No. 31 (2024)
Artykuły

Whitewashing of serial killer characters in movies and TV series

Whitewashing of serial killer characters in movies and TV series

Sandra Lewandowska
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Published 2025-06-23

Keywords

  • whitewashing,
  • justification,
  • explanations,
  • guilt,
  • serial killer,
  • movie,
  • series
  • ...More
    Less

How to Cite

Whitewashing of serial killer characters in movies and TV series : Whitewashing of serial killer characters in movies and TV series. (2025). Polish Bulletin of Criminology, 31, 163-187. https://doi.org/10.37232/BK.2024I

Abstract

The article addresses the subject of whitewashing the characters of serial killers portrayed in films and TV series. The author observes the tendency in cultural works to justify or explain criminal behavior, sometimes removing the blame from the offender. The research was conducted in a quantitative strategy using the author’s survey questionnaire. The purpose of presented research was to find out the opinions of adolescents and young adults on the appearance of the phenomenon of whitewashing characters of serial killers in movies and TV series. The analysis showed that the respondents mostly did not manifest this tendency. However, it is worth mentioning that there were difficulties in answering clearly. The youngest age group (13-15) was the least confident in its choices. In view of the perceived danger, preventive recommendations have been made for those at risk of justifying or explaining the perpetrator. They can be used by those working with adolescents, educational organizers, parents or adolescents themselves. They providing knowledge about the phenomenon of whitewashing, raising awareness of the manipulation occurring in cultural works, teaching reflexive reception of content, valuable selection of cultural texts and assertive perception or expression of one’s own opinion. 

References

  1. Adamczyk T., Świadomość moralna, [w:] J. Mariański (red.), Leksykon socjologii moralności. Podstawy – teorie – badania – perspektywy, Nomos, Kraków 2015, s. 833–836.
  2. Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., Psychologia społeczna. Serce i umysł, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1997.
  3. Bandura A., Moral Disengagement in the Preparation of Inhumanities, https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=73d25bebdde133ec68ddfae3627aacf89489c1d2 [dostęp: 22.11.2024].
  4. Chudzicka-Czupała A., Baran L., Skłonność do moralnego dystansowania się studentów a ich intencje nieuczciwego zachowania się i reakcji na nieuczciwość akademicką innych, „Chowanna” 2016, nr 46, s. 251–272.
  5. Chudzicka-Czupała A., Psychologiczne i moralne uwarunkowania ocen etycznych oraz intencji sprawcy przemocy w relacjach interpersonalnych w organizacjach, „Czasopismo Psychologiczne” 2013, t. 19, nr 1, s. 135–147.
  6. Cialdini R.B., Wywieranie wpływu na ludzi, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2001.
  7. Fiske J., Zrozumieć kulturę popularną, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
  8. Hołda Z., Welcz Z., Kryminologia. Część 1, Naczelna Organizacja Techniczna, Lublin 1983.
  9. Jones T.M., Ethical Decision Making by Individuals in Organizations. An Issue-contingent Model, „Academy of Management Review” 1991, t. 16, nr 2, s. 366–395.
  10. Kletowski P., Kino jako sztuka artystycznej manipulacji – analiza zjawiska na przykładzie wybranych filmów kinematografii radzieckiej, niemieckiej i amerykańskiej, [w:] J. Aksman (red.), Manipulacja. Pedagogiczno-społeczne aspekty, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2010, s. 225–236.
  11. Lewandowska J., Teksty kultury, co to są teksty kultury?, https://tekstowy.net/teksty-kultury-co-to-sa-teksty-kultury/ [dostęp: 10.05.2024].
  12. Łobocki M., Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009.
  13. Mirski A., Percepcja różnych rodzajów manipulacji, [w:] J. Aksman (red.), Manipulacja. Pedagogiczno-społeczne aspekty, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2010, s. 83–98.
  14. Mudrecka I., Zapobieganie stosowania technik neutralizacji jako zadanie wychowawcze, „Naukovi Zapiski: seria pedagogicni ta istoricni nauki” 2017, t. 135, s. 256–267, https://repo.uni.opole.pl/info/article/UO9dca948c8dff4a8daa62f54b5192c9df/ [dostęp: 14.08.2024].
  15. Nieskazitelność, [w:] Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/szukaj/nieskazitelność.html [dostęp: 8.08.2024].
  16. Poznaniak W., Zaburzenia w uspołecznieniu u przestępców. Analiza niektórych mechanizmów psychologicznych, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1982.
  17. Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, Editions Spotkania Spółka, Warszawa 2016.
  18. Sikorska A., Techniki neutralizacji przestępstw stosowane przez dilerów substancji psychoaktywnych – analiza wybranych przypadków, „Resocjalizacja Polska” 2016, nr 2, s. 145–162.
  19. Skowronek B., Ciało, emocje, rozum – raz jeszcze o mechanizmach odbioru filmu, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2017, nr 2, s. 163–174.
  20. Stańdo-Kawecka B., Neutralizacja normy „nie kradnij” w genezie przestępczości nieletnich, „Archiwum Kryminologii” 1994, nr 20, s. 21–51.
  21. Synonim manipulacja, https://synonim.net/synonim/manipulacja [dostęp: 22.05.2024].
  22. Synonim wybielić, https://synonim.net/synonim/wybielić [dostęp: 8.08.2024].
  23. Synonimy do słowa wybielić, https://www.synonimy.pl/synonim/wybielić/ [dostęp: 8.08.2024].
  24. Walczak-Człapińska K., „Moralne odłączanie się” i empatia świadków dręczenia rówieśniczego, „Szkoła Specjalna” 2022, nr 3, s. 193–205.
  25. Wybielanie, [w:] Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/slowniki/wybielanie.html#:~:text=Słownik%20języka%20polskiego%20PWN*.%20wybielić%20—%20wybielać.%201 [dostęp: 22.05.2024].
  26. Wybielić, [w:] Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/sjp/wybielic;2538548.html [dostęp: 22.05.2024].
  27. Wybielić, [w:] Wielki słownik języka polskiego, https://wsjp.pl/haslo/podglad/9389/wybielic/1881962/oskarzonego [dostęp: 22.05.2024].
  28. Wypler W., Oszukiwanie podczas sprawdzianów wiedzy a samoocena i tendencja do usprawiedliwiania zachowania u studentów, „Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja” 2014, nr 24, s. 109–141.