Opublikowane
2015-09-30
Słowa kluczowe
- multicentryzm,
- system prawa,
- koncepcja integracyjna,
- wielokulturowość,
- ontologia,
- stosowanie prawa,
- polycentricism,
- legal system,
- integrative concept,
- multiculturalism,
- ontology
...Więcej
Less
Abstrakt
Celem opracowania jest przedstawienie możliwości integracyjnego ujęcia koncepcji traktujących w rodzimej literaturze o zjawisku multicentryzmu systemu prawa, częściowo wychodząc z perspektywy jego stosowania. Artykuł stanowi więc, z jednej strony, element toczącej się dyskusji, głównie na poziomie teoretycznym, ale także – niekiedy – z perspektywy dogmatyki prawa, nad nowym charakterem prawa; specyficznym, gdyż będącym skutkiem jego przekształceń w wyniku procesu globalizacji oraz wyczuwalną zmianą uwarunkowań społeczno-kulturowych, w jakich prawo – jako pewne zjawisko społeczne – funkcjonuje (niezależnie od prezentowanych postaw filozoficzno-prawnych nad ontycznym charakterem zjawiska prawa). W pewnym zakresie tekst jest także wynikiem refleksji nad ujęciem multicentryzmu, nieco odmiennym od dominującego w rodzimej literaturze stanowiska, które zwraca uwagę przede wszystkim na zmianę kwestii źródeł reguły, czyli funkcjonowanie więcej niż jednego porządku normatywnego (ale w aspekcie, rzecz jasna, prawa pozytywnego), w którym zapada decyzja walidacyjna (normatywna podstawa decyzji stosowania prawa). W takim ujęciu artykuł można odebrać jako zamarkowaną próbę przedstawienia (zasygnalizowania) możliwości nowego ujęcia multicentryczności prawa.
The paper presents the theory of legal system polycentricism from a new perspective, i.e. the one integrating essentially contradictory concepts which explain this phenomenon in the context of the Polish jurisprudence. Apart from attempting to establish “common features” of these well-known concepts explaining the essence of polycentricism in the legal field, the presented point of view pertains to defining the relationship between the phenomenon of polycentricism from the legal discourse theory perspective and the Luhmann’s systems theory. The paper aims to prove the thesis that at present the legal system is internally taking on (transforming into) the heterogeneous type of internal structure due to interaction with already polycentric non-juristic domain, i.e. the social one.
Bibliografia
- Buksiński T. [w:] T. Buksiński, Monocentrism and Multicetrism as legal theories in the Global Era, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2015, nr 1.
- Fleischer M., Ogólna teoria komunikacji, Wrocław 2007.
- Gardocki L., PaprzyckiL. K., Godyń J., Hudzik M. (red.), Dialog pomiędzy Sądami i Trybunałami, Warszawa 2010.
- Habermas J., Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, Warszawa 2005.
- HartH. L. A., Pojęcie prawa, Warszawa 1998.
- Helios J., Jedlecka W., Interpretacja prawa wobec wyzwań multicentryzmu [w:] P. Kaczmarek (red.), Lokalny a uniwersalny charakter interpretacji prawniczej, Wrocław 2009.
- Kaleta K., Kotowski A., Kodowanie a dekodowanie znaczenia prawnego. Zarys dyskursywnego modelu tworzenia prawa, [w:] Księga jubileuszowa RCL, Warszawa 2015.
- Kalisz A., Multicentryczność systemu prawa polskiego a działalność orzecznicza Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2007, R. LXIX, z 4.
- Kelsen H., Czysta teoria prawa, Warszawa 2014.
- Kelsen H., Czysta teoria prawa, Warszawa 2014.
- Kisielowska M., Multicentryczność systemu norm prawa administracyjnego, „Samorząd Terytorialny” 2013, nr 5.
- Kotowski A., Refleksyjność a stosowanie prawa [w:] J. Karczewski, M. Żuralska (red.), Refleksyjność w prawie. Inspiracje, Warszawa 2015.
- Lang W. [w:] Wokół „Multicentryczności systemu prawa”, „Państwo i Prawo” 2005, nr 7.
- Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2004.
- Luhmann N., Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, Kraków 2007.
- Łętowska E., Dialog i metody. Interpretacja prawa w multicentrycznym systemie prawa (cz. I), „Europejski Przegląd Sądowy” 2008, nr 12.
- Łętowska E., Multicentryczność systemu prawa i wykładnia jej przyjazna [w:] L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar (red.), Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, Kraków 2005.
- Łętowska E., Multicentryczność współczesnego systemu prawa i jej konsekwencje, „Państwo i Prawo” 2005, nr 4.
- Opałek K., Problemy metodologiczne nauki prawa, Warszawa 1962.
- Opałek K., Zagadnienia teorii prawa i teorii polityki, Warszawa 1986.
- Rozporządzenia Rady Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej.
- Skąpska G., Nilklas Luhmann i teoria systemów społecznych [w:] N. Luhmann, Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, Kraków 2007.
- Staśkiewicz W., Stare i nowe modele legislacji [w:] W. Staśkiewicz , T. Stawecki (red.), Dyskrecjonalność w prawie, Warszawa 2010.
- Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988.
- Wróblewski J., Zarys krytyki normatywizmu H. Kelsena, „Państwo i Prawo” 1955, nr 6.
