Prześlij tekst
Nr 3 (211) (2017)
Artykuły

Procedury specjalne a rozbudowa uniwersalnego systemu ochrony praw człowieka.

[UN special procedures and the expansion of the universal human rights system]

PDF
  • Grażyna Baranowska,
  • Anna Hernandez-Połczyńska
Grażyna Baranowska
Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk Poznańskie Centrum Praw Człowieka
Anna Hernandez-Połczyńska
Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk Poznańskie Centrum Praw Człowieka

Opublikowane 2017-09-30

Słowa kluczowe

  • prawa człowieka,
  • human rights,
  • specjalne procedury ONZ,
  • UN special procedures
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Procedury specjalne a rozbudowa uniwersalnego systemu ochrony praw człowieka.: [UN special procedures and the expansion of the universal human rights system]. (2017). Studia Prawnicze The Legal Studies, 3 (211), 101-113. https://doi.org/10.37232/sp.2017.3.4

Abstrakt

Uniwersalny system ochrony praw człowieka działający w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych ulega stałemu rozbudowywaniu. Przyjmowane są nowe deklaracje i traktaty oraz tworzone nowe organy i mechanizmy ochrony praw człowieka, co jest związane z szerszym zagadnieniem tzw. proliferacji praw człowieka. Coraz więcej zjawisk włączanych jest do problematyki praw człowieka, co z jednej strony pozwala na wzmocnienie ochrony np. osób należących do dyskryminowanych grup, a z drugiej krytykowane jest jako rozmywające utrwalone pojęcia i w konsekwencji osłabiające ochronę praw człowieka. Ustanawianie nowych instrumentów i organów ochrony praw człowieka może być odpowiedzią na potrzeby ofiar naruszeń artykułowane m.in. przez organizacje pozarządowe, bywa też jednak wynikiem działań państw podejmowanych w ramach określonej agendy politycznej. Wielu członków ONZ buduje swój mniej lub bardziej wiarygodny wizerunek „przyjaciela” praw człowieka poprzez wspieranie inicjatyw związanych z ochroną praw, takich jak przyjęcie deklaracji czy utworzenie mandatu monitorującego przestrzeganie praw człowieka.

 

The UN human rights system is constantly growing, as new treaties are adopted and new special procedures are established. While this strengthens the protection of some human rights, the development is also criticized for blurring recognized concepts, which consequently leads to the weakening of the protection of human rights. The article analyzes the quantitative expansion of UN special procedures, with an emphasis on thematic mandates. Reasons for their growing number are examined, as well as strengths and weaknesses that this development brings. In the second part the article scrutinizes when the activities and competences of thematic special procedures and treaty bodies overlap. The two groups act complementary, but a lack of cooperation between them can lead to competition and duplication. The article closes with possible solutions of dealing with the expansion of the universal system, that would strengthen human rights protection, while making best use of available financial, administrative and technical resources.

PDF

Bibliografia

  1. G. Baranowska, Komitet ds. Wymuszonych Zaginięć ONZ – uniwersalna ochrona przed wymuszonymi zaginięciami?, [w:] J. Jaskiernia (red.), Systemy ochrony praw człowieka: europejski i azjatyckie, Tom 1, Toruń 2016.
  2. G. Baranowska, Kształtowanie się międzynarodowych standardów prawnych w zakresie zapobiegania i reagowania na wymuszone zaginięcia, Studia Prawnicze 2016, nr 1 (205).
  3. C. Bob (red.) The International Struggle for New Human Rights, University of Pennsylvania
  4. Press, 2009. http://www.freedomrights.info/wp-content/uploads/2013/07/HR-Inflation.pdf
  5. Facts and figures with regard to the special procedures in 2016, A/HRC/34/34/ Add.1., s. 3.
  6. R. Freedman, J. Mchangama, Expanding or Diluting Human Rights?: The Proliferation of United Nations Special Procedures Mandates, Human Rights Quarterly 2016, nr 38.
  7. Grupa Robocza ds. Wymuszonych i Przymusowych Zaginięć reprezentowaną przez jej przewodniczącego Jeremy’ego Sarkina A/HRC/13/42 z dnia 19 lutego 2010 r.
  8. C. Ingelse, The Committee Against Torture: One Step Forward, One Step Back, Netherlands Quarterly of Human Rights 2000, nr 18/3.
  9. Konwencja w Sprawie Zakazu Stosowania Tortur oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lub Poniżającego Traktowania albo Karania i dwa lata przed jej wejściem w życie, Rezolucja Komisji Praw Człowieka ONZ 1985/33, par. 1.
  10. M. Limon, T. Piccone, Human rights special procedures: determinants of influence. Understanding and strengthening the effectiveness of the UN’s independent human rights experts – policy report, Universal Rights Group 2014.
  11. Mandat Specjalnego Sprawozdawcy ds. praw do edukacji, Rezolucja Komisji Praw Człowieka 1998/33, par. 6 (a).
  12. Metody Pracy Grupy Roboczej ds. Wymuszonych i Przymusowych Zaginięć, A/HRC/WGEID/102/2.
  13. M. Nowak, E. McArthur (red.), The United Nations Convention Against Torture. A Commentary, Oxford 2008.
  14. A. Połczyńska, Rola specjalnych procedur Rady Praw Człowieka ONZ, [w:] J. Jaskiernia (red.), Uniwersalne standardy ochrony praw człowieka a funkcjonowanie systemów politycznych w dobie wyzwań globalnych, Toruń 2016.
  15. Report of the Committee of the Rights of the Child, General Assembly Official Records, Sixtyninth
  16. session, Supplement No. 41, pkt. 17.
  17. Rezolucja nr 2 (XX III) Komisji Praw Człowieka z 6.03.1967, E/4322.
  18. Rezolucja Komisji Praw Człowieka ONZ E/CN.4/RES/1993/20).
  19. Sprawozdanie przedłożone przez Manfreda Nowaka, niezależnego eksperta, któremu na podstawie par. 11 Rezolucji Komisji Praw Człowieka ONZ 2001/46 z dnia 23 kwietnia 2001 r.
  20. R. Wieruszewski (red.), Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ – analiza systemowa, Warszawa 2017.
  21. R. Wieruszewski (red.), Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich (Osobistych). Komentarz, Warszawa 2012.