Make a Submission
No. 3-4 (145-146) (2000)
Artykuły

Dwuizbowość parlamentu w europejskich systemach politycznych

[The bicameral nature of parliament in European political systems]

  • Jarosław Szymanek

Published 2000-12-30

Keywords

  • parlament,
  • Western Europe,
  • legal systems of foreign states,
  • bicameralism
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

How to Cite

Dwuizbowość parlamentu w europejskich systemach politycznych: [The bicameral nature of parliament in European political systems]. (2000). Studia Prawnicze The Legal Studies, 3-4 (145-146), 33-63. https://doi.org/10.37232/sp.2000.3-4.2

Abstract

The second chamber is clearly an optional element in the architecture of the modern parliament. The elaborate, multicameral structures of the debating assembly, intended to promote the efficiency of its work, can function quite freely bypassing the second chamber, which, unlike the first, is not a sine qua non for the existence of a parliament, let alone a democratic one. The ramification of the legislature, on the other hand, entails a further complication of its structures, as bicameralism is not only the two chambers acting separately, but also the two chambers acting jointly and various types of committees and commissions, if no longer joint, then at least aimed at mutual, inter-chamber interaction. The second chamber, being, as it were, a starting component, thus determines a much broader concept of bicameralism, which – beyond defining the shape of parliament itself – identifies the capacious idea of parliamentarism. Indeed, the establishment of two parallel bodies within a single legislature is always accompanied by a deeper theoretical reflection on the meaning of the procedure performed. Alongside it, it becomes necessary to establish the necessary range of functions and competences vested in the two constituent parts of parliament, which will consequently determine the layout of intra-parliamentary relations, as well as the external relations between the other chamber and the other organs of the state. As a result, parliamentary decision-making mechanisms can, and most often do, undergo significant modification, which necessarily affects the entire institutional environment of parliament.

The presence and shape of the second chamber are in the first instance the consequence of the adoption of a particular systemic concept, the result of certain specific decisions taken in individual states under the influence of tradition, needs, better or worse ideas. This is why bicameralism, despite being a classical solution, is not a dominant phenomenon; after all, unicameral parliaments prevail globally and bicameralism is in a distinct minority. This does not only apply to the European region, where bicameralism still remains the basic model, although by no means exclusive. Although the predicted end to bicameralism has not, and probably will not, occur, it is a fact that for many countries bicameralism has only an antiquarian significance, and the current unicameral form of parliament is the result of the deliberate elimination of the second chamber in order to streamline parliamentary work (the Danish and Swedish cases) or to move away from authoritarian models (Greece, Portugal). An area where bilateralism institutions do not exist is, for a long time now, Scandinavia. There is, of course, the odd example of “unicameral bicameralism” here, but it is rather a confirmation of the noticeable trend towards a reduction of elaborate parliamentary structures and a slow but consistent shift towards unicameralism, of which the history of the Icelandic Althing is a perfect exemplification. In Central and Eastern Europe, too, the division of parliament into two separate assemblies has not become a widespread phenomenon, despite the revitalisation of the idea of bi-cameralism appearing here and there.

References

  1. Avril P., Gicquel J., Droit parlementaire, Montchrestien, Paris 1988.
  2. Bali A.R., Modern Politics and Government, MacMillan, London 1993.
  3. Blondel J., Comparative Legislatures, Princeton-Hall, Englewood Cliffs 1973.
  4. Brodziński W., Republika Rumuńska [w:] W. Brodziński, D. Górecki, K. Skotnicki, T. Szymczak, Wzajemne stosunki między władzą ustawodawczą a wykonawczą (Białoruś, Czechy, Rumunia, Słowacja, Węgry), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1996.
  5. Camby J.P., Servent P., Parlament Piątej Republiki Francuskiej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1999.
  6. Casey J., Ireland [w:] A. Alen (red.), International Encyclopaedia of Laws. Constitutional Law, t. 3, Kluwer law and Taxation Publishers, Deventer-Boston 1993.
  7. Cerloma G.L., The Italian Legal System, Butterworths, London 1985.
  8. Chantebout B., Droit constitutional et science politique, A. Colin, Paris 1994.
  9. Czudakow M.F., Konstitucyonnoje (gosudarstwiennoje) prawo zarubieinych stran, Mińsk 1998.
  10. Derbyshire J.D., Derbyshire I., Political Systems of the World, Helicon, Oxford 1996.
  11. Garlicki L., Federalna władza ustawodawcza [w:] L. Janicki (red.), Ustrój państwowy Republiki Federalnej Niemiec, Instytut Zachodni, Poznań 1986.
  12. Garlicki L., Idea dwuizbowości w parlamentaryzmie europejskim. Wizje przyszłości [w:] Zagadnienie dwuizbowości w europejskich systemach parlamentarnych. Seminarium, Warszawa, 26-27 kwietnia 1994 r. (zapis stenograficzny), Biuro Studiów i Analiz Kancelarii Senatu, S-2, czerwiec 1994.
  13. Garlicki L., Rada Federalna a ustawodawstwo w RFN [w:] K. Działocha (red.), Konstytucja w społeczeństwie obywatelskim. Księga pamiątkowa ku czci prof. Witolda Zakrzewskiego, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1989.
  14. Gdulewicz E., Parlament a rząd w Piątej Republice Francuskiej - sfera ustawodawcza, Lublin 1990.
  15. Gdulewicz E., Parlament Republiki Francuskiej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1993.
  16. Gdulewicz E., Postępowanie ustawodawcze w Piątej Republice Francuskiej [w:] E. Zwierzchowski (red.), Postępowanie ustawodawcze, Wydaw. Sejmowe, Warszawa 1993.
  17. Gdulewicz E., Senat a uchwalanie ustaw w Piątej Republice Francuskiej, „Państwo i Prawo” 1991, nr 7.
  18. Gorobiec W., Sistema komitetów i komisji pałat Federalnogo Sobrania, „Gosudarstwo i Prawo” 1998, nr 8.
  19. Granat M., Senat w Konstytucji Rumunii [w:] Senat w Rumunii i Republice Czeskiej, Biuro Studiów i Analiz Kancelarii Senatu, Warszawa 1994.
  20. Grange J., Irlande. Le Senat [w:] J. Mastias, J. Grange (red.), Les secondes chambres du parlement en Europe Occidentale, Economica, Paris 1987.
  21. Grange J., Pays Nordiques [w:] J. Mastias, J. Grange (red.), Les secondes chambres du parlement en Europe Occidentale, Economica, Paris 1987.
  22. Grzybowski M., Systemy konstytucyjne państw skandynawskich, Wydawnictwo Sejmowe. Kancelaria Sejmu, Warszawa 1998.
  23. Guchet Y., La Republique, Paris 1990.
  24. Hancock M.D. (red.), Politics in Western Europe, Macmillan, London 1993.
  25. Isensee J., Kirchhof P. (red.), Parlament Republiki Federalnej Niemiec, Wydaw. Sejmowe, Warszawa 1995.
  26. Iwanek J., Senat Królestwa Hiszpanii [w:] E. Zwierzchowski (red.), Izby drugie parlamentu, Temida 2, Białystok 1996.
  27. Jamróz A., Druga izba parlamentu - rozwiązania w europejskich systemach parlamentarnych [w:] Zagadnienie dwuizbowości w europejskich systemach parlamentarnych. Seminarium, Warszawa, 26-27 kwietnia 1994 r. (zapis stenograficzny), Biuro Studiów i Analiz Kancelarii Senatu, S-2, czerwiec 1994.
  28. Judge D., East Central European Parliaments: The first steps [w:] A. Agh (red.), The Emergence of East Central European Parliaments: The First Steps, Hungarian Centre of Democracy Studies, Budapest 1994.
  29. Kiełmiński Z., Współczesny parlament burżuazyjny, Warszawa 1977.
  30. Kirimow A.D., Parłamientskoje prawo Francji, Moskwa 1998.
  31. Konarski W., Parlament Narodowy Irlandii, Wydaw. Sejmowe, Warszawa 1992.
  32. Kozłow A.E., Konstitucyonnoje prawo, Moskwa 1996.
  33. Kruk M., Dwuizbowość parlamentów w państwach współczesnych. Zagadnienia strukturalno-organizacyjne [w:] Z. Jarosz (red.), Zmiany konstytucyjne a system organów państwa, „Studia Konstytucyjne”, t. 8, Warszawa 1990.
  34. Kutafin O.E. (red.), Gosudarstwiennoje prawo Rossijskoj Federacji, Moskwa 1996.
  35. Laundy P., Les parlements dans le monde contemporain, Editions Payot, Lausanne 1989.
  36. Levmore S., Bicameralism: When are two decisions better than one?, „International Review of Law and Economics” 1992, t. 12, nr 2, s. 145-162.
  37. Lijphart A., Patterns of Democracy. Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries, Yale University Press, New Haven and London 1999.
  38. Loewenstein K., Political Power and the Governmental Process, University of Chicago Press, Chicago 1957.
  39. Mastias J., Sur revolution et la legitimation des secondes chambres [w:] J. Mastias, J. Grange (red.), Les secondes chambres du parlement en Europe Occidentale, Economica, Paris 1987.
  40. Metcalf M.F. (red.), The Riksdag: A History of the Swedish Parliament, St. Martin's Press, Stockholm 1987.
  41. Mogunowa M.A., Skandinawskije gosudarstwa. Cientralnyje organy własti, Moskwa 1975.
  42. Mołdawa T., Parlament w systemie ustrojowym Hiszpanii [w:] Z. Kiełmiński, T. Mołdawa (red.), Parlament w demokracjach zachodnich, "Elipsa", Warszawa 1992.
  43. Morgan D.G., Constitutional Law of Ireland, Round Hall, Dublin 1990.
  44. Orłowski W., Zasada dwuizbowości [w:] W. Skrzydło (red.), Polskie prawo konstytucyjne, Liber, Lublin 1997.
  45. Osiński J., Parlament i rząd Królestwa Norwegii, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 1994.
  46. Patrzałek A., Procedura legislacyjna w parlamencie Piątej Republiki Francuskiej, „Przegląd Sejmowy” 1994, nr 3(7),
  47. Piotrowski R., Paradoksy dwuizbowości - doświadczenia włoskie, „Studia Turidica” 1995, t. 28.
  48. Piotrowski R., Zagadnienia struktury współczesnych parlamentów [w:] A. Gwiżdż (red.), Założenia ustrojowe, struktura i funkcjonowanie parlamentu, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997.
  49. Pour mieux connaitre le Senat, La Documentation française, Paris 1993.
  50. Preisner A., Szmyt A., Regulacja prawna procesu legislacyjnego w RFN, „Przegląd Sejmowy” 1994, nr 3(7).
  51. Reschowa J., Syllowa J., The legislature of the Czech Republic [w:] D. Olson, P. Norton (red.), The New Parliaments of Central and Eastern Europe, Frank Cass, London - Portland 1996.
  52. Riker W.H., The justification of bicameralism, „International Political Science Review” 1992, nr 13.
  53. Robertson D., A Dictionary of Modern Politics, Europa Publicacions, London 1993.
  54. Sarnecki P., Czy w Polsce istnieje konstytucyjna zasada dwuizbowości parlamentu?, „Przegląd Sejmowy” 1993, nr 2, s. 41-49.
  55. Sarnecki P., Drugie izby parlamentów i ich rola w ustawodawstwie, Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, Raport nr 152, Warszawa 1999.
  56. Sarnecki P., Inicjatywa ustawodawcza Senatu, „Studia Iuridica” 1995, t. 28, s. 131-141.
  57. Sarnecki P., Parlament Federalny Republiki Austrii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996.
  58. Sarnecki P., Rada Federalna Republiki Austrii [w:] E. Zwierzchowski (red.), Izby drugie parlamentu, Temida 2, Białystok 1996.
  59. Sarnecki P., System konstytucyjny Austrii, Wydaw. Sejmowe. Kancelaria Sejmu, Warszawa 1999.
  60. Schambeck H. (red.), Parlament Republiki Austrii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997.
  61. Shell D., Second chambers [w:] G.T. Kurian (red.), World Encyclopedia of Parliaments and Legislatures, t. 2, Congressional Quarterly, Washington 1998.
  62. Silk P., Jak działa parlament brytyjski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1994.
  63. Skrzydło W., Senat Republiki Francuskiej [w:] E. Zwierzchowski (red.), Izby drugie parlamentu, Temida 2, Białystok 1996.
  64. Skrzydło W., Ustrój polityczny Francji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
  65. Subra de Bieusses P., Espagne. Le Senat [w:] J. Mastias, J. Grange (red.), Les secondes chambres du parlement en Europe Occidentale, Economica, Paris 1987.
  66. Szmyt A., Komisja mediacyjna w RFN, „Przegląd Sejmowy” 1993, nr 3, s. 42-70.
  67. Szmyt A., Tryb ustawodawczy w Republice Federalnej Niemiec [w:] K. Działocha (red.), Problemy tworzenia prawa w państwie demokratycznym, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1993.
  68. Szmyt A., Z problematyki inicjowania ustaw w RFN [w:] W.J. Wołpiuk (red.), Prawo na Zachodzie. Studia źródeł prawa w systemie demokratycznym, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1992.
  69. Szymanek J., Izby drugie parlamentu w procesie ustawodawczym, Elipsa, Warszawa 1999.
  70. Tardan A., Le role legislatif du Senat, „Pouvoirs” 1988, nr 44.
  71. Trivelli L., Le bicamerisme - Institutions comparees. Etude historique, statistique et critique des rapports entre le Conseil National el le Conseil des Etats, Payot, Lausanne 1975.
  72. Tsebelis G., Money J., Bicameralism, Cambridge University Press, Cambridge 1997.
  73. Ulicka G., Parlament Republiki Włoch, Warszawa 1992.
  74. Wheare K.C., Ciała ustawodawcze, Bicentennial Publ. Corp. "Nowy Dziennik", New York 1990.
  75. Witkowski Z., Postępowanie ustawodawcze we Włoszech [w:] E. Zwierzchowski (red.), Postępowanie ustawodawcze, Wydaw. Sejmowe, Warszawa 1993.
  76. Witkowski Z., Reforma włoskiego prawa wyborczego do Izby Deputowanych i do Senatu Republiki z 4 sierpnia 1993 r., „Przegląd Sejmowy” 1995, nr 3(11).
  77. Witkowski Z., Senat Republiki Włoskiej [w:] E. Zwierzchowski (red.), Izby drugie parlamentu, Temida 2, Białystok 1996.
  78. Wojtaszczyk K.A., Bundestag i Bundesrat w Republice Federalnej Niemiec, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1993.
  79. Wróblewski J., Teoria racjonalnego tworzenia prawa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, Wrocław 1985.
  80. Zakrzewska J., Uchwalanie ustaw przez komisje parlamentarne w Italii, „Państwo i Prawo” 1963, nr 8/9, s. 255-264.
  81. Zwierzchowski E., Prawnoustrojowa ewolucja drugich izb w państwach europejskich - próba syntezy [w:] E. Zwierzchowski (red.), Izby drugie parlamentu, Temida 2, Białystok 1996.
  82. Zwierzchowski E., Rada Federalna Republiki Federalnej Niemiec [w:] E. Zwierzchowski (red.), Izby drugie parlamentu, Temida 2, Białystok 1996.
  83. Zwierzchowski E., Wprowadzenie do nauki prawa konstytucyjnego państw demokratycznych, Uniwersytet Śląski, Katowice 1992.

Most read articles by the same author(s)