Make a Submission
No. 2 (172) (2007)
Artykuły

Stan wyższej konieczności jako okoliczność wyłączająca bezprawność karną czynu

[The state of necessity as an exclusion of the criminal illegality]

PDF (Polish)
  • Paweł Daniluk
Paweł Daniluk
Institute of Law Science Polish Academy of Sciences

Published 2007-04-29

Keywords

  • state of necessity,
  • criminal presecution
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

How to Cite

Stan wyższej konieczności jako okoliczność wyłączająca bezprawność karną czynu: [The state of necessity as an exclusion of the criminal illegality]. (2007). Studia Prawnicze The Legal Studies, 2 (172), 101-122. https://doi.org/10.37232/sp.2007.2.6

Abstract

The State of necessity was expressed as an exclusion of the criminal illegality (art. 26 § 1) or an exclusion of the guilt (art 26 § 2) in the Polish Criminal Code from 1997. This differentiation of the State of necessity is based on a different value proportion between rescued and sacrificed goods. The State of necessity excludes the criminal illegality in the situation when someone rescues goods which are morę valuable than sacrificed goods. This situation is social viable so it should be legał.

In the article, author analyses conditions of the State of necessity as an exclusion of the criminal illegality. Particularly author makes analysis of the direct danger condition and the problems with determination of value proportion between rescued and sacrificed goods.

PDF (Polish)

References

  1. Agopszowicz A., Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną w stanie wyższej konieczności (art. 142 k.c.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1992.
  2. Andrejew I., Polskie prawo karne w zarysie, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1980.
  3. Andrejew I., W związku z pracą G. Auscalera „Stan wyższej konieczności w prawie karnym”, „Państwo i Prawo” 1954, nr 10-11.
  4. Auscaler G., Stan wyższej konieczności w prawie karnym, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1953.
  5. Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, Wydaw. Prawnicze, Warszawa 1971.
  6. Bafia J., Polskie prawo karne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989.
  7. Bojarski T., Polskie prawo karne. Zarys części ogólnej, Wydaw. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2002.
  8. Bojarski T., Z problematyki stanów konieczności w polskim prawie karnym, [w:] L. Leszczyński, E. Skrętowicz, Z. Hołda (red.), W kręgu teorii i praktyki prawa karnego. Księga poświęcona pamięci profesora Andrzeja Wąska, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2005.
  9. Buchała K., Prawo karne materialne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980.
  10. Buchała K., Zoll A., [w:] Polskie prawo karne, Warszawa 1995.
  11. Buchała K., Zoll A., Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1-116, Kantor Wydawniczy "Zakamycze", Kraków 1998.
  12. Cieślak M., Indywidualne zagrożenie życia (Na marginesie art. 153 projektu kodeksu karnego Polski Ludowej), „Nowe Prawo” 1952, nr 4.
  13. Cieślak M., Pojęcie niebezpieczeństwa w prawie karnym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prawo” 1955, nr 1.
  14. Cypin S., Konieczność wyższa, [w:] W. Makowski (red.), Encyklopedia podręczna prawa karnego, t. II, "Bibljoteka Polska", Warszawa 1936.
  15. Cypin S., Stan wyższej konieczności w prawie karnem, Kasa im. Mianowskiego, Instytut Popierania Nauk, Warszawa 1932.
  16. Filar M., [w:] O. Górniok (red.), Kodeks karny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2004.
  17. Filar M., Nowa kodyfikacja karna. Kodeks karny. Krótkie komentarze, Min. Sprawiedliwości, Warszawa 1998.
  18. Gardocki L., Prawo karne, C. H. Beck, Warszawa 1999.
  19. Giezek J., Sienkiewicz Z., Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, Wydaw. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004.
  20. Gizbert-Studnicki T., Konflikt dóbr i kolizja norm, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1989, z. 1.
  21. Glaser S.A., Kilka uwag o podstawie prawnej działalności lekarskiej, nakł. autora, Lwów 1920.
  22. Goczałkowski S., Wąsowski H., Stany konieczności w polskim kodeksie karnym, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1933, nr 4.
  23. Goczałkowski S., Wąsowski H., Stany konieczności w polskim kodeksie karnym (Dokończenie), „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1934, nr 1.
  24. Grążawski M., Ochrona człowieka w stanie wyższej konieczności, [w:] S. Pikulski (red.), Ochrona człowieka w świetle prawa Rzeczpospolitej Polskiej, Wydaw. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2003.
  25. Gubiński A., Stany konieczności, „Zagadnienia Wykroczeń” 1976, nr 4-5.
  26. Gubiński A., Wyłączenie bezprawności czynu. O okolicznościach uchylających społeczną szkodliwość czynu, Uniwersytet Warszawski. Dział Wydawnictw, Warszawa 1961.
  27. Hanausek T., Element bezpośredniości jako znamię niektórych typów przestępstw, „Państwo i Prawo” 1964, nr 12.
  28. Hanausek T., Uwagi o naturze niebezpieczeństwa jako zjawiska obiektywnego i dynamicznego, [w:] M. Cieślak (red.), Zagadnienia prawa karnego i teorii prawa. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Władysława Woltera, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1959.
  29. Hirsch H.J., Nowe uregulowanie stanu wyższej konieczności w zachodnim niemieckim prawie karnym, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G” 1985/1986, t. XXXII/XXXIII.
  30. Indecki K., Liszewska A., Prawo karne materialne. Nauka o przestępstwie, karze i środkach penalnych, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2002.
  31. Jędrzejewski Z., Bezprawie usiłowania nieudolnego, "Liber", Warszawa 2000.
  32. Lachowski J., Stan wyższej konieczności w polskim prawie karnym, C. H. Beck, Warszawa 2005.
  33. Lernell L., Wykład prawa karnego-część ogólna. T. 1, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1969.
  34. Łabuda G., Przyczynek do koncepcji niebezpieczeństwa w prawie karnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2004, z. 2.
  35. Łuniewski W., Stan wyższej konieczności a zasada proporcjonalności dóbr, „Palestra” 2002, nr 3-4.
  36. Maiek A., Salko J., Okoliczności wyłączające bezprawność czynu. Przegląd problematyki. Orzecznictwo (SN 1918-99). Piśmiennictwo, Kantor Wydawniczy "Zakamycze", Kraków 2000.
  37. Makarewicz J., Prawo karne. Wykład porównawczy z uwzględnieniem prawa obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, Książnica Polska, Lwów-Warszawa 1924.
  38. Makowski W., Kodeks karny 1932. Komentarz. Część ogólna, nakładem Księgarni F. Hoesicka, Warszawa 1932.
  39. Marek A. (red.), Prawo karne. Zagadnienia teorii i praktyki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
  40. Marek A., Prawo karne, Wydaw. C. H. Beck, Warszawa 2000.
  41. Mirgos Z., Stan wyższej konieczności na tle ustawodawstwa karnego PRL oraz innych państw, „Zeszyty Naukowe Akademii Spraw Wewnętrznych” 1989, nr 54.
  42. Neumann U., Naczelne zasady stanu wyższej konieczności jako okoliczności wyłączającej bezprawność czynu i okoliczności wyłączającej winę, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G” 2002, t. XLIX.
  43. Pigulska W., Diagnostyka zakażeń HIV a prawo karne, Wydaw. Poznańskie, Poznań 1998.
  44. Potępa J., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 9 lutego 1961 r., IV K 732/61, OSP 1963, nr 2, poz. 42.
  45. Radecki W., Stan wyższej konieczności na tle aktualnych potrzeb praktyki, „Zeszyty Naukowe Akademii Spraw Wewnętrznych” 1978, nr 22.
  46. Rejman G. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Wydaw. C.H. Beck, Warszawa 1999.
  47. Spotowski A., Funkcja niebezpieczeństwa w prawie karnym, Państ. Wydaw. Naukowe, Warszawa 1990.
  48. Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego. T. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
  49. Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego. T. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
  50. Śliwowski J., Prawo karne, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1979.
  51. Świda W., Prawo karne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
  52. Wąsek A., Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 20 kwietnia 1995 r., II AKr 82/95, „Prokuratura i Prawo” 1996, nr 9.
  53. Wąsek A., Kodeks karny. Komentarz, t. I, Wydawnictwo Arche, Gdańsk 1999.
  54. Wąsek A., Sporne kwestie stanu wyższej konieczności w prawie karnym, „Przegląd Prawa Karnego” 1992, nr 7.
  55. Wąsek A., Stany konieczności w części ogólnej projektu k.k. z 1991 r., [w:] S. Waltoś (red.), Problemy kodyfikacji prawa karnego. Księga ku czci Profesora Mariana Cieślaka, Uniwersytet Jagielloński. Katedra Postępowania Karnego, Kraków 1993.
  56. Wolter W., Nauka o przestępstwie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.
  57. Zielińska E., Powinności lekarza w przypadku braku zgody na leczenie oraz wobec pacjenta w stanie terminalnym, „Prawo i Medycyna” 2000, nr 5.
  58. Zoll A., Okoliczności wyłączające bezprawność czynu. Zagadnienia ogólne, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1982.
  59. Zoll A., Uwagi o charakterze prawnym stanu wyższej konieczności, „Studia Iuridica” 1994, nr XXI.