Uzasadnienie orzeczenia w sprawie pytania prawnego

Abstrakt

Każde uzasadnienie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, w tym także to, które dotyczy pytań prawnych, realizuje przynajmniej dwie istotne funkcje. Po pierwsze, funkcję wyjaśniającą, która polega na wytłumaczeniu przez Trybunał motywów oraz argumentacji zastosowanej przy rozstrzyganiu danej sprawy. W tym aspekcie uzasadnienie powinno udzielać odpowiedzi na pytanie – dlaczego w tej konkretnej sprawie Trybunał orzekł akurat w ten, a nie inny sposób. Po drugie, funkcję ustalającą sposób rozumienia prawa przez wszystkie inne organy władzy publicznej.

Szczególnie w tym drugim aspekcie dostrzec można specyfikę uzasadnień dotyczących orzeczenia wydanego w sprawie pytania prawnego. Orzeczenia te, a przez to także ich uzasadnienia, stają się bowiem elementem swoistego dialogu między sądem a Trybunałem Konstytucyjnym, dotyczącego rozstrzygnięcia konkretnego problemu konstytucyjnego. Sąd – będący inicjatorem postępowania – wskazuje przedmiot kontroli oraz identyfikuje problem. Trybunał natomiast wypowiada się na temat tak zakreślonych ram kontroli konstytucyjnej, a następnie wyraża swoje stanowisko. Uzasadnienie takiego orzeczenia staje się z jednej strony wyjaśnieniem motywów rozstrzygnięcia Trybunału, z drugiej zaś wskazaniem sposobu rozumienia prawa, na podstawie którego sąd dokonać ma oceny konkretnej sprawy indywidualnej.

The procedure of question of law to the Constitutional Tribunal (article 193 of the Constitution) allows both a court and the Tribunal to have a dialogue concerning the normative act which will determine an issue current before that court. This specific dialogue should be reflected in the explanatory part of the judgment. Moreover, the effectivity of that dialogue depends strictly upon the way Tribunal explains motives of the ruling and presents its argumentation. The explanation of the judgment does not have a status of universally binding and final statement of the Tribunal. However it should convince the court and other addressees of the judgment of the Tribunal’s interpretation of the constitutional norms taken into consideration in particular case. Explanation presented by the Tribunal should give a clear solution of the constitutional issue put forward by the court in its question of law. Only then the court may resolve individual case issuing a judgment which conforms to the Constitution.