Prześlij tekst
Nr 4 (192) (2012)
Artykuły

Ewolucja regulacji prawnej Prokuratorii Generalnej w Polsce na tle rozwiązań austriackich

[The evolution of the legal regulation of the State Treasury Solicitor’s Office in Poland against the Austrian solutions]

PDF
  • Joanna Mucha-Kujawa

Opublikowane 2012-12-31

Słowa kluczowe

  • Prokuratoria Generalna,
  • Polska,
  • Austria,
  • historia prawa,
  • Prokuratura Finansowa w Austrii,
  • Skarb Państwa,
  • State Treasury Solicitor’s Office,
  • Poland,
  • law history,
  • Prosecutor Financial in Austria,
  • State Treasury
    • ...Więcej
    Less

Prawa autorskie (c) 2012 ILS PAS

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Ewolucja regulacji prawnej Prokuratorii Generalnej w Polsce na tle rozwiązań austriackich: [The evolution of the legal regulation of the State Treasury Solicitor’s Office in Poland against the Austrian solutions]. (2012). Studia Prawnicze The Legal Studies, 4 (192), 29-84. https://doi.org/10.37232/sp.2012.4.2

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja konstrukcji prawnej Prokuratorii Generalnej w Polsce na tle rozwiązań przyjętych w prawie austriackim, w którym jako jednym z pierwszych wprowadzono instytucję Prokuratury Finansowej, chroniącej interesy majątkowe państwa. Współczesna konstrukcja Prokuratury Finansowej Austrii oddziaływująca na rozwiązania w innych państwach, jest wynikiem ponad 200-letniego rozwoju tej instytucji i charakteryzuje się nowoczesnymi rozwiązaniami legislacyjnymi, zapewniającymi tej instytucji istotną rolę w życiu politycznym i gospodarczym państwa w sferze jego praw majątkowych.

 

The structure of institutions, representing and defending state property in the course of civil law is important theoretical and practical, because it substantially determines the role of property in society and its impact on the functioning of the state in the economic sphere. The purpose of this article is to present the legal structure of State Treasury Solicitors’ Office, in Poland against the solutions adopted in Austrian law, which first introduced the institution of Financial Prosecutor, to protect the financial interests of the state. By comparing the structure of the State Treasury Solicitors’ Office with the objectives, tasks and functions of the Prosecutor Financial in Austria will be highlighted key features of the current institution in Poland. In comparison with the Austrian and Polish pre-war construction of the State Treasury Solicitors’ Office, the present institution is its narrow form. It only protects the rights and interests of the narrow sense (meaning) of the State Treasury, because due to subjective and objective limitations (e.g. it does not include inventoried state property or features that should meet to represent the interests of the state / advice, opinions, etc. /) defends the small part of rights and interests of the state.

PDF

Bibliografia

  1. Allgemeine Instruktion für sämtlichen Fiskal Ämter, „Justizgesetzsammlung” 1780-1784, 1783, nr 124, s. 207–222.
  2. Bajor-Stachańczyk M., Lipski J., Krawczyk P., O Prokuratorii Generalnej w Polsce – historia i teraźniejszość, Warszawa 2003, http://biurose.sejm.gov.pl/teksty_pdf_03/i–984.pdf. [dostęp: 2012 r.].
  3. Bendetson W., Wspomnienie o ś.p. St. Bukowieckim, „Państwo i Prawo” 1946, nr 2, s. 77–82.
  4. Bieniek G., Reprezentacja Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego w postępowaniu cywilnym, LexisNexis, Warszawa 2004.
  5. Bukowiecki S., Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1924, nr 38.
  6. Bundesgesetz vom 25. Jänner 1989 über die Ausschreibung bestimmter Funktionen und Arbeitsplätze sowie die Besetzung von Planstellen im Bundesdienst und über die Änderung des Bundes- Personalvertretungsgesetzes (Ausschreibungsgesetz 1989 – AusG) BGBl. Nr 85/1989), http://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10008688 [dostęp: 2012 r.].
  7. Bundesgesetz vom 27.11.1974 über Stiftungen und Fonds (Bundes-Stiftungs– und Fondsgesetz), BGBl. Nr. 11/1975, http://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10005411 [dostęp: 2012 r.].
  8. Całus A., Problematyka prawna Skarbu Państwa, „Biuletyn Rady Legislacyjnej” 1995, nr 5, s. 12–37.
  9. Cybichowski Z., Encyklopedja podręczna prawa publicznego (konstytucyjnego, administracyjnego, i międzynarodowego). T. 2, Państwo związkowe - Źródła lecznicze, Bibljoteka Polska, Warszawa 1930.
  10. Dekret w przedmiocie utworzenia Prokuratorji Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej., Dz.Pr. P. P. z 1919 r. Nr 14, poz. 181.
  11. Dekret z dnia 2 czerwca 1954 r. o zastępstwie sądowym władz, urzędów, instytucji i przedsiębiorstw państwowych, Dz.U. z 1954 r. Nr 25, poz. 93.
  12. Dekret z dnia 29 marca 1951 r. o organach zastępstwa prawnego, Dz.U. z 1951 r. Nr 20, poz. 159.
  13. Dziurda M. [w:] M. Dziurda (red.), Ustawa o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2010, s. 43–47.
  14. Dziurda M., Pietrzkowski H., Zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną po zmianach obowiązujących od dnia 12 czerwca 2009 r., „Przegląd Sądowy” 2005, nr 9, s. 26–48.
  15. Dziurda M., Reprezentacja Skarbu Państwa w procesie cywilnym, Zakamycze, Kraków 2005.
  16. Dziurda M., Wstęp do Komentarza do ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Warszawa 2006.
  17. Ehrlich S., Rola Prokuratorii Generalnej w aparacie państwowym, „Biuletyn Urzędniczy” 1938, nr 5–6.
  18. Erlaß des Finanzministerium vom 16. Februar 1855, wirksam für alle Kronländer, mit Ausnahme des lombardischvenetianischen Königreiches, womit eine provisorische Dienstes-Instruction für die Finanz Prokuraturen kundgemacht wird, Reichs-Gesetz-Blatt für das Kaiserthum Österreich 1855, nr 34, s. 301–318.
  19. Erlaß des Finanzministeriums vom 13.08.1851, Allgemeines Reichs-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kaiserthum Österreich 1851, nr 188.
  20. Filipowski J., Adwokat w procesie cywilnym, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1973.
  21. Finanzprokuraturgesetz vom 08.08.2008, BGBl. I Nr. 110/2008, http://www.ris.bka.gv.at/Dokumente/BgblAuth/BGBLA_2008_I_110/BGBLA_2008_I_110.html [dostęp: 2012 r.].
  22. Finanzprokuraturgesetz vom 12.09.1945, StGBl. Nr 72/1945.
  23. Głogowski K., Tupin R., Prokuratoria Generalna logicznym dopełnieniem Skarbu Państwa, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2004, nr 3, s. 2–5.
  24. Gołąb S., Organizacja sądów powszechnych, Nakładem autora, Kraków 1938.
  25. Gołąb S., Zarys polskiego procesu cywilnego. Z. 1. Jurysdykcja sądów powszechnych, Księgarnia Powszechna, Kraków 1932.
  26. Góralski Z., Urzędy i godności w dawnej Polsce, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1998.
  27. Górnisiewicz L., Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej, „Śląsko-Dąbrowski Przegląd Administracyjny” 1946, nr 11–12, s. 8–10.
  28. Górski J., Stanowisko prawne organów i pełnomocników przedsiębiorstw państwowych, „Nowe Prawo” 1955, nr 6, s. 38–53.
  29. Grodziski S., Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1981, nr 1, s. 47–81.
  30. Hełczyński B., Komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych na tle polskich przepisów prawnych, Przemysł i handel, Warszawa 1929.
  31. Heylman A., O sądownictwie w Królestwie Polskim, Warszawa 1934.
  32. Hilarowicz T., Najwyższy Trybunał Administracyjny i jego kompetencja, Ksieg. F. Hoesicka, Warszawa 1925.
  33. Instruktion für das Königlische Ostgalizische Fiskalamter vom 15.03.1801 r., „Justitzgesetzsammlung” 1798-1803, nr 526, s. 95–140.
  34. Iserzon E., Postępowanie administracyjne. Komentarz, orzecznictwo, okólniki, Księgarnia Powszechna, Kraków 1937.
  35. Jaworski L., Nauka prawa administracyjnego. Zagadnienia ogólne, Bibljoteka Polska, Warszawa 1924.
  36. Jurek P., Uwagi o restytucji Prokuratorii Generalnej II Rzeczypospolitej, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1997, nr 253, s. 187–202.
  37. Kelsen H., Kausalität und Zurechnung [w:] H. Kelsen, A. Merkl, A. Verdross, H.R. Klecatsky, R. Marcic, H. Schambeck (red.), Die Wiener rechtstheoretische Schule. Bd. 1, Verlag Österreich, Wien 2010, s. 541–565.
  38. Klajnerman I., Zastępstwo prawne władz i innych podmiotów gospodarki socjalistycznej, „Państwo i Prawo” 1952, nr 1, s. 54–69.
  39. Koranyi K., Powszechna historia państwa i prawa. T. 4, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967.
  40. Kosikowski C., Pozycja prawna Ministra Skarbu w Polsce międzywojennej, „Finanse” 1973, nr 8, s. 55–69.
  41. Kruczkiewicz A., „Głos Sądownictwa” 1932, nr 10.
  42. Kumaniecki K.W. [w:] A. Peretiatkowicz (red.), Encyklopedia prawa obowiązującego w Polsce. Cz. 1, Fiszer i Majewski, Poznań 1923.
  43. Lam S., Trzaski, Everta i Michalskiego encyklopedia powszechna dla wszystkich. A-Z w jednym tomie, Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa 1936.
  44. Langrod S. [w:] Kumaniecki – Langrod – Wachholz, Zarys ustroju, postępowania i prawa administracyjnego w Polsce, Księgarnia Powszechna, Warszawa 1939.
  45. Litauer J.J., Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1920, nr 4.
  46. Litauer J.J., Stulecie Prokuratorii Królestwa Polskiego, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1916, nr 41.
  47. Litauer J.J., Z powodu stulecia Prokuratorii Królestwa Polskiego. Nie urzeczywistniony projekt jej zniesienia (1831), „Kwartalnik Prawa Cywilnego i Handlowego” 1916, nr 4, s. 657–670.
  48. Lulek T., Przedsiębiorstwa państwowe w Polsce, nakładem Towarzystwa Ekonomicznego, Kraków 1932.
  49. Makarewicz J., Instygator w dawnem prawie polskim, nakładem Towarzystwa Ekonomicznego, Lwów 1923.
  50. Malec D., Malec J., Historia administracji nowożytnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1996.
  51. Malec D., Sejm Ustawodawczy 1919–1922. W 90. rocznicę pierwszego posiedzenia, „Przegląd Sejmowy” 2001, nr 1, s. 9–30.
  52. Markowski B., Administracja skarbowa w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Warszawa 1931.
  53. Mastalski R., Opinia o projekcie ustawy o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (projekt w wersji z maja 1998 r.), „Przegląd Legislacyjny” 1998, nr 1–2, s. 204–206.
  54. Mayr P.G., Broll H., Zivilverfahrensrecht, Verlag Österreich, Wien 2008.
  55. Meyers Grosses Konversations-Lexikon. Ein Nachschlagewerck des allgemeinen Wissens. 6. gänzl. neubearb. u. verm., Wien 1907.
  56. Miszewski W., Ustawa postępowania sądowego cywilnego obowiązująca w okręgach apelacyjnych warszawskim, lubelskim i wileńskim, Wydawnictwo F. Hoesicka, Warszawa 1926.
  57. Muszalski E., Kodeksy cywilne obowiązujące na Ziemiach Centralnych Polski włącznie z Kodeksem Zobowiązań, Skł. gł. Dział Prawno-Ekonomiczny Księg. Rolniczej, Warszawa 1936.
  58. Pałęcki Z., Zastępstwo Skarbu Państwa w postępowaniu sądowem na ziemiach polskich. (dok. nast.), „Palestra” 1934, nr 11, s. 686–700.
  59. Pałęcki Z., Zastępstwo Skarbu Państwa w postępowaniu sądowem na ziemiach polskich. (dokończenie), Palestra” 1934, nr 12, s. 794–805.
  60. Peretiatkowicza A., Encyklopedja prawa obowiązującego w Polsce. Praca zbiorowa z udziałem profesorów uniwersytetów polskich. Cz. 1. Z. 2. Ustrój władz administracyjnych, państwowych i samorządowych, Fiszer i Majewski, Poznań 1925.
  61. Peschorn W., Die Geschichte der Finanzprokuratur [w:] M. Kremser (red.), Anwalt und Berater der Republik. Fastschrift zum 50. Jahrestag der Wiedererrichtung der österreichischen Finanzprokuratur, Dr. Manfred Kremser Verlag Orac, Wien 1995, s. 15–34.
  62. Piotrowski J., Model radcowskiej obsługi prawnej w PRL, Dział Wydawnictw Filii UW w Białymstoku, Białystok 1985.
  63. Płaza S., Historia prawa w Polsce na tle prawno porównawczym. Cz. 3. Okres międzywojenny, Kraków 2001.
  64. Preambuła Postanowienia Królewskiego z dnia 29 września/11 października 1816 r. w sprawie powołania Prokuratorii Jeneralnej, Dziennik Praw Królestwa Polskiego. T. 2, nr 8, s. 116–139.
  65. Projekt ustawy o Prokuratorii Generalnej, http://orka.sejm.gov.pl/proc3.nsf/projekty/249_p.htm [dostęp: 2012 r.].
  66. Przychodzki M., Tupin R., Wprowadzenie [w:] M. Dziurda (red.), Komentarz do ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, LexisNexis, Warszawa 2006.
  67. Rafacz J., Dawny proces polski, Księgarnie Gebethnera i Wolffa, Warszawa 1925.
  68. Rafacz J., Zastępcy stron w dawnym procesie polskim, Nakładem Polskiej Akademji Umiejȩtności, Kraków 1923.
  69. Rozporządzenie Cesarskie z 21 grudnia 1850 r. w sprawie utworzenia Prokuratorii Skarbu, Dz.U. P. Nr 188.
  70. Rozporządzenie ministerialne z dnia 7 czerwca 1898 r. w sprawie poszerzenia zakresu działania Prokuratorii Skarbu we Lwowie, Dz.U. P. Nr 99.
  71. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o ochronie wynalazków, wzorów i znaków towarowych, Dz.U. z 1928 r. Nr 39 poz. 384.
  72. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Przepisy o kosztach sądowych, Dz.U. z 1934 r. Nr 93, poz. 837.
  73. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 listopada 1930 r. – Kodeks Postępowania Cywilnego, Dz.U. z 1930 r. Nr 83, poz. 651.
  74. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 9 grudnia 1924 r. o zmianie ustroju Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 1924 r. Nr 107, poz. 967.
  75. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad ewidencjonowania majątku Skarbu Państwa, Dz.U. z 1999 r. Nr 77, poz. 864 ze zm.
  76. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 1925 r., Dz.U. Nr 127, poz. 904.
  77. Sałaciński B., Prokuratoria Generalna R.P. (1919–1939), „Gazeta Sądowa Warszawska” 1939, nr 10.
  78. Schauer H., Die Zivilprozessordnung und Jurisdiktionsnorm, Manz, Wien 1898.
  79. Sczaniecki M., Powszechna historia państwa i prawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985.
  80. Sobkowski J., Podmioty gospodarki uspołecznionej jako strona procesu cywilnego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań 1960.
  81. Sobociński W., Historia ustroju i prawa Księstwa Warszawskiego, Wydawnctwo PAN, Toruń 1964.
  82. Sprawozdanie o stanie mienia Skarbu Państwa na dzień 31.12.2010 r. opracowanym przez Ministerstwo Skarbu Państwa, http://bip.msp.gov.pl/portal/bip/79/Sprawozdania_o_stanie_mienia_Skarbu_Panstwa.html. [dostęp: 2012 r.].
  83. Sprawozdanie o stanie mienia Skarbu Państwa, http://bip.msp.gov.pl/portal/bip/79/Sprawozdania_o_stanie_mienia_Skarbu_Panstwa.html [dostęp: 2012 r.].
  84. Sprawozdanie z działalności Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w okresie 01.01.2011–31.12.2011 r., http://bip.msp.gov.pl/portal/bip/79/Sprawozdania_o_stanie_mienia_Skarbu_Panstwa.html. [dostęp: 2012 r.].
  85. Szajkowski A., Opinia o projekcie ustawy z dnia 12.03.1999 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Legislacyjny” 1999, nr 2, s. 101–105.
  86. Szaniawski J.K., Raport względem projektu ustanowienia Prokuratorii Generalnej obroną prawną własności publicznych trudnić się mającą, z dn. 20.05.1816, RSKP, 369/34.
  87. Szymczak M., Słownik Języka Polskiego. T. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
  88. Tupin R. [w:] M. Dziurda (red.), Ustawa o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2010.
  89. Ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Dz.U. z 2005 r. Nr 264. poz. 2205.
  90. Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 1921 r. Nr 44, poz. 267.
  91. Ustawa z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, Dz.U. z 2010 r. Nr 227, poz. 1482 ze zm.
  92. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1240 ze zm.
  93. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, Dz.U. z 2011 r. Nr 19, poz. 177 ze zm.
  94. Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Dz.U. z 2005 r. Nr 169 poz. 1417 ze zm.
  95. Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa, Dz.U. z 1996 r. Nr 106, poz. 493 ze zm.
  96. Uzasadnienie do projektu ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa z dnia 16.09.2004 r., druk nr 3259.
  97. Verordnung des Gessammtministeriums vom 09.03.1898 betreff end die Dienstsinstruktion für die f.f. Finanzprocuraturen, http://alex.onb.ac.at/cgicontent/alex?aid=rgb&datum=18980004&seite=00000047. [dostęp: 2012 r.].
  98. Verordnung des Gessammtministeriums vom 09.03.1898 betreff end die Dienstsinstruktion für die f.f. Finanzprocuraturen, http://alex.onb.ac.at/cgicontent/alex?aid=rgb&datum=18980004&seite=00000047. [dostęp: 2012 r.].
  99. Wach A., Handbuch des Deutschen Civilprozessrechts. 1, Leipzig 1885.
  100. Wąsowicz M., Początki Prokuratorii Generalnej Królestwa Polskiego, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1977, nr 2, s. 143–164.
  101. Wąsowicz M., Rozstrzyganie sporów prawnych między podmiotami własności publicznej w Królestwie Polskim w latach 1817–1867, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1981, nr 1, s. 35–45.
  102. Wengerek E., Obsługa prawna organów państwowych oraz jednostek gospodarki uspołecznionej, Poznań 1967.
  103. Wierzbicki J., Problematyka zastępstwa procesowego Skarbu Państwa. Projekt ustawy o Prokuratorii Generalnej, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1998, nr 11, s. 18–21.
  104. Windakiewicz J., Zadania Prokuratury Generalnej i jej stanowisko w procesie cywilnym, „Głos Adwokatów” 1926, nr 4.
  105. Witkowski S., Sądownictwo administracyjne w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim 1807–1867, Warszawa 1984.
  106. Wolff E., Wadliwość ustawodawstwa i ustroju sądowego, „Głos Sądownictwa” 1932, nr 9, s. 512–517.
  107. Zivilprozessordnung vom 1.08.1895 r., Reichsgesetzblatt für die im Reichsrathe vertretenen Königreiche und Länder 1895, nr 110.