Prześlij tekst
Nr 1 (183) (2010)
Artykuły

O potrzebie euro-nowelizacji Konstytucji RP

[About the need of euro-amendment to the Constitution of Poland]

PDF
  • Jarosław Szymanek

Opublikowane 2010-03-31

Słowa kluczowe

  • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej,
  • prawo konstytucyjne,
  • Unia Europejska,
  • euro-nowelizacja,
  • Constitution of Poland,
  • constitutional law,
  • European Union,
  • euro-amendment
    • ...Więcej
    Less

Prawa autorskie (c) 2010 ILS PAS

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

O potrzebie euro-nowelizacji Konstytucji RP: [About the need of euro-amendment to the Constitution of Poland]. (2010). Studia Prawnicze The Legal Studies, 1 (183), 5-30. https://doi.org/10.37232/sp.2010.1.1

Abstrakt

Akcesja każdego państwa w struktury Unii Europejskiej wymaga, w krótszej bądź dłuższej perspektywie czasowej, rewizji obowiązujących postanowień konstytucyjnych. Uczestnictwo państwa w Unii, obejmującej swoim zasięgiem corazwięcej sfer życia społeczno-gospodarczo-politycznego wymaga bowiem równieżi ingerencji w tekst ustawy zasadniczej, choć oczywiście ingerencja ta nie musi sięodbyć w jakimś jednym, określonym momencie, ani też przybierać jakiegoś zuniformizowanego, homogenicznego kształtu. Mimo wszystko jednak postępującasukcesywnie i konsekwentnie integracja, a w rezultacie utworzenie wspólnegoorganizmu unijnego, stawia na porządku dziennym konieczność dostosowaniawcześniej czy później prawa krajowego, w tym również tego mającego postać kon-stytucji do wymagań wspólnotowych (unijnych). Wieloaspektowość, a zarazemcoraz dalej posunięta detalizacja zasad partycypacji państwa w Unii Europejskiej z jednej strony, z drugiej zaś przybierająca coraz więcej form Unia, która dawnotemu przestała już być jedynie gremium współpracy gospodarczej, prowadzi bowiem do objęcia gorsetem regulacji normatywnej również i tej sfery, która do tejpory była zarezerwowana wyłącznie dla ustawodawcy krajowego działającego wkwalifikowanej formie ustrojodawcy.

 

Today, the necessity of adapting the constitution to certain general standards or models is clear. No constitution, including the Constitution of Poland, is a fully independent and autonomous act separate from a broader background. At the present moment, such background is created by e.g. the international models and general rules, and solutions applied in a democratic constitutional state. Every constitution creator wishes to form a truly modern act that will be adequate to the need of the moments and, at the same time, properly (democratically) legitimized, which must respect certain, at least the minimum requirements in the scope of defining the catalogue of principal rules or rights and freedoms of an individual. The so–called standard in constitutional law is an unquestionable fact. This general standard, being the effect of globalization and European integration, can be called a form of Euro–amendment to the Constitution in the broadest possible sense of this expression. Every country must respect it, if it wishes to participate in the family of democratic countries. However, the proper Euro–amendment has a much more modest reach and it covers the part of constitutional matter which pertains to the participation of a state in the European Union directly. The Euro–amendment understood in this way can be divided into the widely understood Euro–amendment (sensu largo), which will contain procedures, e.g. of a country accession to the Union and enforcement of its rights and the narrow Euroamendment (senstu stricto), which should be understood as adaptation of the constitution to the mechanism of a country’s accession to the Economic and Monetary Union and, in consequence, replacement of the national currency with Euro. In Poland, proper Euro–amendment has not been introduced in the wide or in the narrow sense. It seems, however, that it is more and more necessary not only owing to the deepening participation of Poland in the European Union structures but, most of all, owing to the willingness (and the need resulting from the accession treaty) to accept the Euro currency.

PDF

Bibliografia

  1. Albiński P., Unia Gospodarcza i Walutowa a perspektywa integracji monetarnej Polski, „Przegląd Europejski” 2004, nr 2, s. 57–71.
  2. Bałaban A., Konstytucyjna pozycja Narodowego Banku Polskiego a Unia Monetarna [w:] M. Kruk, J. Trzciński, J. Wawrzyniak (red.), Konstytucja i władza we współczesnym świecie. Doktryna – prawo – praktyka. Prace dedykowane Profesorowi Wojciechowi Sokolewiczowi na siedemdziesięciolecie urodzin, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2002, s. 340–345.
  3. Bałaban A., Krajowe, porównawcze i unijne prawo konstytucyjne [w:] Z. Ofiarski (red.), Księga jubileuszowa z okazji 15–lecia Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2004, s. 199–202.
  4. Banasiński C., Prawnokonstytucyjne problemy uczestnictwa państwa we Wspólnotach Europejskich, „Państwo i Prawo” 1993, nr 11–12, s. 75–85.
  5. Banaszak B., Jabłoński M., Determinanty zmiany konstytucji [w:] B. Banaszak, M. Bernaczyk (red.), Praktyczne i teoretyczne aspekty prawa konstytucyjnego. Materiały konferencyjne (Wrocław, 16–18.III.2000), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2006, s. 41–59.
  6. Barcz J., Członkostwo Polski w Unii Europejskiej a Konstytucja z 1997 r. [w:] J. Barcz (red.), Czy zmieniać Konstytucję RP? Ustrojowo-konstytucyjne aspekty przystąpienia Polski do unii Europejskiej, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2002, s. 13–40.
  7. Barcz J., Europejski nakaz aresztowania – konsekwencje braku transpozycji lub wadliwej transpozycji decyzji ramowej w prawie członkowskim UE, „Europejski Przegląd Sądowy” 2005, nr 1, s. 11–22.
  8. Barcz J., Parlament polski w procesie decyzyjnym w sprawach integracyjnych. Wnioski de lege ferenda, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2002, nr 3, s. 7–52.
  9. Barcz J., Wyzwania stojące przed Sejmem Rzeczypospolitej Polskiej w związku z członkostwem Polski w Unii Europejskiej, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 2, s. 61–77.
  10. Biernat S., Czy konieczne są zmiany w Konstytucji przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej? [w:] J. Barcz (red.), Czy zmieniać konstytucję? Ustrojowo-konstytucyjne aspekty przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2002, s. 41–65.
  11. Biernat S., Prawo Unii Europejskiej a Konstytucja RP i prawo polskie – kilka refleksji, „Państwo i Prawo” 2004, nr 11, s. 18–27.
  12. Biernat S., Ustrojowe podstawy przyszłego członkostwa Polski w Unii Europejskiej [w:] A. Łopatka, A. Wróbel, S. Kiewlicz (red.), Państwo prawa. Administracja. Sądownictwo. Prace dedykowane prof. dr. hab. Januszowi Łętowskiemu w 60. rocznicę urodzin, Ossolineum, Warszawa 1999, s. 35–49.
  13. Chruściak R., Procedury przystąpienia do Unii Europejskiej w pracach nad Konstytucją, „Państwo i Prawo” 2003, nr 5, s. 44–54.
  14. Działocha K., Podstawy prounijnej wykładni Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 2004, nr 11, s. 28–33.
  15. Działocha K., Uwagi dotyczące pytań przygotowanych przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu w związku z projektem ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, opinia prawna sporządzona na zlecenie Biura Informacji i Dokumentacji Kancelarii Senatu, Warszawa, dnia 18 lutego 2004 r.
  16. Galster J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej wobec postępów integracji europejskiej. Diagnoza stanu europeizacji ustawy zasadniczej [w:] E. Gdulewicz, H. Zięba–Załucka (red.), Dziesięć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2007, s. 55–62.
  17. Galster J., O potrzebie internacjonalizacji konstytucji [w:] S. Gebethner, R. Chruściak (red.), Demokratyczne modele ustrojowe w rozwiązaniach konstytucyjnych, Uniwersytet Warszawski. Instytut Nauk Politycznych, Warszawa 1997, s. 204–207.
  18. Galster J., Standard w prawie konstytucyjnym [w:] C. Mik (red.), Pokój i sprawiedliwość przez prawo międzynarodowe. Zbiór studiów z okazji sześćdziesiątej rocznicy urodzin Profesora Janusza Gilasa, Dom Organizatora, Toruń 1997, s. 103–108.
  19. Galster J., Tzw. opcja integracyjna konstytucji państw członkowskich a przychylność polskiego ustawodawcy konstytucyjnego wobec przystąpienia do Unii Europejskiej [w:] C. Mik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku a członkostwo Polski w Unii Europejskiej, Dom Organizatora, Toruń 1999, s. 135–141.
  20. Galster J., Zasada przychylności wobec prawa międzynarodowego Ustawy Zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 1995.
  21. Garlicki L., Francuska Rada Konstytucyjna a Traktat z Maastricht [w:] J. Trzciński, A. Jankiewicz (red.), Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania. Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej, Biuro Trybunału Konstytucyjnego. Wydawnictwa, Warszawa 1996, s. 359–369.
  22. Garlicki L., Kilka uwag o konstytucyjnych aspektach przystąpienia Polski do Unii Europejskiej [w:] L. Garlicki (red.), Konstytucja – wybory – parlament. Studia ofiarowane Zdzisławowi Jaroszowi, Liber, Warszawa 2000, s. 57–70.
  23. Garlicki L., Masternak-Kubiak M., Władza sądownicza RP a stosowanie prawa międzynarodowego i prawa Unii Europejskiej [w:] K. Wójtowicz (red.), Otwarcie Konstytucji RP na prawo międzynarodowe i procesy integracyjne, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006, s. 165–184.
  24. Gierycz M., Oblicza eurosceptycyzmu, „Przegląd Europejski” 2003, nr 2, s. 115–126.
  25. Gołębski F., Kulturowe uwarunkowania procesu jednoczenia Europy, „Przegląd Europejski” 2003, nr 2, s. 7–24.
  26. Grzeszczak R., Parlamenty państw członkowskich w Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004.
  27. Grzybowski M., Władza wykonawcza w Rzeczypospolitej Polskiej w warunkach członkostwa w Unii Europejskiej – wybrane zagadnienia [w:] M. Kruk, J. Wawrzyniak (red.), Polska w Unii Europejskiej. XLVI Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Zakamycze, Kraków 2005, s. 17–44.
  28. Jaskiernia J., Członkostwo Polski w Unii Europejskiej a problem nowelizacji Konstytucji RP, Scholar, Warszawa 2004.
  29. Jaskiernia J., Parlament i procesy integracyjne [w:] Z. Jarosz (red.), Parlament. Model konstytucyjny a praktyka ustrojowa, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006, s. 175–201.
  30. Kosikowski C., Prawne aspekty wejścia Polski do strefy euro, „Państwo i Prawo” 2008, nr 12, s. 17–31.
  31. Kranz J., Państwo i jego suwerenność, „Państwo i Prawo” 1996, nr 7, s. 3–24.
  32. Kranz J., Tło prawne dyskusji nad reformą ustrojową Unii Europejskiej, Societas Vistulana, Kraków 2007.
  33. Kranz J., Wspólnoty i Unia. Ponadnarodowość, federalizm, subsydiarność i suwerenność [w:] J. Kranz, J. Reiter (red.), Drogi do Europy, Centrum Stosunków Międzynarodowych, Warszawa 1998, s. 14–51.
  34. Kruk M., Konstytucja narodowa a prawo europejskie: czy Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej wymaga zmiany? [w:] E. Popławska (red.), Konstytucja dla rozszerzającej się Europy, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2000, s. 175–186.
  35. Kruk M., Tryb przystąpienia Polski do Unii Europejskiej i konsekwencje członkostwa dla funkcjonowania organów państwowych [w:] K. Wójtowicz (red.), Otwarcie Konstytucji RP na prawo międzynarodowe i procesy integracyjne, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006, s. 137–164.
  36. Kruk M., Uwagi o projekcie Traktatu Ustanawiającego Konstytucję dla Europy (prawnokonstytucyjny punkt widzenia), „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 2, s. 37–59.
  37. Lis-Staranowicz D., Dobrowolski M., Podstawowe zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej w europejskich orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 1, s. 9–20.
  38. Małajny R., Konstytucjonalizm a przedmiotowy zakres konstytucji [w:] P. Sarnecki (red.), Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997, s. 96–134.
  39. Manent P., Racja narodów. Refleksje na temat demokracji w Europie, Wydawnictwo Sprawy Polityczne, Elbląg 2008.
  40. Masternak–Kubiak M., Konstytucyjnoprawne podstawy procedury przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, „Przegląd Sejmowy” 2003, nr 5, s. 43–62.
  41. Menkes J., Konstytucja, suwerenność, integracja – spóźniona (?) polemika [w:] C. Mik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku a członkostwo Polski w Unii Europejskiej, Dom Organizatora, Toruń 1999, s. 89–108.
  42. Miecznikowska J., Sulowski S., Debata nad przyszłością integracji europejskiej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2007.
  43. Mik C., Przekazanie kompetencji przez Rzeczpospolitą Polską na rzecz Unii Europejskiej i jego następstwa prawne (uwagi na tle art. 90 ust. 1 Konstytucji) [w:] C. Mik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku a członkostwo Polski w Unii Europejskiej, Dom Organizatora, Toruń 1999, s. 145–166.
  44. Mojak R., Konstytucyjne podstawy integracji Polski z Unią Europejską (zarys problematyki) [w:] Konstytucyjny ustrój państwa. Księga jubileuszowa Profesora Wiesława Skrzydły, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2000, s. 165–188.
  45. Pawłowski S., Europejski Bank Centralny – wybrane zagadnienia, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2007, nr 16, s. 695–712.
  46. Popławska E., Organy i procedura stanowienia prawa wspólnotowego oraz udział w niej państwa narodowych [w:] M. Kruk (red.), Prawo międzynarodowe i wspólnotowe w wewnętrznym porządku prawnym, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997, s. 159–187.
  47. Pułło A., Zasada konstytucjonalizmu (prolegomena) [w:] K. Działocha (red.), Przeobrażenia we współczesnym prawie konstytucyjnym. Księga pamiątkowa ku czci Aleksandra Patrzałka, Wrocław 1995, s. 59–66.
  48. Raczyńska A., Reinterpretacja pojęcia suwerenności wobec członkostwa w Unii Europejskiej, „Przegląd Europejski” 2001, nr 1, s. 83–118.
  49. Safjan M., Konstytucja a członkostwo Polski w Unii Europejskiej, „Państwo i Prawo” 2001, nr 1, s. 3–19.
  50. Sarnecki P., Konstytucyjny system źródeł prawa o charakterze powszechnym [w:] E. Gdulewicz, H. Zięba–Załucka (red.), Dziesięć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2007, s. 254–267.
  51. Siemaszko M., Żogała M., Proceduralne i prawne aspekty wprowadzenia euro w Polsce, „Prawo Bankowe” 2005, nr 9, s. 71–89.
  52. Sokolewicz W., Formy oddziaływania parlamentu polskiego na prawodawstwo Unii Europejskiej, „Państwo i Prawo” 2004, nr 8, s. 3–17.
  53. Sokolewicz W., Uwaga 16 do art. 227 [w:] L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. T. 5, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007.
  54. Sulowski S., Państwo narodowe w procesie integracji europejskiej, „Przegląd Europejski” 2003, nr 2, s. 25–387.
  55. Szymanek J., „Funkcja europejska” Sejmu i Senatu jako ustrojowy efekt członkostwa w Unii Europejskiej [w:] M. Kruk, J. Wawrzyniak (red.), Polska w Unii Europejskiej. XLVI Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Zakamycze, Kraków 2005, s. 347–364.
  56. Szymanek J., Koncepcja europejskiego zaangażowania Senatu RP jako drugiej izby parlamentu, „Studia Prawnicze” 2006, nr 3, s. 37–77.
  57. Szymanek J., Parlamenty narodowe w procesie integracji europejskiej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2008, nr 1, s. 39–55.
  58. Szymanek J., Recepcja konstytucji, „Przegląd Legislacyjny” 2006, nr 4, s. 35–48.
  59. Szymanek J., Standaryzacja konstytucji w dobie globalizacji [w:] M. Lipiec-Zajchowska (red.), Megatrendy we współczesnym świecie, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.
  60. Wasilewski T., Skuteczność umów międzynarodowych w systemach prawa krajowego wybranych państw Unii Europejskiej, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 1, s. 9–25.
  61. Wasilkowski A., Przestrzeganie prawa międzynarodowego (art. 9 Konstytucji RP) [w:] K. Wójtowicz (red.), Otwarcie Konstytucji RP na prawo międzynarodowe i procesy integracyjne, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006, s. 9–30.
  62. Wasilkowski A., Uczestnictwo w strukturach europejskich a suwerenność państwa, „Państwo i Prawo” 1996, nr 4–5, s. 15–23.
  63. Wawrzyniak J., Globalizacja a problemy konstytucjonalizmu [w:] M. Kruk, J. Trzciński, J. Wawrzyniak (red.), Konstytucja i władza we współczesnym świecie. Doktryna – prawo – praktyka. Prace dedykowane Profesorowi Wojciechowi Sokolewiczowi na siedemdziesięciolecie urodzin, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2002, s. 221–231.
  64. Winczorek P., Kilka uwag w kwestii dostosowania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej do wymogów prawa europejskiego [w:] E. Popławska (red.), Konstytucja dla rozszerzającej się Europy, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2000, s. 187–192.
  65. Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Liber, Warszawa 2008.
  66. Winczorek P., Konstytucja RP a prawo wspólnotowe, „Państwo i Prawo” 2004, nr 11, s. 3–17.
  67. Winczorek P., Reprezentacja Polski w Radzie Europejskiej, „Państwo i Prawo” 2008, nr 12, s. 32–35.
  68. Wojtyczek K., Konstytucyjno–prawne aspekty członkostwa w Unii i Wspólnotach Europejskich [w:] H. Zięba–Załucka, M. Kijowski (red.), Akcesja do Unii Europejskiej a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Materiały konferencyjne. Referaty. Dyskusja, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2002, s. 91–114.
  69. Wojtyczek K., Przekazywanie kompetencji państwa organizacjom międzynarodowym, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
  70. Wójtowicz G., Wejście do strefy euro – konsekwencje dla banków, „Prawo Bankowe” 2005, nr 10, s. 100–108.
  71. Wójtowicz K., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej a członkostwo w Unii Europejskiej [w:] E. Popławska (red.), Konstytucja dla rozszerzającej się Europy, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2000, s. 155–173.
  72. Wójtowicz K., Projekt traktatu Ustanawiającego Konstytucję dla Europy – podstawy ustroju i porządku prawnego Unii Europejskiej, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 2, s. 13–36.
  73. Wójtowicz K., Suwerenność w procesie integracji europejskiej [w:] W.J. Wołpiuk (red.), Spór o suwerenność, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2001, s. 156–176.
  74. Wróbel A., Stosowanie prawa międzynarodowego i prawa Unii Europejskiej przez sądy RP [w:] K. Wójtowicz (red.), Otwarcie Konstytucji RP na prawo międzynarodowe i procesy integracyjne, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006, s. 207–232.
  75. Zientara P., „Za” i „przeciw” wczesnemu wejściu Polski do strefy euro, „Wspólnoty Europejskie. Biuletyn Informacyjny” 2006, nr 11, s. 3–10.
  76. Zubik M., Narodowy Bank Polski. (Analiza konstytucyjno–ustrojowa), „Państwo i Prawo” 2001, nr 6, s. 32–51.

Inne teksty tego samego autora