Opublikowane
1994-04-30
Słowa kluczowe
- wynalazczość,
- umowa dwustronna,
- licencja,
- norma prawna,
- inventiveness,
- bilateral contract,
- license,
- legal norm
...Więcej
Less
Abstrakt
Wbrew literalnemu brzmieniu, art. 53 ust. 1 ustawy z 1972 r. o wynalazczości nie ustanawia domniemania prawnego. Wieloznaczność łącznika "domniemywa się" i mnogość funkcji przypisywanych mu w wypowiedziach zarówno w języku prawnym, jak i prawniczym, czyni taki zabieg interpretacyjny dopuszczalnym.
Cechą wyróżniającą "niby-domniemania" spośród domniemań prawnych jest sposób, w jaki dokonuje się ich obalenia, polegający mianowicie na wykazaniu, że strony daną kwestię uregulowały odmiennie, aniżeli przewiduje to przepis. Jest to sposób charakterystyczny dla uchylenia się od dyspozycji "zwykłych" norm względnie obowiązujących. Pogląd ten wydaje się trafny. Do takiej kategorii należy też art. 53 ustawy z 1972 r. o wynalazczości. Nie budzi bowiem wątpliwości, że strony mogą określić zasady korzystania z wynalazku zawartego w wyniku pracy badawczej inaczej, aniżeli przewidziano w ustawie.
Art. 53 ust. 1 ustawy z 1972 r. o wynalazczości zawiera regułę interpretacyjną czynności przekazania wyniku przez wykonawcę. Taka interpretacja pozwala uniknąć części negatywnych konsekwencji związanych z potraktowaniem art. 53 ust. 1 ustawy jako normy uzupełniającej niejako postanowienia umowy o prace badawcze.
O ile co innego nie wynika z wyraźnego oświadczenia woli wykonawcy pracy badawczej, przekazanie wyniku zawierającego wynalazek oznacza wyrażenie przez wykonawcę woli udzielenia zamawiającemu upoważnienia do korzystania z tego wynalazku.
Przekazanie wyniku prac badawczych zawierającego wynalazek oznacza wyrażenie przez wykonawcę stanowczej i nieodwołalnej decyzji udzielenia zamawiającemu upoważnienia do korzystania z zawartego w nim wynalazku. Tylko w takim przypadku bowiem uzasadnione i dopuszczalne wydaje się użycie sformułowania "udzielił licencji" w odniesieniu do czynności nie powodującej powstania stosunku licencyjnego.
Licencja dorozumiana jest rodzajem umowy licencyjnej, której zawarcie dopuszczalne jest jedynie między stronami umowy o prace badawcze. Od zwykłej umowy licencyjnej różni się trybem i formą, które zostały uproszone z uwagi na szczególne kwalifikacje podmiotowe stron. Jest to odrębny od umowy o prace badawcze stosunek prawny, powstający w następstwie przekazania wyniku pracy przez jej wykonawcę i dokonania jej odbioru przez zamawiającego. Czynności te stanowią odpowiednio: ofertę umowy licencyjnej i jej przyjęcie.
Contrary to its literal wording, Article 53(1) of the Inventions Act of 1972 does not establish a legal presumption. The ambiguity of the connecting wording “it is presumed” and the multiple functions assigned to it in statements both in legal and legislative language make such an interpretation approach permissible.
The feature distinguishing 'quasi-presumptions' from legal presumptions is the manner in which they are rebutted, namely by showing that the parties have regulated the matter differently than is provided for in the regulation. This is a method characteristic for avoiding the disposition of “regular” standards, which are effective relatively. This view appears to be accurate. Article 53 of the Inventions Act of 1972 also falls into this category. Indeed, there is no doubt that the parties may stipulate rules for the use of the invention contained in the research work other than rules provided for in the Act.
Article 53(1) of the Inventions Act of 1972 contains an interpretative rule for the act of transferring the result by the contractor. Such an interpretation avoids some of the negative consequences associated with treating Article 53(1) of the Act as a standard supplementing, as it were, the provisions of the research work contract.
Unless otherwise apparent from an explicit declaration of intent by the contractor of the research work, the transfer of a result containing an invention implies an expression of intent of the contractor to grant the contracting authority the right to use the invention.
The transfer of a result of research work containing an invention implies a firm and irrevocable decision on the part of the contractor to grant the contracting authority the right to use the invention contained therein. This is because that the use of the phrase “has granted a licence” related to an act which does not give rise to a licence relationship seems justified and permissible only in such a case.
An implied licence is a type of a licence agreement, which can be entered only between the parties of an agreement for research works. It differs from an ordinary licence agreement in its mode and form, which have been simplified due to the special subjective qualifications of the parties. It is a legal relationship separate from the research works agreement, arising following the transfer of the result of the work by the contractor and its acceptance by the contracting authority. These acts constitute an offer of a licence agreement and its acceptance, respectively.
Bibliografia
- Buczkowski S., [w:] S. Grzybowski (red.), Prawo zobowiązań. Część szczegółowa, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976.
- Czachórski W., Domniemania prawne, „Państwo i Prawo” 1948, nr 10.
- Czachórski W., Zobowiązania. Zarys wykładu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1974.
- Dąbrowa J., Znaczenie domniemań prawnych w polskim procesie cywilnym, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Wrocław 1962.
- Frydman S., Drapkin E., Domniemania prawne [w:] B. Wróblewski (red.), Ogólna nauka o prawie, Koło Filozoficzne Studentów Uniwersytetu Stefana Batorego, Wilno 1938.
- Gizbert-Studnicki T., Wykładnia celowościowa, „Studia Prawnicze” 1985-1986, nr 3-4, s. 51-70.
- Gizbert-Studnicki T., Znaczenie terminu „domniemanie prawne” w języku prawnym i prawniczym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1974, nr 1, s. 101-114.
- Gosiewski J., Problemy prawne stosowania projektów wynalazczych dokonanych w ramach prac naukowo-badawczych, „Zeszyty Problemowe Wynalazczości” 1975, nr 1, s. 21-27.
- Grzybowski S. (red.), Prawo zobowiązań. Część szczegółowa, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976.
- Grzybowski S., Prawo cywilne, PWN, Warszawa 1985.
- Grzybowski S., Przekazanie świadczenia jako czynność prawna nienazwana a zasada swobody czynności prawnych, „Państwo i Prawo” 1967, nr 3, s. 408-418.
- Grzybowski S., Wypowiedź normatywna oraz jej struktura formalna, Państwowe Wydaw. Naukowe, Kraków 1961.
- Gwiazdomorski J., Dwa „domniemania” [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa dla uczczenia pracy naukowej Kazimierza Przybyłowskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Kraków-Warszawa 1964.
- Kopff A., Umowy o przeniesienie prawa między jednostkami gospodarki uspołecznionej, [w:] S. Sołtysiński (red.), Nowe instytucje prawa wynalazczego, Ossolineum, Wrocław 1976.
- Kowalski J., Lamentowicz W., Wieczorek P., Teoria państwa i prawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.
- Kunicki A., Domniemania w prawie rzeczowym, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1969.
- Longchamps de Berier R., Zobowiązania, Poznań 1948.
- Łętowska E., Prawotwórstwo organów administracji w sferze prawa, „Państwo i Prawo” 1973, nr 12, s. 24-38.
- Łętowska E., Ujęcie problematyki umów w k.c. [w:] L. Bar (red.), Instytucje prawne w gospodarce narodowej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1989.
- Markiewicz R., Udostępnienie projektów wynalazczych stanowiących wynik pracy badawczej w stosunkach między jednostkami gospodarki uspołecznionej, „Nowe Prawo” 1976, nr 12, s. 1679-1695.
- Morawski L., Ciężar dowodu - niektóre problemy dowodowe, „Studia Cywilistyczne” 1982, t. XXXII, s. 189-211.
- Nowacki J., Domniemania prawne, Uniwersytet Śląski, Katowice 1976.
- Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 marca 1993 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o wynalazczości, Dz.U. 1993 Nr 26, poz. 117.
- Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 czerwca 1984 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 19 października 1972 r. o wynalazczości, Dz.U. 1984 Nr 33, poz. 177.
- Ohanowicz A., Górski J., Zarys prawa zobowiązań, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1970.
- Radwański Z., Normy prawne regulujące wykładnię oświadczeń woli, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1988, t. XXI, s. 31-54.
- Radwański Z., Zarys części ogólnej prawa cywilnego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979.
- Rembieliński A., Kodeks cywilny z komentarzem, Warszawa 1989.
- Sołtysiński S., [w:] J. Szwaja, A. Szajkowski (red.), System prawa własności intelektualnej, t. III, Prawo wynalazcze, Ossolineum, Wrocław 1990.
- Sołtysiński S., Odpowiedzialność producenta wobec konsumenta za szkody wyrządzone wprowadzeniem do obrotu rzeczy z wadami, „Studia Cywilistyczne” 1970, t. 15, s. 115-189.
- Sołtysiński S., Prawo wynalazcze. Komentarz, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1975.
- Sośniak M., Bezprawność zachowania jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej za czyny niedozwolone, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1959.
- Sośniak M., Funkcje i skuteczność zgody osoby uprawnionej w zakresie ochrony dóbr osobistych,(w:) B. Kordasiewicz, E. Łętowska (red.), Prace z prawa cywilnego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1985.
- Sośniak M., Z problematyki zgody chorego na poddanie się zabiegowi leczniczemu, „Polski Tygodnik Lekarski” 1960, nr 46.
- Sośniak M., Znaczenie zgody uprawnionego w zakresie cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Seria Nauk Społecznych. Prawo” 1959, t. 6, s. 127-173.
- Szajkowski A., Wynalazki wspólne. Aspekty prawne, Ossolineum, Wrocław 1986.
- Szpunar A., Znaczenie domniemania w art. 47 prawa spadkowego, „Nowe Prawo” 1950, nr 1/2.
- Szwaja J., Prawo wynalazcze. Przepisy, orzecznictwo, piśmiennictwo, objaśnienia, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1978.
- Ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, Dz.U. 1990 Nr 55, poz. 321.
- Wolter A., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
- Wróblewski J., Sądowe stosowania prawa, Warszawa 1988.
- Wróblewski J., Właściwości, rola i zadania dyrektyw interpretacyjnych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1961, R. XXIII, z. 4, s. 93-111.