Prześlij tekst
Nr 4 (158) (2003)
Artykuły

Porozumienia wertykalne w prawie konkurencji Unii Europejskiej oraz amerykańskim prawie antytrustowym

[Vertical agreements in EU competition law and US antitrust law]

  • Rajmund Molski

Opublikowane 2003-12-29

Słowa kluczowe

  • prawo Wspólnot Europejskich,
  • systemy prawne państw obcych,
  • porozumienie gospodarcze,
  • competition,
  • Stany Zjednoczone Ameryki,
  • European Communities law,
  • legal systems of foreign states,
  • agrement on economic matters
    • ...Więcej
    Less
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Porozumienia wertykalne w prawie konkurencji Unii Europejskiej oraz amerykańskim prawie antytrustowym: [Vertical agreements in EU competition law and US antitrust law]. (2003). Studia Prawnicze The Legal Studies, 4 (158), 85-121. https://doi.org/10.37232/sp.2003.4.4

Abstrakt

Problematyka porozumień wertykalnych (pionowych) należy do najszerzej dyskutowanych i najbardziej spornych, a przy tym swoiście ,,ezoterycznych" zagadnień prawa ochrony konkurencji. Żaden aspekt polityki konkurencji Unii Europejskiej (UE) nie budzi takich kontrowersji, jak podejście do porozumień wertykalnych prezentowane w orzecznictwie sądów wspólnotowych oraz praktyce decyzyjnej Komisji Europejskiej (KE). Także w USA porozumienia tego rodzaju były przedmiotem diametralnie rozbieżnych koncepcji i rozwiązań prawnych. Wszelako wydaje się, ze problematyka wertykalnych ograniczeń konkurencji nigdy nie absorbowała w USA tak dalece uwagi twórców prawa antytrustowego i organów ochrony konkurencji (antymonopolowych), jak to się dzieje w UE. Jest to zresztą jedna z okoliczności wyraźnie różniących amerykański i wspólnotowy system prawnej ochrony konkurencji. Także w innych krajach obserwuje się znaczne zróżnicowanie podejścia do porozumień wertykalnych (zwłaszcza pozacenowych) na gruncie prawa i polityki konkurencji.

 

The issue of vertical agreements is one of the most widely discussed and disputed, and at the same time peculiarly “esoteric” issues of competition law. No aspect of European Union (EU) competition policy is as controversial as the approach to vertical agreements presented in the jurisprudence of the Community Courts and the decision-making practice of the European Commission (EC). In the USA, too, agreements of this kind have been subject to diametrically opposed concepts and legal solutions. However, it seems that the issue of vertical restraints of competition has never absorbed the attention of antitrust lawmakers and competition protection authorities in the US as much as it has in the EU. This, moreover, is one of the circumstances that clearly distinguish the US and EU legal antitrust systems. In other countries, too, there is a wide variation in the approach to vertical agreements (especially non-price agreements) under competition law and policy.

Bibliografia

  1. Audia B.M., Tamussino P., Hull D.W., Recent Developments in European Competition Law: Vertical and Horizontal Agreements, ,,ACCA Docket" 2001, t. 19, nr 7.
  2. Baker J.B., A Preface to Post-Chicago Antitrust, [w:] A. Cucinotta, R. Pardolesi, R. Van den Bergh (red.), Post-Chicago Developments in Antitrust Law, Cheltenham 2003.
  3. Baxter W.F., The Viability of Vertical Restraints Doctrine, „California Law Review" 1987, t. 75.
  4. Bishop S., Modernisation of the Rules Implementing Article 81 and 82, [w:] C.D. Ehlermann, I. Atanasiu (red.), European Competition Law Annual 2000. The Modernization of EC Antitrust Policy, Oxford 2000.
  5. Bork R.H., A Reply to Professors Gould and Yamey, „Yale Law Journal” 1967, t. 76.
  6. Bork R.H., The Antitrust Paradox. A Policy at War With ltself, New York 1978.
  7. Boscheck R., Tiu: EU Policy Reform on Vertical Restraint : An Economic Perspective, „World Competition" 2000, t. 23, nr 4.
  8. Cadot O., Grether J.M., de Melo J., Trade and Competition Policy. Where Do We Stand?, „Journal of World Trade” 2000, t. 34(3).
  9. ComanorW.S., Economics of Vertical Arrangements, [w:] H. First, E.M. Fox, R. Pitofsky (red.), Revitalizing Antitrust in Its Second Century: Essays on Legal, Economic and Political Policy, New York 1991.
  10. Comanor W.S., Vertical Price-Fixing, Vertical Market Restrictions, and the New Antitrust Policy, ,,Harvard Law Review" 1985, t. 98.
  11. Comanor W.S., Rey P., Competition Policy toward Vertical Foreclosure in a Global Economy, „International Business Lawyer" 1995, nr 23.
  12. Communication from the Commission on the application of the Community competition rules to vertical restraints - Follow-up to the Green Paper on vertical restraints, Dz.Urz. WE C 365, 26.11.1998, s. 3.
  13. Competition and Trade Efjects of Vertical Restraints, COM/DAFFE/CLP/TD(99)54, 19.08.1999, https://one.oecd.org/document/COM/DAFFE/CLP/TD(99)54/en/pdf [dostęp: 12.08.2023].
  14. Competition Policy and Vertical Restraints, UNCTAD/ITCD/CLP/Misc.8, 12.01.1999, https://unctad.org/system/files/official-document/poitcdclpm8.en.pdf [dostęp: 12.08.2023].
  15. Cook J.D., Commission White Paper on Decentralisation of Competition Rules. The Threat to Consistency, [w:] C.D. Ehlermann, I. Atanasiu (red.), European Competition Law Annual 2000. The Modernization of EC Antitrust Policy, Oxford 2000.
  16. Davidow J., Keiretsu and U.S. Antitrust, „Law and Policy in International Business" 1993, t. 24, nr 4.
  17. Decyzja United States Supreme Court w sprawie Khan v. State Oil Co., 522 U.S. 3 (1997).
  18. Decyzja United States Supreme Court w sprawie Continental T.V. Inc., v. GTE Sylvania In., 433 U.S. 36 (1977).
  19. Dębowski P., Skoczny T., Wyłączenie określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, „Przegląd Prawa Handlowego" 2003, nr 2.
  20. Dirlam J., Kahn A., Fair Competition: The Law and Economics of Antitrust Policy, Ithaca N.Y. 1954, t. 28.
  21. Dobson P.V., Waterson M., Vertical Restraints and Competition Policy, Research Paper 12, London 1996.
  22. Easterbrook F., Antitrust Law Enforcement in the Vertical Restraints Area: Vertical Arrangements and the Rule of Reason, „Antitrust Law Journal” 1986, t. 53, s. 135-173.
  23. Ehlermann C.D., The Modernization of EC Antitrust Policy: a Legal and Cultural Revolution, „Common Market Law Review" 2000, t. 37.
  24. Emmerich V., Prawo antymonopolowe, [w:] M.A. Dauses, R. Skubisz (red.), Prawo gospodarcze Unii Europejskiej, Warszawa 1999.
  25. Flynn J.J., Ponsoldt J.F., Legal Reasonig and the Jurisprudence of Vertical Restraints: The Limitations of Neoclassical Economic Analysis in the Resolution of Antitrust Disputes, [w:] H. First, E.M. Fox, R. Pitofsky (red.), Revitalizing Antitrust in Its Second Century: Essays on Legal, Economic and Political Policy, New York 1991.
  26. Forrester I.S., The Modernization of EC Antitrust Policy. Compatibility, Efficiency, Legal Security, [w:] C.D. Ehlermann, I. Atanasiu (red.), European Competition Law Annual 2000. The Modernization of EC Antitrust Policy, Oxford 2000.
  27. Fox E., US and UE Competition Law: A Comparison, [w:] E.M. Graham, J.D. Richardson (red.), Global Competition Policy, Washington 1997.
  28. Fox E.M., Antitrust Regulation Across National Borders: The United States Boeing Versus the European Union of Airbus, „Brookings Review" 1998, t. 16, nr 1, s. 30.
  29. Fox E.M., Cases and Materials on the Competition Law of the European Union, St Paul 2002.
  30. Fox E.M., Modernization: Efficiency, Dynamie Efficiency, and the Dijfusion of Competition Law, [w:] C.D. Ehlermann, I. Atanasiu (red.), European Competition Law Annual 2000. The Modernization of EC Antitrust Policy, Oxford 2000.
  31. Fox E.M., The Battle Jor the Soul of Antitrust, „California Law Review" 1987, t. 75.
  32. Fox E.M., The Modernization of Antitrust: A New Equilibrium, „Cornell Law Review" 1981, t. 66
  33. Fox E.M., Toward World Antitrust and Market Access, „The American Journal of International Law" 1997, t. 91.
  34. Gal M.S., Harmful Remedies: Optimal Reformation of Anticompetitive Contracts, ,,Cardozo Law Review" 2000, t. 22.
  35. Gerber D.J., Law and Competition in Twentieth Century Europe. Protecting Prometeus, Oxford 2001.
  36. Goyder D., Providing
  37. Goyder D.G., EC Competition Law, Oxford 1998.
  38. Grave de M., [Book Review: Guide to the EC Błock Exemption for Vertical Agreements, by Martin Mendelsohn and Stephen Rose], „Legal Issues of Economic Integration” 2002, t. 29, nr 3.
  39. Grewlich A.S., Globalisation and Conflict in Competition Law. Elements of Possible Solutions, „World Competition" 2001, t. 24, nr 3.
  40. Grilla M., Collusion and Facilitating Practices: A New Perspective in Antitrust Analysis, „European Journal of Law and Economics" 2002, t. 14.
  41. Grimes W.S., Brand Marketing, Intrabrand Competition, and the Multibrand Retailer: The Antitrust Law of Vertical Restraints, „Antitrust Law Journal" 1995, t. 64.
  42. Grotthuss P., Nowa regulacja porozumień wertykalnych w świetle prawa konkurencji Unii Europejskiej, „Glosa” 2001, nr 1.
  43. Gyselen L., Vertical Restraints in the Distribution Process: Strenght and Weakness of the Free Rider Rationale Under EEC Competition Law, „Common Market Law Review" 1984, t. 21.
  44. Hassemer M., Podstawowe założenia artykułu 85: zakaz stosowania określonych umów antykonkurencyjnych, brak ważności, wyłączenia indywidualne i grupowe, [w:] M. Łabędzka (red.), Europejskie prawo konkurencji: porozumienia dystrybucyjne, Łódź 1998.
  45. Hawk BE, N. Denaeijer, The Development of Articles 81 and 82: Legal Certainty, [w:] C.D. Ehlermann, I. Atanasiu (red.), European Competition Law Annual 2000. The Modernization of EC Antitrust Policy, Oxford 2000.
  46. Hawka B., System Failure: Vertical Restraints and EC Competition Law, „CMLR” 1995, t. 32, s. 973-989.
  47. Hildebrand D., The European School in EC Competition Law, „World Competition" 2002, t. 25, nr 1.
  48. Holmes K., The EC White Paper on Modernization, „World Competition" 2000, t. 23, nr 4.
  49. Hovenkamp H., Antitrust Policy Alter Chicago, „Michigan Law Review” 1985, t. 84.
  50. Hykawy I., Wojtaszek E., Regulacja porozumień ograniczających konkurencję w prawie Wspólnoty Europejskiej, „Przegląd Prawa Handlowego" 1994, nr 11.
  51. Immeng U., Coherence: A Sacrifice of Decentralization, [w:] C.D. Ehlermann, I. Atanasiu (red.), European Competition Law Annual 2000. The Modernization of EC Antitrust Policy, Oxford 2000.
  52. Jenny F., On the Modernization of EC Antitrust Policy, [w:] C.D. Ehlermann, I. Atanasiu (red.), European Competition Law Annual 2000. The Modernization of EC Antitrust Policy, Oxford 2000.
  53. Jullien B., Rey P., Resale Price Maintenance and Collusion, CEPR Discussion Paper, nr 2553, www.cepr.org/pubs/dps/DP2553.asp [dostęp: 12.08.2003].
  54. Jurczyk Z., Kartele w prawie konkurencji Unii Europejskiej, „Prawo Spółek" 2001, nr 5.
  55. Komninos A.P., New Prospects for Private Enforcement of EC Competition Law: Courage v. Crehan and the Community Right to Damages, „Common Market Law Review" 2002, t. 39.
  56. Korah V., An Introductory Guide to EC Competition Law and Practice, Oxford 1997.
  57. Kunzlik P., Faull J., Nikpay A. (red.), The EC Law of Competition, Oxford, New York, Oxford 1999, „Nottingham Law Journal" 2000, t. 9, nr 2.
  58. Lane R., Current Developments: European Community Law: III. Competition, ,,International and Comparative Law Quarterly" 2001, t. 50.
  59. Laudati L.L., The First European Competition Forum: Vertical restraints, „Competition Policy Newsletter" 1995, t. 1, nr 5.
  60. Lesguillons H., Withdrawal of the Benefit of the Black Exemption Regulation on Vertical Restraints by Member States' Competent Authorities, „International Business Law Journal” 1999, nr 5.
  61. Laudati L.L. i in., Survey of the Member State National Laws Governing Vertical Distribution Agreements, Bruxelles 1996.
  62. Lloyd P.J., Vautier K.A., Promoting Competition in Global Markets: A Multi-National Approach, Cheltenham 1999.
  63. Malueg D., Schwartz M., Parallel imports, demand dispersion, and international price discrimination, ,,Journal of International Economics" 1994, t. 37.
  64. Marsden P., The Divide on Verticals, [w:] S.J. Evenett, A. Lehmann, B. Steil, Antitrust Goes Global: What Future for Transatlantic Cooperation?, London 2000.
  65. Maskus K.E., Chen Y., Vertical Price Control and Parallel Imports: Theory and Evidence, „Review of International Economics” 2000, t. 12, nr 4, s. 551-570.
  66. Massey P., The Treatment of Vertical Restraints Under Competition Law, Discussion Paper 1998, nr 4.
  67. Matsushita M., The Antimonopoly Law of Japan, [w:] E.M. Graham, J.D. Richardson (red.), Global Competition Policy, Washington 1997.
  68. Mavroidis P.C., Neven D.J., The White Paper. A Whiter Shade of Pale of Interest and Interests, [w:] C.D. Ehlermann, I. Atanasiu (red.), European Competition Law Annual 2000. The Modernization of EC Antitrust Policy, Oxford 2000.
  69. Mestmacker E.J., The Modernization of EC Antitrust Policy: Constitutional Challenge or Administrative Convenience?, [w:] C.D. Ehlermann, I. Atunuaiu (rod.), European Competition Law Annual 2000. The Modernization of EC Antitrust Policy, Oxford 2000.
  70. Milczarek P., Porozumienia wertykalne we wspólnotowym prawie konkurencji, „Studia Europejskie” 2000, nr 4.
  71. Monti G., Article 81 EC and Public Policy, „Common Market Law Review" 2002, t. 39.
  72. Nestoruk I.B., Reforma europejskiego prawa konkurencji (Biała Księga Komisji z 28 IV 1999), „Państwo i Prawo” 2001, nr 5..
  73. Obwieszczenie Komisji w sprawie porozumień o mniejszym znaczeniu, które nie ograniczają konkurencji w odczuwalny sposób, w rozumieniu art. 81(1) TWE (de minimis Notice), Dz.Urz. WE C 368, 22.12.2001, s. 7.
  74. Obwieszczenie Komisji Wytyczne w sprawie ograniczeń wertykalnych (2000/C 291/01)Tekst mający znaczenie dla EOG, Dz.Urz. WE C 291, 13.10.2000, s. 1.
  75. Orzeczenie w sprawach C-56 i 58/64, Consten SARL and Grundig-Verkaufs-GmbH v. Commission, ECR 1966, poz. 299.
  76. Outline of (a) Core Principles, Common Approaches and Common Standards and (b) Bilateral and Multilateral Approachess, COM/TD/DAFFE/CLP(98)97/FINAL, 12.10.1999, https://one.oecd.org/document/COM/TD/DAFFE/CLP(98)97/FINAL/en/pdf [dostęp: 12.08.2023].
  77. Peeperkorn L., The Economics of Verticals, „Competition Policy Newsletter” 1998, nr 2.
  78. Piontek E., Co dalej z reformą prawa konkurencji Wspólnoty Europejskiej?, „Zeszyt Naukowy Podyplomowego Studium Prawa Europejskiego" 2002, nr 1.
  79. Pollock E.E., Vertical Restraints and the Secularization of Antitrust, „California Law Review" 1987, t. 75.
  80. Posner R.A., Antitrust Law, Chicago-London 2001.
  81. Posner R.A., The Next Step in the Antitrust Treatment of Restricted Distribution: Per Se Legality, „University of Chicago Law Review” 1981, t. 48(1).
  82. Report on the Nature and Impact of Hard Core Cartels and Sanctions Against Cartels Under National Competition Laws, DAFFE/COMP(2002)7, Paris 2002.
  83. Resale Price Maintenance, Paris 1997.
  84. Resale Price Maintenance, Paris 1997.
  85. Rey P., Verge T., Resale Price Maintenance and Horizontal Cartel, CMPO Working Paper Series, nr 02/47, 2002
  86. Roberto S., The Boeing/McDonnell Douglas Merger Review: A Serious Stretch of European Competition Powers, „Brooklyn Journal of International Law” 1998, t. 24.
  87. Rodger B.J., Competition Policy, Liberalism and Globalization: A European Perspective, „Columbia Journal of European Law” 2000, t. 6.
  88. Rozporządzenie (WE) nr 2658/2000 Komisji z 29 listopada 2000 r. w sprawie stosowania art. 81(3) Traktatu do grup porozumień specjalizacyjnych, Dz.Urz. WE L 304, 5.12.2000, s. 3.
  89. Rozporządzenie (WE) Rady nr 17/62: pierwsze rozporządzenie wprowadzające art. 81 i 82 (ex 85 i 86) TWE, Dz.Urz. WE L 13, 21.02.1962.
  90. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1400/2002 z 31 lipca 2002 r. w sprawie stosowania art. 81(3) Traktatu do grup wertykalnych porozumień i uzgodnionych praktyk w sektorze pojazdów samochodowych, Dz.Urz. WE L 203, 1.08.2002, s. 30.
  91. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2790/1999 z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do kategorii i porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych (Tekst mający znaczenie dla EOG), Dz.Urz. WE L 336, 29.12.1999, s. 21.
  92. Rozporządzenie Rady (WE) nr1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu (tekst mający znaczenie dla EOG), Dz.Urz. WE L 1, 4.01.2003, s. 1.
  93. Schaub A., The Reform of Regulation 17: The Issues of Compatibllity, Effective Enforcement and Legal Certainty, [w:] C.D. Ehlermann, I. Atunuaiu (rod.), European Competition Law Annual 2000. The Modernization of EC Antitrust Policy, Oxford 2000.
  94. Sheard P., Keiretsu, Competition, and Market Access, [w:] E.M. Graham, J.D. Richardson (red.), Global Competition Policy, Washington 1997.
  95. Skoczny T., Doskonalenie i modernizacja systemu stosowania wspólnotowych reguł konkurencji, „Studia Europejskie" 2001, nr 1.
  96. Subiotto R., Amato F., Preliminary Analysis of the Commission's Reform Concerning Vertical Restraints, „Journal of World Competition" 2000, t. 23, nr 2.
  97. Sudoł M., Wspólnotowe reguły konkurencji dotyczące porozumień pionowych (stan obecny i projekt zmian), „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego" 2000, nr 1.
  98. Sudoł M., Zakres kompetencji sądów krajowych w dziedzinie wspólnotowego prawa konkurencji (kilka uwag na temat bezpośredniej skuteczności Art. 81 i 82 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską), [w:] S. Biernat (red.), Studia z prawa Unii Europejskiej, Kraków 2000.
  99. Support for National Judges in Dealing with Competition Cases, [w:] C.D. Ehlermann, I. Atanasiu (red.), European Competition Law Annual 2000. The Modernization of EC Antitrust Policy, Oxford 2000.
  100. Tarullo D.K., Norms and Institutions in Global Competition Policy, „The American Journal of International Law" 2000, t. 94.
  101. Telser L.G., Why Should Manufacturers Want Fair Trade?, „Journal of Law and Economics” 1960, t. 3.
  102. Terhorst G., The Refonnation of the EC Competition Policy on Vertical Restraints, „Northwestern Journal of International Law & Business" 2000, t. 21.
  103. The basie objectives and main provisions of competition laws and policies, UNCTAD/ITD/15, 11.10.1995, https://unctad.org/system/files/official-document/poitd_15.en.pdf [dostęp: 12.08.2023].
  104. The House of Lords Select Committee on European Union Fourth Report, www.publications.parliament.uk/pa/ldl99900/ldselect/ldeucom/33/330.htm [dostęp: 3.08.2003].
  105. Valentine D.A., Thoughts on the EC's Green Paper on Vertical Restraints, www.ftc.gov/speeches/dav/htm [dostęp: 8.08.2003].
  106. Van Cayseele P., Van den Bergh R., Antitrust Law, [w:] B. Bouckaert, G. de Geest (red.), Encyclopedia of Law and Economics, Cheltenham 2000.
  107. Vance S.S., Judicial Application of Article 81(3): Are the Fears Justified?, [w:] C.D. Ehlermann, I. Atanasiu (red.), European Competition Law Annual 2000. The Modernization of EC Antitrust Policy, Oxford 2000.
  108. VanDuzer J.A., Paquet G., Anticompetitive Pricing Practices and the Competition Act : Theory, Law and Practices, Ottawa 1999.
  109. Vogelaar F.O.W., Modernization ofCompetition Law, Economy and Horizontal Co-operation between Undertakings, ,,Intereconomics - Review of European Economic Policy" 2002, t. 37, nr 1.
  110. Waller S.W., Understanding and Appreciating EC Competition Law, „Antitrust Law Journal" 1992, t. 61.
  111. Whish R., Competition Law, London 2001, s. 542.
  112. Whish R., Regulation 2790/99 : the Commission 's „New Style" Błock Exemption for Vertical Agreements, „Common Market Law Review" 2000, t. 37.
  113. White paper on modernisation of the rules implementing Articles 85 and 86 of the EC Treaty (Text with EEA relevance), Dz.Urz. WE C 132, 12.05.1999, s. 1.
  114. Wils W.P.J., Notification, Clearance and Exemption in EC Competition Law: An Economic Analysis, „European Law Review" 1999, t. 24.
  115. Wismann T., Decentralised Enforcement of EC Competition Law and the New Policy on Cartels. The Commission White Paper of 28 of April 1999, „Journal of World Competition" 2000, t. 23, nr 2.
  116. Wood D.P., International Standards for Complltition Law·: an Idea Whose Time Has not Come, WTO Series, nr 2, Geneva 1996, s. 29.
  117. Wyrok TS w sprawach C-43/82 i 63/82, VBVB and VBBB v. Commission, ECR 1984, nr 19.
  118. Wyrok US Supreme Court w sprawie Business Electronics Corp. v. Sharp Electronics Corp., 485 U.S. 717 (1988).
  119. Yarrow R., Vertical restraints in EC competition policy: A response to the Green Paper, www.rpieurope.org/download/vertical.html [dostęp: 12.08.2003].
  120. Zielona Księga w sprawie ograniczeń wertykalnych w polityce konkurencji Wspólnoty Europejskiej, COM(96)721 finał, Bruxelles 1997.