Opublikowane
2017-12-29
Słowa kluczowe
- zabytek ruchomy,
- czasowe zajęcie,
- movable monument,
- temporary occupation
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest wykazanie, że instytucja czasowego zajęcia zabytku ruchomego stanowi przykład środka nadzoru konserwatorskiego o jednym z największych stopni ingerencji w prawo własności zabytku w polskim porządku prawnym. Ponadto celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy możliwość czasowego zajęcia zabytku ruchomego skutkuje cał-kowitym pozbawieniem prawa własności zabytku ruchomego? W końcu słusz-nym wydaje się udzielenie odpowiedzi na pytanie, czym różni się czasowe zajęcie od przejęcia zabytku ruchomego na kanwie obowiązujących przepisów prawa? W oparciu o metodologię dogmatyczną oraz historyczną dokonano porównania historycznych aktów prawnych dotyczących problematyki czasowego zajęcia zabytku ruchomego jako jednego ze środków nadzoru konserwatorskiego w polskim systemie prawnym.
This article provides an in-depth analysis of the problem of the temporary seizure of a movable monument in the Polish law. One of the purposes of this text is to prove that the institution of the temporary seizure of a movable monument is an example of the measure of a conservation supervision with one of the highest levels of interference in the ownership of monument in the Polish legal system. Currently the issues related to the temporary seizure of a movable monument are regulated by the act on the protection and guardianship of monuments. The first legal act which regulated these issues was the decree of the Regency Council on the protection of monuments of art and culture of 31 October 1918. The analysis of the historical legal acts, as well as legal acts in force, proved that temporary seizure of a monument resulted in a temporary loss of possession and use of a particular monument. However, this measure of a conservation supervision is not an ultima ratio measure, which deprives the ownership of movable monument in a complete manner.
Bibliografia
- Akta Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku – Pismo Konserwatora Wojewódzkiego Jana Borowskiego do Zofii Hendzel, Kustosza na zamku malborskim z 20.12.1946 r.
- P. Antoniak, Komentarz do art. 50 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, [w:] Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, red. M. Cherka, Warszawa 2010.
- L. Bruszewska, W. Przybyszewski, Restytucje dzieł sztuki na Dolnym Śląsku – rozmowa z dr. hab. Piotrem Oszczanowskim, dyrektorem Muzeum Narodowego we Wrocławiu, [w:] „Spotkania z Zabytkami” 2016.
- P. Dobosz, Aktualne problemy prawne i finansowe ochrony zabytków w Polsce w dobie przekształceń ustrojowych państwa, [w:] „Ochrona Zabytków” 2000, nr 53/1 (208).
- P. Dobosz, Charakter prawny decyzji i zezwoleń w sprawach ochrony zabytków, [w:] „Ochrona Zabytków” 1985, nr 38/3–4 (150–151).
- M. Drela, Własność zabytków, Warszawa 2006.
- R. Golat, Komentarz do art. 50 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, [w:] Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, Zakamycze 2004.
- J. Grabowski, Wywłaszczenie jako środek ochrony zabytków, [w:] „Państwo i Prawo” 1967, z. 3.
- P. Gwoździewicz, Ograniczenia prawa własności zabytków, [w:] „Roczniki Administracji i Prawa” 2009, Rok IX.
- A. Jagielska-Burduk, Zabytek ruchomy, Warszawa 2011.
- W. Kowalski, Cywilnoprawne aspekty obrotu skradzionymi dobrami kultury, [w:] Prawnokarna ochrona dziedzictwa kultury, red. J. Kaczmarek, Kraków 2006, s. 59, [za:] K. Zeidler, Restytucja dóbr kultury ze stanowiska filozofii prawa, Warszawa 2011.
- K. Malinowski, Co wnosi nowego ustawa o ochronie dóbr kultury i o muzeach?, [w:] „Ochrona Zabytków” 1962, nr 15/2 (57).
- A. Michalak, A. Ginter, Komentarz do art. 50 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, [w:] Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, Warszawa 2016.
- A. Młynarska-Sobaczewska, Ochrona zabytków jako ograniczenie prawa własności rzeczy zabytkowej. Uwagi na tle orzeczenia ETPC w sprawie Połomscy przeciwko Polsce z dnia 29 marca 2011 r., [w:] „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 2, s. 191.
- Rozporządzenie Ministra Kultury i Sztuki z 10.07.1963 r. (Dz.U. z 1963 r. Nr 32, poz. 183).
- A. Siuciak, Mało znane źródła do dziejów malborskich zabytków, [w:] Przywracanie historii malborskich zbiorów po II wojnie światowej: katalog wystawy czasowej, red. A. Siuciak, Malbork 2015.
- Wyrok TK z 25.05.2016 r. Stanowisko Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 17.05.2016 r. w związku z wnioskiem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – złożonym w trybie art. 122 ust. 3 Konstytucji RP – o zbadanie zgodności z Konstytucją ustawy z 10.07.2015 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o muzeach.
- K. Zalasińska, K. Zeidler, Wykład prawa ochrony zabytków, Warszawa-Gdańsk 2015.
