Abstract
The article presents results of file research invovling an analysis of the manner in which court and prosecution applied law in resolving atypical cases of bribery. The subject of the said research were atypical cases of bribery involving crimes under Article 228 and Article 229 of the Penal Code perpetrated by persons performing public functions. The cases discussed followed a number of varied scenarios which, in general, consisted in accepting or granting material or personal benefit or a promise of such in connection with the perpetrator's official capicity. Hence the conduct of the perpetrator did formally fulfil the definition of the crime defined in Articles 228 and 229 Penal Code. However, since some specific circumstances took place, such as a statutory body's decision or penal jurisprudence, the perpetrated act should not render the perpetrator liable to prosecution. It was found that, when classifying atypical acts of corruption, judicial authorities made some effort to employ lenient penal-legal assessment of the perpetrator's conduct, but they often did so with insufficient diligence and by implementing inappropriate provisions of the penal law. The atypical bribery cases included circumstances in which physicians misled their patients by suggesting they should purchase a highend endoprothesis or medicine produced abroad, on an allegedly free market outside the National Health Fund (NFZ) refunding system. The patients they did so, in spite of the fact that such recommendations have no substantiation in the public functions of a medical doctor. Physicians would then claim that they assumed the role of an intermediary between a patient and a foreign dealer or manufacturer. In practice, they used prothesis or medicines refunded by the National Health Fund (NFZ). Unaware of that fact, patients acted in error as to the circumstances, fulfilling the definition of an unlawful act (error facti), and in particular, the patients were not aware that the money they handed over was in fact a bribe granted in connection with official capacity of the physician. In consequence, the criminal procedure in such cases should either be closed by means of discontinuation or refusal to instigate under Article 17 § 1.2 Criminal Procedure Code subject to Article 28 § 1 Penal Code. Prosecution bodies, however, avoided such classification and in cases like that opted for exempting the informer - briber from the penalty (Article 229 § 6 Penal Code), which did not fully reflect the actual legal and formal circumstances of a misinformed patient's conduct. Especially disagreeable was the fact that the solution adopted by prosecution assumed such patients were guilty. It was established that the notion of customary gifts, widely accepted in penal law publications as lawful excuse, is in practice defunct. This does not mean that similar facts were never subject to criminal procedure.
References
- Andrejew I., Unormowanie błędu we współczesnym prawie karnym, „Państwo i Prawo” 1979, nr 5, s. 38-50.
- Bachmat P., Drobna korupcja na przykładzie przestępstw z art. 228 § 2 k.k. i art. 229 § 2 k.k. w ujęciu doktryny i ocenach sądów, „Prawo w Działaniu” 2012, nr 11.
- Bachmat P., Przedmiot przestępstw sprzedajności i przekupstwa osoby pełniącej funkcję publiczną, część II, „Jurysta” 2005, nr 12, s. 3-11.
- Budyn-Kulik M., Kozłowska-Kalisz P., Kulik M., Mozgawa M. (red.), Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Zakamycze, Kraków 2006.
- Dąbrowska-Kardas M., O dwóch znaczeniach pojęcia społecznego niebezpieczeństwa czynu, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 199 7, z. 1, s. 19-36.
- Gaj J., Łapówki i upominki, „Jurysta” 2000, nr 4, s. 28-29.
- Gardocki L., Prawo karne, C. H. Beck, Warszawa 2000.
- Giezek J. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, LEX 7653.
- Górniok O., Hoc S., Kalitowski M., Przyjemski S.M., Sienkiewicz Z., Szumski J., Tyszkiewicz L., Wąsek A. (red.), Kodeks karny. Komentarz. T. 1, Art. 1-116, Wydaw. "Arche", Gdańsk 2005.
- Kalitowski M., Sienkiewicz Z., Szumski J., Tyszkiewicz L., Wąsek A., Kodeks karny. Komentarz, tom II, Arche, Gdańsk 1999.
- Majewski J., Kardas P., O dwóch znaczeniach winy w prawie karnym, „Państwo i Prawo” 1993, nr 10, s. 69-79.
- Marek A., Satko J., Okoliczności wyłączające bezprawność czynu. Przegląd problematyki. Orzecznictwo (SN 1918-99). Piśmiennictwo, Zakamycze, Kraków 2000.
- Marek A., Waltoś S., Podstawy prawa i procesu karnego, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 1999.
- Mozgawa M. (red.), Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Oficyna 2010, LEX 8422.
- Palka P., Reut M., Korupcja w nowym kodeksie karnym, Zakamycze, Kraków 1999.
- Postulski J., Typ uprzywilejowany korupcji urzędniczej – wypadek mniejszej wagi, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2010, t. XXIV, s. 382-388.
- Surkont M., Łapownictwo, Wydawnictwo Prawnicze "LEX", Sopot 1999.
- Warylewski J., Społeczna szkodliwość czynu w nowym kodeksie karnym, „Przegląd Sądowy” 1998, nr 7/8, s. 3-18.
- Wolter W., Funkcja błędu w prawie karnym, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1965.
- Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. T. 1, Komentarz do art. 1-116 k.k., Zakamycze, Kraków 2004.
- Zoll A., Materialne określenia przestępstwa w projekcie kodeksu karnego [w:] Problemy kodyfikacji prawa karnego. Księga ku czci profesora Mariana Cieślaka, Uniwersytet Jagielloński. Katedra Postępowania Karnego, Kraków 1993.
- Zoll A., „Pozaustawowe” okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną w świetle konstytucyjnej zasady podziału władzy [w:] W kręgu teorii i praktyki prawa karnego. Księga poświęcona pamięci Profesora Andrzeja Wąska, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2005.
