granice sprawiedliwości. Sprawiedliwość ponad granicami, Warszawa 2010.
- Spyra T., granice wykładni prawa, Kraków 2006.
- Stawecki T., Złota reguła wykładni [w:] A. Choduń, S. Czepita, W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, Szczecin 2010.
- Tischner J., Myślenie według wartości, Kraków 1993.
- Waśkowski E., Teoria wykładni prawa cywilnego, Warszawa 1936.
- Waśkowski E., Tradycyjna metoda wykładni prawa [w:] F. Geny, P. Heck, J. Kohler, E. Waśkowski, K. Lustostański, O metodzie wykładni prawa, Warszawa 1935.
- Wronkowska S., Zieliński M. (red.), Szkice z teorii prawa i metodologii szczegółowych nauk prawnych, Poznań 1990.
- Wróblewski J., Logika a teoria argumentacji: teoretyczne zagadnienia poprawności decyzji sądowej, ,,Nowe Prawo” 1986 nr 7–8.
- Wróblewski J., Rozumienie prawa i jego wykładnia, Warszawa 1990.
- Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1973.
- Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988.
- Wróblewski J., Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego, Warszawa 1959.
- Wyrembak J., Zasadnicza wykładnia znamion przestępstw. Pozycja metody językowej oraz rezultatów jej użycia, Warszawa 2009.
- Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna, z dnia 14 września 2005 II CK 69/2005.
- Zajadło J., Pięć minut antyfilozofii antyprawa, glosa do uchwały SN z dnia 20 grudnia 2007 r., I KZP 37/07, https://www.rpo.gov.pl/pliki/12100650360.pdf z dnia 06.01.2017 r.
- Zajadło J., Po co prawnikom filozofia prawa, Warszawa 2008.
- Zieliński M., Bogucki O., Choduń A., Czepita S., Kanarek B., Municzewski A., Zintegrowanie polskich koncepcji wykładni prawa [w:] Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2009/4.
- Zieliński M., Interpretacja jako proces dekodowania tekstu prawnego, Poznań 1972.
- Zieliński M., Osiemnaście mitów w myśleniu o wykładni prawa [w:] L. Gardocki, J. Godyń, M. Hudzik, L. K. Paprzycki (red.), Dialog między sądami i trybunałami, Warszawa 2010.
- Zieliński M., Poznanie sądowe a poznanie naukowe, Poznań 1979.
- Zieliński M., Współczesne problemy wykładni prawa, ,,Państwo i Prawo” 1996 nr 8–9.
- Zieliński M., Wybrane zagadnienia wykładni prawa, ,,Państwo i Prawo” 2009 nr 6.
- Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2006.
- Zieliński M., Ziembiński Z., Uzasadnianie twierdzeń, ocen i norm w prawoznawstwie, Warszawa 1988.
- Zieliński M., Zirk-Sadowski M., Klaryfikacyjność i derywacyjność w integrowaniu polskich teorii wykładni prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2011, nr 2.
