Can the use of algorithms enhance judicial independence? Reflections in the context of The Hague Declaration

Abstrakt

Przedmiotem niniejszego opracowania jest próba odpowiedzi na pytanie, czy wykorzystanie w procesie karnym narzędzi opartych na algorytmach lub sztucznej inteligencji może wzmocnić autonomię sądów. Autor skupia się wyłącznie na narzędziach opartych na algorytmach, a ściślej na narzędziach wykorzystywanych w trakcie sporządzania prognozy kryminologicznej w toku postępowania o udzielenie skazanemu warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności. Jednocześnie umieszcza swoje rozważania w określonym kontekście lokalnym i czasowym, a dokładniej - w obowiązującym systemie prawnym Republiki Estonii. Główną konkluzją artykułu jest stwierdzenie, że narzędzia oparte na danych statystycznych nie powinny być jedyną podstawą oceny organu decyzyjnego; powinny być tylko jednym z elementów tej oceny, elementem branym pod uwagę dopiero w drugiej kolejności. Najbardziej pożądanym systemem formułowania prognoz kryminologicznych powinien być system mieszany, zawierający z jednej strony elementy metody klinicznej, z drugiej strony zaś elementy metody statystycznej, a jednocześnie system zapewniający traktowanie wyników zastosowania narzędzi opartych na algorytmach jedynie jako argumentów pomocniczych. Tylko wówczas autonomia sądów zostanie należycie zabezpieczona.