Make a Submission
No. 1 (159) (2004)
Artykuły

Cywilnoprawna ochrona prywatności osób podejmujących działalność publiczną

[Civil-law protection of the privacy of persons engaging in public activity]

  • Robert Stefanicki

Published 2004-03-29

Keywords

  • personal rights,
  • right to privacy,
  • civil law,
  • public person
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

How to Cite

Cywilnoprawna ochrona prywatności osób podejmujących działalność publiczną: [Civil-law protection of the privacy of persons engaging in public activity]. (2004). Studia Prawnicze The Legal Studies, 1 (159), 25-46. https://doi.org/10.37232/sp.2004.1.2

Abstract

In light of Article 14(6) of the Press Law, there is a clear relationship between the ability of a piece of information to shape public opinion and the permissible interference with the privacy of a person engaging in public activity, provided that the very essence of a personal right is not violated by the interference. The deeper the interference, the weightier must be the arguments allowing the general public to take an interest.

In order for the broadly defined press to responsibly and effectively perform its role of a guardian of democracy, the inaccessibility of certain information relating to the functioning of public institutions must be reduced, especially where the relationship between the protected privacy and the official’s mandate is evident. In such circumstances, the encroachment on the protected sphere becomes not only justified, but also necessary from the point of view of the public.

In deciding on essentially any case involving the public activity of individuals, the relationship between the private life and the public activities is determined with due regard to the actual public interest. Public interest is the basis for the legalization of a number of restrictions on the privacy of public figures.

The existence of such an interest inevitably leads to its confrontation with an individual’s right to informational autonomy. It is therefore an internal equitability principle.

Pursuant to Article 14 (6) of the Press Law, public figures are persons present in “collective” life, whose activity, by virtue of their powers and tasks (duties), should be subject to public scrutiny, especially monitoring by media.

Pursuant to Article 47 of the Constitution, privacy certainly encompasses constant elements that are always associated with this concept, such as the right to delineate a sphere of seclusion that is free from external curiosity, inquisitiveness, and other types of interference, including unjustified interference by public authorities, the right to be left alone, and an extremely important new component: an individual’s informational autonomy.

Knowledge of the health of the president or a minister can be crucial to the course of public affairs in the country, and even though this is a highly sensitive sphere, disclosure of this information to the public is justified.

The public interest is not protected by false information relating to the privacy of a public figure or by unreliable use (correlation) of data from the personal sphere in a publication. Even if the information itself is not false, this fact does not make its selection and the general conclusions drawn on its basis reliable.

The interference in the sphere of privacy must serve the public interest specific to the situation, which means that the importance of information from the protected area that relates to public activities must be significant enough to justify its publication. Therefore, the public interest manifested in the controlling function of the press and the disclosure of irregularities in the exercise of a public mandate must be balanced with the interest of the individual in not disclosing certain information because it belongs to the protected area of personal rights. The deeper the interference, which as an exception can reach even into the area of intimate life, the weightier the arguments for disclosing such information to the public must be.

Failure to meet the requirements of reliability and diligence in publishing private information concerning a prosecutor, judge, or juror mostly constitutes a violation of another interest, which is the defence of the authority and impartiality of the justice system, directly indicated in the norms of positive law, in particular the Constitution. It is in the genuine interest of the justice system and in the interest of the public, in terms of receiving information and opinions of particular concern, to make public officials' private information that indicates conduct unworthy of the mandate entrusted to them and puts into question their continued exercise of public functions.

References

  1. Barta J., Markiewicz R., Ochrona danych osobowych, Zakamycze, Kraków 2001.
  2. C J z 16 grudnia 1992 r., ser. A t. 251-B, s. 10-14, za: Orzecznictwo strasburskie, t. III, opr. T. Jasudowicz, Toruń 1998.
  3. Cisek A., Dobra osobiste i ich niemajątkowa ochrona w kodeksie cywilnym, „Acta Universitatis Wratislaviensis, Prawo" CLXVII, Wrocław 1989.
  4. Complak K., O prawidłowe pojmowanie godności osoby ludzkiej w porządku RP [w:] B. Banaszak i A. Preisner (red.), Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, Warszawa 2002.
  5. Wyrok SN z dnia 16 lutego 2001 r., CP IV CKN 252/00, OSP z 2001, nr 9, s. 137.
  6. Czyńcie swoją powinność, „Rzeczpospolita" z 3 grudnia 2001 r.
  7. Dyrektywa z 12 VII 2002 r. o prywatności i komunikacji elektronicznej, OJ z 2002, L 201 s. 37.
  8. Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 kwietnia 1999 r., Dz.U. z 1999 r. nr 42, poz. 428 z późn. zm.
  9. Fauvarque-Cosson B., Faut-il un Code civil européen, „Revue trimestrielle de droit civil" 2002, nr 3, s. 473.
  10. Ghanem I., Prosecutions of the Press in Yemen, „Arab Law Quarlerly" 2002, nr 3, s. 274-275.
  11. Godność jednostki w aktach międzynarodowej ochrony praw człowieka, RPEiS 1989, z. 2, s. 113.
  12. Grzybowski S. [w:] System prawa cywilnego. Część ogólna, Warszawa 1985, t. 1, s. 298.
  13. Grzybowski S., Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilnego, Warszawa 1997.
  14. Glosa do wyroku SN z dnia 25 kwietnia 1989 r., I CR 143/89, OSP 1990, nr 9, poz. 330.
  15. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1986 r., I CR 4/86, OSPIKA 1987, nr 4, poz. 86.
  16. Uchwała SN z dnia 17 kwietnia 1997 r., I KZP 5/97, OSNKW 1997, z. 5-6, poz. 44.
  17. Wyrok TK z dnia 27 stycznia 1999 r., K1/98, OTK z 1999, nr 1, poz. 3.
  18. Kaczanowski J., Ochrona dóbr osobistych osób prawnych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków 1999.
  19. Kamiński I.C., Sądowy zakaz publikacji w świetle Konstytucji Stanów Zjednoczonych oraz Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, „Państwo i Prawo" 2003, nr 2, s. 88.
  20. Kędzierska-Cieślak A., Glosa do wyroku SN z 19 września 1968 r., II CR 291/68, „Państwo i Prawo" 1970, nr 5, s. 822.
  21. Kępiński M., Ocena stanu prawa cywilnego, „Przegląd Legislacyjny" 2001, nr 3.
  22. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/005 [dostęp 28 lutego 2021]
  23. Kopff A., Glosa do wyroku SN z 11 marca 1986 r., I CR 4/86, OSPIKA 1987, nr 4, s. 181.
  24. Kopff A., Koncepcja prawa do intymności i do prywatności życia osobistego: zagadnienia konstrukcyjne, Studia Cywilistyczne t. XX, Kraków 1972.
  25. Kordasiewicz B., Cywilnoprawna ochrona prawa do prywatności, KPP 2000, nr 1.
  26. Kordasiewicz B., Jednostka wobec środków masowego przekazu, Ossolineum 1991.
  27. Kroner J., Państwo prawa nie może być państwem partii, „Rzeczpospolita" z 11 kwietnia 2002 r.
  28. Kroner J., Zdanie odrębne: polemika z wyrokiem i obrona własnego poglądu, „Rzeczpospolita" z 11 lipca 2002 r.
  29. Łukasiewicz A., Władza musi być przejrzysta, „Rzeczpospolita" z 28 lutego 2003.
  30. Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, https://treaties.un.org/Pages/ViewDetails.aspx?src=TREATY&mtdsg_no=IV-4&chapter=4&clang=_en [dostęp 28 lutego 2021]
  31. Mik C., Media masowe w europejskim prawie wspólnotowym, "Dom Organizatora" TNOiK, Toruń 1999.
  32. Wyrok NSA oz. we Wrocławiu, NSA II SA/Wr 929/96, ONSA 1989, nr 2, s. 54.
  33. O ochronie sfery życia prywatnego, „Nowe Prawo" 1983, nr 3-4.
  34. Ochrona praw człowieka [w:] W. Czapliński, R. Ostrihansky, P. Saganek, A. Wyrozumska, Prawo Wspólnot Europejskich. Orzecznictwo. Wybór, Warszawa 2001, s. 333-357.
  35. Ochrona sfery życia prywatnego w świetle doktryny i orzecznictwa, ZNUJ nr 100, Kraków 1982, s. 37.
  36. Orzeczenie Trybunału z 26 kwietnia 1995 r., A. 313, skarga 15974/90.
  37. Orzeczenie z 22 kwietnia 1993 r., ser. A 259.
  38. Piątowski J.S., Ewolucja ochrony dóbr osobistych [w:] Tendencje rozwoju prawa cywilnego pod red. E. Łętowskiej, Ossolineum 1983.
  39. Postanowienie SN z 17 października 2001 r., IV KKN 165/97, OSNKW, nr 3-4, s. 28.
  40. Prinz, Der Schutz dir Verletzungen der Privatspäre durch Medien auf europäischer Ebene, Zeitschrift für Rechtspolitik 2002.
  41. Safjan M., Konstytucjonalizacja różnych gałęzi prawa, „Rzeczpospolita" z 17 kwietnia 2000 r.
  42. Safjan M., Prawo do ochrony życia prywatnego [w:] Szkoła praw człowieka, tekst wykładów Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Warszawa 1998, z. 4.
  43. Safjan M., Prawo do prywatności osób publicznych, Prace z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci sędziego J. Pietrzykowskiego, Warszawa 2000.
  44. Safjan M., Refleksje wokół konstytucyjnych uwarunkowań rozwoju ochrony dóbr osobistych, KPP 2002, nr 1.
  45. Safjan M., Spór o bezpośrednie stosowanie Konstytucji „Rzeczpospolita" z 10 września 2007 r.
  46. Semprich Ż., Sześć lat czekania, „Rzeczpospolita" z 27 lutego 2003 r.
  47. Serda J., Glosa do wyroku SN z 6 grudnia 1990 r., I CR 575/90, OSP 1992, nr 10, s. 453.
  48. Sobczak J., Ustawa prawo prasowe. Komentarz, Muza, Warszawa 1999.
  49. Stefanicki R., Orzecznictwo Europejskiego Trybunatu Praw Człowieka w sprawach granic wolności wypowiedzi dziennikarskiej, „Państwo i Prawo" 2003, nr 4, s. 87-99.
  50. Sut P., Czy sfera intymności jest dobrem osobistym chronionym w prawie polskim?, „Palestra" 1995, nr 7-8, s. 53.
  51. Szpunar A., Kilka uwag o ochronie dóbr osobistych, "Przegląd Sądowy" 2003, nr 1, s. 24.
  52. Szpunar A., Ochrona dóbr osobistych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979.
  53. Szpunar A., Uwagi o nadużyciu prawa podmiotowego [w:] Materiały z II Kongresu Notariuszy Polskich, Poznań-Kluczbork 1999, s. 344.
  54. Szpunar A., Zadośćuczynienie za szkodę niemajątkową, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 1999.
  55. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 maja 1998 r., U 5/97, OTK z 1998, nr 4, poz. 46.
  56. Ustawa z 26 stycznia 1984 r., Dz.U. nr 5, poz. 24 z późn. zm.
  57. Uwagi I.C. Kamińskiego na tle wyroku Trybunału Praw Człowieka w sprawie "Sunday Times" przeciwko Wielkiej Brytanii z 26 kwietnia 1979 r. [w:] Swoboda wypowiedzi w orzeczeniach Europejskiego Trybunatu Praw Człowieka w Strasburgu, Kraków 2002.
  58. Uwagi W. Mąciora na tle wyroku TK dotyczące prawa polskiego, Nie sztuka twierdzić, sztuka uzasadnić, „Rzeczpospolita" z 22 sierpnia 2002 r.
  59. Wierciński J., Glosa do wyroku SN z 22 grudnia 1997 r., II CKN 546/97, „Państwo i Prawo" 1999, nr 3, s. 98.
  60. Wojtyczek K., Horyzontalny wymiar praw człowieka zagwarantowanych w Konstytucji RP, KPP 1999, nr 2.
  61. Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988.
  62. Wyrok Krome Verlag Gmbh przeciwko Austrii z 26 lutego 2002 r., nr 34315/96.
  63. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 25 stycznia 2001 r., I ACa 4/01, OSA 2001, nr 9, s. 5.
  64. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 27 grudnia 1991 r., I ACr 546/91, OSA 1992, nr 5, poz. 49.
  65. Wyrok SN z 10 września 1999 r., III CKN 939/98, OSP 2000, nr 6.
  66. Wyrok SN z 22 marca 1991 r., III CRN 28/91, „Przegląd Sądowy" 1991, nr 5-6.
  67. Wyrok SN z 23 maja 2002 r., IV CKN 1076/60, Biuletyn SN 2003, nr 1, s. 9.
  68. Wyrok SN z 23 maja 2003 r., IV CKN 1076/00, Lex 57208.
  69. Wyrok SN z 5 kwietnia 2002 r., II CKN 953/00, Lex 55098.
  70. Wyrok SN z 6 grudnia 1990 r., I CR 575/90, OSP 1992.
  71. Wyrok TK z 24 czerwca 1997 r., K 21/96, OTK 1997, nr 2.
  72. Wyrok w sprawie P.G. i J.H. przeciwko Wielkiej Brytanii, sprawa nr 44787/98, ECHR 2001, nr 9, par. 56.
  73. Wyrok w sprawie Perna przeciwko Włochom z 25 lipca 2001 r., nr 48898/98.
  74. Wyrok z 24 lutego 1997 r., skarga nr 19983/92.
  75. Wyrok z 26 lutego 2002 r., I CKN 413/01, OSNIC z 2003 r., nr 2, s. 48.
  76. Wyrok z 5 kwietnia 2002 r., II CKN 1095/99, OSNIC 2003, nr 3.
  77. Wyrok z 8 lutego 1990 r., II CR 1303/89, OSNC z 1991, nr 8-9, poz. 108.
  78. Zweigert, Kötz, Einfiihrung in die Rechtsvergleichang, Tiibingen 1996, s. 691.