Nr 2 (214) (2018)
Artykuły

Osoba nieporadna jako pokrzywdzona przestępstwem znęcania się

[The helpless person as a victim of the crime of mistreatmen]

Dorota Habrat
Uniwersytet Rzeszowski

Opublikowane 2018-06-29

Słowa kluczowe

  • prawo karne,
  • znęcanie się,
  • osoba nieporadna,
  • pokrzywdzony,
  • criminal law,
  • mistreatment,
  • helpless person,
  • victim
  • ...Więcej
    Less

Jak cytować

Osoba nieporadna jako pokrzywdzona przestępstwem znęcania się: [The helpless person as a victim of the crime of mistreatmen]. (2018). Studia Prawnicze The Legal Studies, 2 (214), 115-130. https://doi.org/10.37232/sp.2018.2.5

Abstrakt

W artykule analizie poddano kwestię dotyczącą zakresu szczególnej ochrony osób nieporadnych ze względu na stan psychiczny i fizyczny jako pokrzywdzonych przestępstwem znęcania się. Celem analizy przedstawionej w artykule było określenie poziomu ochrony osób nieporadnych w związku z nowelizacją kodeksu karnego z dnia 23 marca 2017 r. oraz ocena trafności modyfikacji i kierunku wprowadzonych zmian. Wskazano problemy interpretacyjne związane z pojęciem „osoba nieporadna”. Badaniu podlegał również zakres ochrony osób nieporadnych w kontekście obowiązującej w prawie karnym zasady proporcjonalności. W badaniach podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy obecnie obowiązujący przepis art. 207 k.k. zapewnia dostateczną ochronę osób nieporadnych w sytuacji zaistnienia przestępstwa znęcania się. Artykuł stanowi prawno-dogmatyczną analizę problematyki dotyczącej osoby nieporadnej jako ofiary przestępstwa znęcania się.

 

In paper, the issue regarding the scope of special protection against mistreatment of helpless people due to mental and physical state was analyzed. The aim of the research was to determine the level of protection of helpless people in connection with the amendment of the penal code of 23 March 2017 and the assessment of the accuracy of modifications and direction of introduced changes. The interpretational problems associated with the term “helpless person” were pointed out. The scope of protection of helpless people in the context of the principle of proportionality applicable in criminal law was also subject to research. The research answer the question whether the art. 207 k.k. provides sufficient protection to helpless people in the case of mistreatment. The studies are the legal-dogmatic analysis of the subject of a helpless person as a victim of mistreatment.

Bibliografia

  1. Bryk J., Przestępstwo znęcania się. Studium prawnokarne i kryminologiczne, Szczytno 2003.
  2. Błachnio-Parzych A.T., Kryminalizacja manipulacji instrumentami finansowymi, Warszawa 2011.
  3. Duff R.A., Karanie obywateli, „Ius et Lex” 2006, nr 1.
  4. Grządkowski A., Przestępstwo znęcania się w praktyce wymiaru sprawiedliwości – wybrane zagadnienia (na podstawie wyników badań własnych i statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości), „Studia Iuridica Lublinensia” 2010, nr 13.
  5. Kaczmarczyk T., Racjonalny ustawodawca wobec opinii społecznej a populizm penalny [w:] Populizm i jego przejawy w Polsce, red. Z. Sienkiewicz, R. Kokot, Wrocław 2009.
  6. Konarska-Wrzosek V., Przestępstwo znęcania się [w:] red. J. Warylewski, System prawa karnego. Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, t. 10, Warszawa 2012.
  7. Królikowski M., Dwa paradygmaty zasady proporcjonalności w prawie karnym [w:] Zasada proporcjonalności w prawie karnym, red. T. Dukiet-Nagórska, Warszawa 2010.
  8. Królikowski M., Zawłocki R., Kodeks karny. Część ogólna. T. I. Komentarz do artykułów 1–31, Warszawa 2010.
  9. Lachowski J., Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2016.
  10. Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
  11. Muszyńska A., Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2014.
  12. Myśliwiec H., Seksualne wykorzystanie bezradności lub niepoczytalności innej osoby (art. 198 k.k.), „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2013, z. 2.
  13. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, Dz.U. z 2016 r., poz. 283, tekst jednolity.
  14. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 lipca 1932 r. Kodeks karny, Dz.U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571.
  15. Sosnowska D.J., Przestępstwo znęcania się, „Państwo i Prawo” 2008, nr 3, s. 61.
  16. Stefański R.A, Przestępstwo porzucenia (art. 187 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 1997, nr 5.
  17. Szewczyk M., Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece [w:] Kodeks karny. Część szczególna.
  18. Komentarz, t. II, red. A. Zoll, Warszawa 2013.
  19. Szwarczyk M., Przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016.
  20. Szymanowski T., Orzecznictwo sądów karnych w Polsce na tle obrazu przestępczości w latach 1997 i 2005 [w:] Represyjność polskiego prawa karnego, red. A.J. Szwarc, Poznań 2008.
  21. Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. Kodeks karny, Dz.U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94, z późn. zm.
  22. Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy – Kodeks postępowania karnego, Dz.U. z 2017 r., poz. 773.
  23. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz.U. z 2016 r., poz. 1137, tekst jednolity z późn. zm.
  24. Wojtyczek K., Zasada proporcjonalności jako granica prawa karania, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 1999, nr 2.
  25. Wróbel W., Czy powrót do racjonalizmu? Projekty nowelizacji kodeksu karnego w perspektywie zmian dokonanych w prawie karnym w latach 2005–2007 [w:] Populizm i jego przejawy w Polsce, red. Z. Sienkiewicz, R. Kokot, Wrocław 2009.
  26. Wyrembak J., Polityka kształtowania zakresu prawnokarnej ochrony jednostki [w:] Prawo a polityka, red. M. Zubik, Warszawa 2007.
  27. Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 26 lipca 2005 r. LEX nr 73316/01.
  28. Wyrok TK z dnia 11 października 2006 r., P 3/06. OTK-A 2006, nr 9, poz. 121.
  29. Wyrok TK z dnia 9 października 2001 r. Sygn. akt SK 8/0.
  30. Zawłocki R., Karygodność czynu zabronionego jako podstawa proporcjonalnej kary kryminalnej [w:] Zasada proporcjonalności w prawie karnym, red. T. Dukiet-Nagórska, Warszawa 2010.
  31. http://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/36699
  32. http://sjp.pwn.pl/
  33. http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=846
  34. http://www.sejm.gov.pl
  35. http://orka.sejm.gov.pl/Zapisy8.nsf/0/5A09D914FDE791EBC12580B9004D9710/$file/0150908.pdf