Prześlij tekst
Nr 4 (158) (2003)
Artykuły

Ewolucja funkcji i roli Sekretariatu Stanu na tle Statusu Międzynarodowego Kurii Rzymskiej i Gubernatoratu Watykanu

[Evolution of the functions and role of the Secretariat of State against the background of the international status of the Roman Curia and the Governorate of Vatican]

  • Jarosław Sozański

Opublikowane 2003-12-29

Słowa kluczowe

  • status prawnomiędzynarodowy,
  • Kuria Rzymska,
  • Watykan,
  • international legal status,
  • Roman Curia,
  • Vatican
    • ...Więcej
    Less
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Ewolucja funkcji i roli Sekretariatu Stanu na tle Statusu Międzynarodowego Kurii Rzymskiej i Gubernatoratu Watykanu: [Evolution of the functions and role of the Secretariat of State against the background of the international status of the Roman Curia and the Governorate of Vatican]. (2003). Studia Prawnicze The Legal Studies, 4 (158), 43-61. https://doi.org/10.37232/sp.2003.4.2

Abstrakt

Sekretariat (i Sekretarz) Stanu Stolicy Apostolskiej posiada szerokie kompetencje w sferze zagranicznej (w tym traktatowej). Ich zakres może być porównywany z kompetencjami ministra Spraw zagranicznych (i MSZ) oraz Rady Ministrów w państwach suwerennych' Pozycję wewnętrzną i międzynarodową Sekretarza Stanu wzmacnia ponadto bezpośredni kontakt i bliska współpraca z papieżem. Na podkreślenie zasługują też kompetencje Sekretarza Stanu wobec Kurii Rzymskiej; w tym aspekcie mogą one być porównywane z uprawnieniami premiera. Ponadto Sekretarz Stanu ma pewne kompetencje w sferze stricte religijnej, a także - w zakresie promulgacji aktów prawnych. Te ostatnie uprawnienia mogą przypominać kompetencje prezydenta (głowy państwa) w państwach suwerennych. Podobieństwo takie nasuwa się tez przy zewnętrznych kompetencjach reprezentacyjnych Sekretarza (np. rewizyty za wizyty oficjalne głów państw u papieża).

Za interesujące należy uznać również kompetencje Sekretarza Stanu wobec Gubernatoratu Watykanu. W sferze prawnotraktatowej to Sekretariat Stanu przygotowuje, a jego szef podpisuje umowy międzynarodowe. Natomiast fakt, że urząd Gubernatora nie jest obsadzany od czterdziestu lat zwiększa także możliwość wpływu Sekretarza na władze Państwa-Miasta Watykan także w pozostałych dziedzinach. Nie tylko zjawisko dwoistej podmiotowości prawnomiędzynarodowej oraz pozycji i charakteru głowy państwa, ale również Zewnętrzna pozycja oraz wewnętrzne relacje Sekretariatu stanu z poszczególnymi organami władzy (obu podmiotów) są zupełnie wyjątkowe.

 

The Secretariat (and Secretary of State) of the Holy See has wide-ranging competences in the foreign (including treaty) sphere. Their scope can be compared to the competences of the Minister of Foreign Affairs (and the Ministry) and the Council of Ministers in sovereign states. The Secretary of State's internal and international position is further enhanced by direct contact and close cooperation with the Pope. The powers of the Secretary of State vis-à-vis the Roman Curia also deserve to be highlighted; in this aspect they can be compared to those of a prime minister. In addition, the Secretary of State has certain powers in the strictly religious sphere and also in the promulgation of legislation. The latter powers may resemble those of the president (head of state) in sovereign states. Such a similarity also emerges with the external representational powers of the Secretary (e.g. re-visits for official visits by heads of state to the Pope).

The powers of the Secretary of State vis-à-vis the Governorate of Vatican should also be considered interesting. In the juridical sphere, it is the Secretariat of State that prepares international agreements and its head signs them. On the other hand, the fact that the office of Governor has not been filled for forty years also increases the influence of the Secretary on the Vatican City-State authorities in other areas as well. Not only the phenomenon of the dual international legal subjectivity and the position and nature of the Head of State, but also the external position and the internal relations of the State Secretariat with the various organs of power (of both entities) are completely unique.

Bibliografia

  1. „Acta Apostolica Sedis” 1967, t. 59.
  2. „Acta Apostolica Sedis” 1984, t. 76.
  3. „Acta Apostolica Sedis” 1988, t. 80.
  4. „Acta Apostolica Sedis” 1992, t. 84.
  5. „Acta Apostolica Sedis”1909.
  6. Acta Gregorii Papae XVI, t. 4, Roma 1914.
  7. Acti de Sommo Pontefice Pio IX, t. 2, Roma 1857.
  8. ,,Annuario Pontificio” 1978.
  9. „Annuario Pontificio” 1998.
  10. Apostolic Constitution, Pastor Bonus, https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/la/apost_constitutions/documents/hf_jp-ii_apc_19880628_pastor-bonus.html [dostęp: 9.08.2023].
  11. Bascapi G.C., Ordini Pontifici Equestri, Roma 1961.
  12. Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2003.
  13. „Bullarium Romanum” V, Torino 1860.
  14. „Bullarium Romanum”, V. Torino 1863.
  15. „Bullarium Romanum”, V. Torino 1870.
  16. Canaletti Gaudenti A., De statistico officio in Ecclesiae usum costituendo w: ,,Archaeologia" 1936, t. 9, s. 85-111.
  17. Canaletti Gaudenti A., La statistica ad uso della Chiesa, Roma 1941.
  18. Constitutio Apostolica De Romana Curia Regimini Ecclesiae universae, https://www.vatican.va/content/paul-vi/la/apost_constitutions/documents/hf_p-vi_apc_19670815_regimini-ecclesiae-universae.html [dostęp: 9.08.2023].
  19. Cruesen J., Transformation de la Commission pontificale pour la Russie, ,,Nouvelle Revue Theologique” 1935.
  20. Czaja J., Status prawnomiędzynarodowy Watykanu, Warszawa 1983.
  21. De Marchi G., Le Nunziature apostoliche dal 1800 al. 1956, Roma 1957.
  22. De Riedrnatten D., La presenza della Santa Sede negli organizzazioni internazionali, ,,Conciliurn” 1970, nr 8, s. 91-112.
  23. Del Re N., Segreteria dello Stato neella Storia e Contemporaneita, Roma 1998.
  24. Enciclopedia Cattolica, T. X, Roma 1953.
  25. Giobbio A., Lezioni di diplomazia ecclesiastica, t. 1, Roma 1899.
  26. Góralczyk W., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 2000.
  27. Makowski J., Podręcznik prawa międzynarodowego, Warszawa 1948.
  28. Oliver M., Nattura e funzioni dei Legati pontifici nela storia e nel contesto ecclesiologico del Vaticani II, Torino 1979.
  29. Pastor L., Storia del Papi, Roma 1925.
  30. Pii X P.M. Acta, t. 4, Roma 1914.
  31. Richard P., Origines et developpement de la Secretererie d'Etat apostolique, ,,Revue d'histoire ecclesistique” 1910, nr 11.
  32. Schulz W., Leggi e disposizioni dello Stato della Citta del Vaticano, t. 1, Roma 1981.
  33. Serafini A., Le origini della pontificia Segreteria di Stalo e „Sapienti consiglio" del Pio X, [w:] Romana Curia e beato Pio X sapienti consilia riformata, Roma 1951.
  34. Sozański J., Pozycja prawnomiędzynarodowa Suwerennego „Zakonu Kawalerów Maltańskich”, ,,Państwo i Prawo” 1992, nr 10.
  35. Watterton E., On the „annulus piscatoris" or Ring of Fisherman, ,,Archaeologia" 1866, nr 40.