Prześlij tekst
Nr 1 (205) (2016)
Artykuły

Kształtowanie się międzynarodowych standardów prawnych w zakresie zapobiegania i reagowania na wymuszone zaginięcia

[Developing international legal standards of prevention and reaction to enforced disappearances]

PDF
  • Grażyna Baranowska
Grażyna Baranowska
Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk

Opublikowane 2016-03-31

Słowa kluczowe

  • wymuszone zaginięcia,
  • Międzynarodowy Trybunał Karny,
  • MTK,
  • prawa człowieka,
  • standardy międzynarodowe,
  • enforced disappearance,
  • International Criminal Court,
  • ICC,
  • human rights,
  • international standards
    • ...Więcej
    Less

Prawa autorskie (c) 2016 ILS PAS

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Kształtowanie się międzynarodowych standardów prawnych w zakresie zapobiegania i reagowania na wymuszone zaginięcia: [Developing international legal standards of prevention and reaction to enforced disappearances]. (2016). Studia Prawnicze The Legal Studies, 1 (205), 65-90. https://doi.org/10.37232/sp.2016.1.3

Abstrakt

Choć społeczność międzynarodowa zajmuje się tym zjawiskiem już od lat siedemdziesiątych XX w., długo brakowało umowy międzynarodowej zawierającej regulacje służące zapobieganiu wymuszonym zaginięciom, karaniu sprawców i pomocy ofiarom. Krokiem w kierunku wypełnienia tej luki było przyjęcie przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 18 grudnia 1992 r. Deklaracji o ochronie wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem (dalej: Deklaracja). Niecałe dwa lata później, w ramach Organizacji Państw Amerykańskich, została podpisana Międzyamerykańska Konwencja o wymuszonych zaginięciach osób, pierwszy prawnie wiążący dokument dotyczący omawianego zjawiska. Kolejną umową międzynarodową odnoszącą się do tego naruszenia jest przyjęty w 1998 r. Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego6, wymieniający wymuszone zaginięcia jako jeden z czynów, których popełnienie może zostać uznane za zbrodnię przeciwko ludzkości. Obecnie najbardziej kompleksowym źródłem prawa międzynarodowego dotyczącym tego problemu jest przyjęta w ONZ Konwencja w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem, która weszła w życie w 2010 r.

 

The aim of the article is to analyze the development of international legal standards concerning enforced disappearances. According to international human rights law enforced disappearances occur, when persons are deprived of their liberty, at least with the acquiescence of a state, which is followed by a refusal to acknowledge the deprivation or by concealment of their fate or whereabouts. The definition of enforced disappearances in the statute of the International Criminal Court covers also disappearances perpetrated by (or with at least the acquiescence of) political organizations. 

 The article consists of a thorough analysis of provisions contained in four legal documents: the Declaration on the protection of all persons from enforced disappearance, the Inter-American Convention on Forced Disappearance of Persons, the Rome Statute of the International Criminal Court and the International Convention for the Protection of All Persons from Enforced Disappearance.

PDF

Bibliografia

  1. Andreu-Guzman F., The Draft International Convention on the Protection of All Persons From Enforced Disappearance, „The Review of the ICJ – Impunity, crimes against humanity and forced disappearance” 2001, nr 62–63.
  2. Baranowska G., Komitet ds. Wymuszonych Zaginięć ONZ – uniwersalna ochrona przed wymuszonymi zaginięciami? [w:] J. Jaskiernia, K. Spryszak (red.), Uniwersalne standardy ochrony praw człowieka a funkcjonowanie systemów politycznych w dobie wyzwań globalnych, Toruń 2016.
  3. Boot M., Dixon R., Hall C., Article 7. Crimes against humanity [w:] O. Triffterer (red.), Commentary on the Rome Statute of the International Criminal Court. Observers’ Note, Article by Article, Baden-Baden 1999.
  4. Brody R., Commentary on the draft UN Declaration on the Protection of all Persons from Enforced or Involuntary Disappearances, „Netherlands Quarterly of Human Rights” 1990, vol. 8, no. 4.
  5. Brody R., González F., Nunca mas: ananalysis of international instruments on “disappearances”, „Human Rights Quarterly” 1997, vol. 19, nr 2.
  6. Citroni G., Bianchi M. G., The Committee on Enforced Disappearances: Challenges Ahead, Diritti umani e diritto internazionale 2012, vol. 6.
  7. Citroni G., Interpretation of the Substantive Provisions of the Convention [w:] Conference on Enforced Disappearances, Berlin 25 April 2012, Deutsches Institut für Menschenrechte, Berlin 2012.
  8. Citroni G., Scovazzi T., The struggle against enforced disappearance and the 2007 United Nations Convention, Leiden 2007.
  9. De Frouville O., The Committee on Enforced Disappearances [w:]P. Alston, F. Megrets (red.), The United Nations and Human Rights: a Critical Appraisal, 2nd ed, http://www.frouville.org/Publications_files/FROUVILLE-CED-ALSTON.pdf [dostęp 19.05.2016].
  10. Declaration on the Protection of All Persons from Enforced Disappearance, A/RES/47/133, 18 grudnia 1992 r., http://www.bip.ms.gov.pl/Data/Files/_public/bip/prawa_czl_onz/prawa_czlow_26_8.doc/ [dostęp 19.05.2016].
  11. Dijkstra P., Klann H., Ruimschotel R., Wijnkoop M., Enforced Disappearances as Continuing Violations, Amsterdam 2002.
  12. Giorgou I., State Involvement in the Perpetration of Enforced Disappearance and the Rome Statute, „Journal of International Criminal Justice” 2013 , 11 (5).
  13. Henckaerts J. M., Doswald-Beck L., Customary International Humanitarian Law, Cambridge 2008.
  14. Inter-American Convention on The Forced Disappearance of Persons, 9 czerwca 1994 r.
  15. International Convention for the Protection of All Persons from Enforced Disappearance, podpisana 20 grudnia 2006 r., http://bip.ms.gov.pl/Data/Files/_public/bip/prawa_czlowieka/onz/konwencja-w-sprawie-ochrony-wszystkich-osob-przed-wymuszonym-zaginieciem-przyjetej-w-dniu-20-grudnia-2006-r_.pdf [dostęp 19.05.2016].
  16. Intersessional Open-ended Working Group to elaborate a draft legally binding normative instrument for the protection of all persons from enforced disappearance.
  17. Izydorczyk J., Wiliński P., Międzynarodowy Trybunał Karny, Kraków 2004 .
  18. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284.
  19. Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 10 grudnia 1984 r., Dz.U. 1989 nr 63, poz. 378.
  20. Konwencje o ochronie ofiar wojny, podpisane w Genewie dnia 12 sierpnia 1949 roku, Dz.U. z 1956 r. Nr 38, poz. 171.
  21. McCrory S., The International Convention for the Protection of all Persons from Enforced Disappearance, „Human Rights Law Review” 2007, nr 7.
  22. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, Dz. U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167.
  23. Naqvi Y., The right to truth in international law: fact of fiction?, „International Review of the Red Cross” 2006, nr 862.
  24. Nowak M., Torture and enforced disappearance [w:] C. Krause, M. Scheinin (red.), International Protection of Human Rights: A Textbook, Turku 2009.
  25. Ott L., Enforced Disappearances in International Law, Antwerpia 2011.
  26. Perez SollaM. F., Enforced Disappearances in International Human Rights, Jefferson (North Carolina), Londyn 2006.
  27. Pollard M., A lighter shade of Black? “Secret Detention” and the UN Disappearances Convention, [w:] G. Gilbert, F. Hampson, C. Sandoval (red.), The delivery of Human Rights. Essays in Honorof Professor Sir Nigel Rodley, Londyn 2011.
  28. Protokoły dodatkowe do Konwencji genewskich z 12 sierpnia 1949 r., dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół I) oraz dotyczący ochrony ofiar niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół II), sporządzone w Genewie dnia 8 czerwca 1977 r., Dz.U. z 1992 r., Nr 41, poz. 175.
  29. Rezolucja Komisji Praw Człowieka ONZ 2001/46 z dnia 23 kwietnia 2001.
  30. Rezolucja Komisji Praw Człowieka ONZ 4 (XXXI) z dnia 13 stycznia 1975.
  31. Rezolucja Rady Praw Człowieka 1/1, z dnia 29 czerwca 2006 r. Była to pierwsza rezolucja, którą przyjął nowo powstały organ pomocniczy Zgromadzenia Ogólnego ONZ.
  32. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 32/118 z dnia 16 grudnia 1977.
  33. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 33/173 z dnia 20 grudnia 1978.
  34. Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego sporządzony w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r, Dz. U. z 2003 r. Nr 78, poz. 708.
  35. Sękowska-Kozłowska K. [w:] R. Wieruszewski (red.), Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich (Osobistych) i Politycznych. Komentarz, Warszawa 2012.
  36. Sprawozdanie Grupy Roboczej ds. Wymuszonych i Przymusowych Zaginięć z dnia 15 stycznia 1996 r., E/CN.4/1996/38, Aneks I, Methods of work, par. 3.
  37. Sprawozdanie Grupy Roboczej ds. Wymuszonych i Przymusowych Zaginięć z dnia 10 stycznia 2008 r.
  38. Sprawozdanie międzysesyjnej otwartej Grupy Roboczej ds. opracowania projektu prawnie wiążącego instrumentu normatywnego w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem, z dnia 2 lutego 2006, E/CN.4/2006/57
  39. Sprawozdanie międzysesyjnej otwartej Grupy Roboczej ds. opracowania projektuprawnie wiążącego instrumentu normatywnego w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem, z dnia 12 lutego 2003, E/CN.4/2003/71.
  40. Sprawozdanie Niemiec do Komitetu ds. Wymuszonych Zaginięć z dnia 23 maja 2013 r.
  41. Sprawozdanie sesyjnej grupy roboczej dotyczącej funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, z dnia 19 sierpnia 1998 r.
  42. Sunga R. A., The Committee on Enforced Disappearances and its Monitoring Procedures, „Deakin Law Review” 2012, vol. 17.
  43. Vermeulen M. L., Enforced Disappearance, Determining State Responsibility under the International Convention for the Protection of All Persons from Enforced Disappearance, Utrecht 2012.
  44. Vibhute K., The 2007 International Convention against Enforced Disappearance: Some Reflections, „Mizan Law Review” 2008, vol. 2.
  45. Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 14 listopada 2000 r., w sprawie 24396/94 Taş przeciwko Turcji.