Published
2016-06-30
Keywords
- private transactions,
- the State Treasury,
- private law,
- public law,
- comparative law
Abstract
The subject of „designating” state in private transactions is important not only because of the issue of representation and liability for the obligations with public property but primarily on account of widely understood protection of the state’s property interests.
The present essay is dedicated to theoretical exploration of the way to „designate” state in private trading on the ground of national theory and practice, at the same time taking into account European solutions, in particular of German legal traditions.
Authors, analizing the ways to „designate” state in private transactions in European legal traditions, indicate the dominance of public nature approach, which treats the state as an entity of public law acting in private transctions as fiscus (treasury) and administering - depending on legal tradition - a different scope of rights. In national doctrine, however, fiscus (called treasury) is generally treated as a special private law entity not bothering that it is deprived of typical features of a private law entity but at the same time uses in practice – to some degree – imperious instruments shaping property relations of the state.
Taking into consideration European perspective and its influence on national theory and practice, the authors indicate a need to undertake harmonization actions towards treating the treasury – the equivalent of fiscus in European states - as an entity of public law to ensure cohesion of the concept of public treasury on the ground of the whole legal system, not only private law.
References
- Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
- Banaszak B., Prawo konstytucyjne, 2. wydanie, Warszawa 2001.
- Benda E., Maihofer W., Vogel H.-J., Hesse K., Handbuch des Verfassungsrechts der Bundesrepublik Deutschland, Studienausgabe, Teil 1, Berlin-New York 1984.
- Bieniek G., Reprezentacja Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego w postępowaniu cywilnym, wydanie 3, Warszawa 2004.
- Bień-Kacała A., Skarb Państwa [w:] W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, Warszawa 2009.
- Bień-Kacała A., Finanse publiczne [w:] Z. Witkowski (red.), Prawo konstytucyjne, Toruń 2002.
- Bierć A., Zarys prawa prywatnego. Część ogólna, 2. wydanie zmienione i uzupełnione, Warszawa 2015.
- Binder M., Sachenrecht. Theorie und systematisch aufbereitete OGHFälle, Wien 2003.
- Breyer S., Przeniesienie własności nieruchomości, wydanie 3 uzupełnione, Warszawa 1975.
- Buczkowski S. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 1972.
- Bydlinski P., Grundzüge des Privatrechts für Ausbildung und Praxis, 8., wesentlich überarbeitete Auflage, Manzsche Verlags- und Universitätsbuchhandlung, Wien 2010.
- Całus A., Problematyka prawna Skarbu Państwa, [w:] A. Całus, C. Kosikowski, Ocena rozwiązań prawnych dotyczących Skarbu Państwa oraz stanu prawa w dziedzinie prawa budżetowego, „Biuletyn Rady Legislacyjnej” 1995, nr 5.
- Coing H., Grundzüge der Rechtsphilosophie, Fünfte Auflage, Berlin – New York 1993.
- Dittrich R., Tades H., Das Allgemeine Bürgerliche Gesetzbuch, 22 ., völlig neu bearbeitete Auflage, Manzsche Verlags. – und Universitätsbuchhandlung, Wien 2007.
- Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 1998.
- Doliwa A., Dychotomiczny charakter podmiotowości prawnej państwa (imperium i dominium), „Studia Prawnicze” 2002, nr 3.
- Domański G., Świątkowski M., Kwestia naruszenia prawa międzynarodowego w świetle uzasadnienia wyroku w sprawie Eureko, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008, nr 2.
- Duniewska Z. [w:] R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), Instytucje prawa administracyjnego. System Prawa Administracyjnego, tom 1, Warszawa 2010.
- Dziurda M., Organy uprawnione do reprezentowania Skarbu Państwa w postępowaniu cywilnym, „Przegląd Sądowy” 2002, nr 11 –12.
- Ellenberger J., Heinrichs H. [w:] O. Palandt (red.), Bürgerliches Gesetzbuch, Band 7, 67., neubearbeitete Auflage, München 2008.
- Enneccerus L., Nipperdey H.C., Lehrbuch des Bürgerlichen Rechts, I Band, Tübingen 1959.
- Flume W., Allgemeiner Teil des Bürgerlichen Rechts, Band 1, Teil 2, Die juristische Person, Berlin-Heidelberg-New York, Tokyo 1983.
- Frąckowiak J. [w:] M. Safjan (red.), System prawa prywatnego, Prawo cywilne – część ogólna, tom I, Warszawa 2007.
- Frąckowiak J., Jednostka organizacyjna jako substrat osoby prawnej i ustawowej [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, Kraków 2005.
- Fundowicz S., Pojęcie osoby prawnej prawa publicznego, „Przegląd Sejmowy” 1999, nr 2.
- Gajl N., Problematyka finansów publicznych i Skarbu Państwa we współczesnych konstytucjach, [w:] J. Trzciński, A. Jankiewicz, Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania, Warszawa 1996.
- Gajl N., Przekształcenia własnościowe a prawa i obowiązki Skarbu Państwa, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica 1994, vol. 62.
- Gajl N., Skarb Państwa, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.
- Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, wydanie 10, Warszawa 2006.
- Gawlik Z., Komentarz do art. 34 Kodeksu cywilnego, [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Tom I. Część ogólna, 2. wydanie, Warszawa 2012.
- Gierke O. von, Deutsches Privatrecht, Erster Band, Allgemeiner Teil und Personenrecht, Leipzig 1895.
- Gierke O. von, Die Genossenschaftstheorie und die deutsche Rechtsprechung, Berlin 1887.
- Głogowski K., Tupin R., Prokuratoria Generalna logicznym dopełnieniem Skarbu Państwa, PUG 2004, nr 3.
- Głogowski K., Tupin R., Skarb Państwa. Potrzebna ustawa o Skarbie Państwa czy ustawa o Prokuratorii Generalnej. Spór o pryncypia, Rzeczpospolita z dnia 10 marca 2004.
- Grzybowski S. [w:] S. Grzybowski (red.), System prawa cywilnego, tom I, Część ogólna, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź 1985.
- Gurgul S., Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, 5. wydanie, Warszawa 2004.
- Heinrichs H. [w:] O. Palandt (red.), Bürgerliches Gesetzbuch, Band 7, 59., neubearbeitete Auflage, München 2000.
- Hruschka J., Die Zurechnungslehre Kelsens im Vergleich mit der Zurechnungslehre Kants, [w:], Hans Kelsen, Staatsrechtslehrer und Rechtstheoretiker des 20. Jahrhunderts, Grundlagen der Rechtswissenschaft 3, Tübingen 2005.
- Jacyszyn J., Wokół instytucji Skarbu Państwa, „Rejent” 1992, nr 10.
- Karczmarek A., O władczych uprawnieniach Skarbu Państwa, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2015, nr 1 (2).
- Kelsen H., Czysta teoria prawa (Metoda i pojęcia zasadnicze), Warszawa 2014.
- Kidyba A., Prawo handlowe, 5. wydanie poprawione i uaktualnione, Warszawa 2004.
- Klein A., Ewolucja instytucji osobowości prawnej [w:] E. Łętowska (red.), Tendencje rozwojowe prawa cywilnego, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1983.
- Klyta W., „Upadłość” państwa [w:] P. Grzegorczyk, K. Knopek, M. Walasik (red.), Proces cywilny. Nauka – kodyfikacja – praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, Warszawa 2012.
- Klyta W., Siedziba osoby prawnej, „Kwartalnik Prawa Prywatnego" 2001, nr 3.
- Korzonek J., Prawo upadłościowe i prawo o postępowaniu układowem. Komentarz, Wrocław 1992.
- Kosikowski C., Finanse publiczne w świetle Konstytucji RP oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (na tle porównawczym), Warszawa 2004.
- Kosikowski C., Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej, wydanie 3 zmienione, Warszawa 2007.
- Kosikowski C., W poszukiwaniu nowej koncepcji Skarbu Państwa, „Państwo i Prawo” 1992, nr 12.
- Kosikowski C., Źródła prawa finansowego, [w:] E. Ruśkowski (red.), Finanse publiczne i prawo finansowe, tom I, Warszawa 2000.
- Laband P., Das Staatsrecht des Deutschen Reiches, Vierter Band, 4. neubearbeitete Auflage, Tübingen und Leipzig 1901.
- Langer T., O modelach i modelowaniu w naukach prawnych, „Państwo i Prawo” 1987, nr 9.
- Langrod J. S., Instytucje prawa administracyjnego. Zarys części ogólnej, reprint, Kraków 2003.
- Larenz K., Wolff M., Allgemeiner Teil des Bürgerlichen Rechts, 9. Auflage, München 2004.
- Łętowska E., Podstawy prawa cywilnego, Warszawa 1998.
- Mallmann W., Schranken nichthoheitlicher Verwaltung [w:] H. Schneider, W. Schaumann, W. Mallmann, K. Zeidler, Verträge zwischen Gliedstaaten im Bundesstaat. Schranken nichthoheitlicher Verwaltung Aussprache zu den Berichten in den Verhandlungen der Tagung der deutschen Staatsrechtslehrer zu Köln vom 12 . bis 15. Oktober 1960, Berlin 1961.
- Maurer H., Staatsrecht I, Grundlagen, Verfassungsorgane, Staatsfunktionen, 5. Auflage, München 2007.
- Mayer O., Deutsches Verwaltungsrecht, Zweiter Band, Dritte Auflage, München und Leipzig 1924.
- Mączyński M., Wybrane zagadnienia ustrojowe Skarbu Państwa, „Przegląd Sejmowy” 2003, nr 6.
- Merk [w:] H. Schneider, W. Schaumann, W. Mallmann, K. Zeidler, Verträge zwischen Gliedstaaten im Bundesstaat. Schranken nichthoheitlicher Verwaltung Aussprache zu den Berichten in den Verhandlungen der Tagung der deutschen Staatsrechtslehrer zu Köln vom 12 . bis 15. Oktober 1960, Berlin 1961.
- Mörtel G., Wandlungen der rechtsstaatlichen Verwaltung, Berlin 1962.
- Mucha-Kujawa J., Ewolucja regulacji prawnej Prokuratorii Generalnej w Polsce na tle rozwiązań austriackich, „Studia Prawnicze” 2012, nr 4.
- Mucha-Kujawa J., Teoretyczne aspekty przedstawicielstwa podmiotów prywatnych, „Studia Prawnicze” 2013, nr 4.
- Nowacki J., Prawo publiczne – prawo prywatne, Katowice 1992.
- Olszewski H., Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa – Poznań 1976.
- Osuchowski W., Zarys rzymskiego prawa prywatnego, wydanie drugie, Warszawa 1966.
- Pfeifer, [w:] H. Schneider, W. Schaumann, W. Mallmann, K. Zeidler, Verträge zwischen Gliedstaaten im Bundesstaat. Schranken nichthoheitlicher Verwaltung Aussprache zu den Berichten in den Verhandlungen der Tagung der deutschen Staatsrechtslehrer zu Köln vom 12 . bis 15. Oktober 1960, Berlin 1961.
- Piasecki K. [w:] J. Winiarz (red.), Kodeks cywilny z komentarzem, Warszawa 1980.
- Pietrzkowski H., Czynności procesowe zawodowego pełnomocnika w sprawach cywilnych, Warszawa 2010.
- Radwański Z. (red.), Zielona Księga. Optymalna wizja Kodeksu cywilnego w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2006.
- Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, 9.wydanie, Warszawa 2007.
- Rutkowski B., Instytucja Skarbu Państwa w Polsce w świetle nowych uregulowań prawnych, „PUG” 1997, nr 4.
- Safjan M. [w:] M. Safjan (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2007.
- Savigny F. C. von, System des heutigen Römischen Rechts, II Band, Berlin 1840.
- Schmidt R., Seidel S., Allgemeines Verwaltungsrecht, 4. Auflage, Bremen 2000.
- Schöpflin M., [w:] H. Prütting, G. Wegen, G. Weinreich, BGB Kommentar, 6., neu bearbeitete und erweiterte Auflage, Luchterhand, 2011.
- Sohm R., Instytucje, historja i system rzymskiego prawa prywatnego, Warszawa 1925.
- Sokolewicz W., [w:], K. Działocha, L. Garlicki, P. Sarnecki, W. Sokolewicz, L. Garlicki (red. nauk.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, tom IV, Warszawa, 2005.
- Stindt J., Luftrettung in der Bundesrepublik Deutschland. Die Kompetenz zur Regelung und Ausführung der Patientenrettung und des Patient entransportes mittels Luftfahrzeugen, Berlin 1983.
- Sychowicz M., [w:] K. Piasecki (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Tom I, Komentarz do artykułów 1–366 , 5 wydanie, Warszawa 2010.
- Szajkowski A., Abstrakcyjny skarb państwa i jego konkretne organy, „Rzeczpospolita” z 29.01.2004 r.
- Szajkowski A., Opinia o projekcie ustawy o organizacji Skarbu Państwa i sposobie zarządzania jego majątkiem (projekt ustawy z dnia 19 lipca 1999 r.), „Przegląd Legislacyjny” 1999, nr 3.
- Szajkowski A., Prawo spółek handlowych, 2. wydanie zmienione i rozszerzone, Warszawa 1997.
- Szajkowski A., Struktura prawna Skarbu Państwa w świetle art. 218 Konstytucji RP, [w:] Godność człowieka a prawa ekonomiczne i socjalne, księga jubileuszowa wydana w piętnastą rocznicę ustanowienia Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2003.
- Szer S., Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 1962.
- Szumański A., Łączenie, podział i przekształcanie spółek [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, tom IV, komentarz do artykułów 459 – 633, Warszawa 2004.
- Szydło W., Aspekty podmiotowości prawnej Skarbu Państwa [w:] E. Gniewek (red.), Podmiotowość cywilnoprawna w prawie polskim, wybrane zagadnienia, Wrocław 2008.
- Szydło W., Charakterystyka Skarbu Państwa jako szczególnego rodzaju osoby prawnej, „Rejent” 2008, nr 6.
- Szydło W., Przedstawicielstwo ustawowe jako forma reprezentacji, „Studia Prawnicze” 2008, nr 2.
- Szydło W., Skarb Państwa jako wspólnik spółki z o.o., „ZP BAS” 2012, nr 1.
- Tokarczyk R., Uwagi ogólne o niektórych modelach systemów prawnych, „PiP” 1986, nr 11.
- Tupin R., Majątek narodowy i skarb państwa. W oczekiwaniu na strategiczne decyzje, „Rzeczpospolita” z 14 stycznia 2003.
- Tupin R., Skarb Państwa w okresie reform i przemian własnościowych, „PUG” 1996, nr 4.
- Tupin R., Zagadnienia legislacyjne osób prawa publicznego, „Przegląd Legislacyjny” 1997, nr 1.
- Türcke R., Niedenführ K., Winter P., Das Bürgerliche Gesetzbuch nebst Einführungsgesetz und Nebengesetzen, das preussische Ausführungsgesetz und sämtliche zivilrechtliche Reichs- und preussische Landesgesetze, mit Ausnahme der prozessrechtlichen mit den dazu ergangenen Erlassen, Verordnungen, Anweisungen. Für den Handgebrauch in der Praxis, Erster Band, II. Auflage, Verlag von Kohlhammer, Leipzig, Berlin, Stuttgart 1904.
- Ulmer E., Urheber- und Verlagsrecht, Dritte, neu bearbeitete Auflage [w:] F. von Liszt und W. Kaskel, Enzyklopädie der Rechts- und Staatswissenschaft, Belin 1980.
- Wach A., Handbuch des Deutschen Civilprozessrechts. Erster Band, Leipzig 1885.
- Wach M., Problematyka osobowości prawnej na przykładzie regulacji występujących w prawie Francji, Federacji Rosyjskiej, Niemiec, Anglii i Stanów Zjednoczonych, „Rejent” 2006 , nr 11.
- Winczorek P., Milczenie nie zawsze jest złotem, „Rzeczpospolita” z 24 – 25 I 2004.
- Windscheid B., Lehrbuch des Pandektenrechts, Erster Band, Sechste verbesserte und ver mehrte Auflage, Frankfurt a. M. 1887.
- Wittern A., Baßlsperger M., Verwaltungs- und Verwaltungsprozessrecht. Grundriss für Ausbildung und Praxis, 19. Auflage, Kohlhammer, Stuttgart 2007.
- Wolff H.J., Organschaft und Juristische Person, Erster Band, Juristische Person und Staatsperson (Kritik, Theorie und Konstruktion), Berlin 1933.
- Wójcik S., Nowe uregulowania – nowe koncepcje, postęp czy…? [w.]: Rozprawy z prawa cywilnego i ochrony środowiska, Katowice 1992.
- Zalewska M., Problem zarachowania w normatywizmie Hansa Kelsena, Jurysprudencja 2014 , nr 1.
- Zieliński A., Podmiotowość prawna [w:] Ius et lex, Księga Jubileuszowa Profesora Andrzeja Kabata, Olsztyn 2004.
- Zoll F., Prawo cywilne w zarysie, tom I, Część ogólna, wydanie drugie, Kraków 1948.
