Abstrakt
Stan integracji europejskiej pozwala na stwierdzenie, że rola parlamentów narodowych w Unii Europejskiej nie ogranicza się do rozwiniętych, zwłaszcza w latach dziewięćdziesiątych i później, form udziału parlamentów w konsultowaniu tworzonego prawa europejskiego. Na kwestię tę należy bowiem spojrzeć nieco szerzej, gdyż Unia Europejska stanowi twór prawny sui generis, którego pomyślne i skuteczne funkcjonowanie zależy od lojalnego wykonywania zobowiązań państw członkowskich, wynikających z traktatów założycielskich i akcesyjnych, w czym mieści się kooperatywna postawa krajowych organów konstytucyjnych wobec realizacji celów Unii. Jest to konsekwencją zasady pacta sunt servanda.
Wprawdzie w kontekście roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej zazwyczaj podkreśla się uszczuplenie ich kompetencji, a ściślej zakresu rzeczowego właściwości prawodawczej (rozmiar owego uszczuplenia szacuje się na około 60% materii ustawowej, w tym około 80% zakresu regulacji w dziedzinie gospodarki), to nie można zapominać o nowych, rozbudowanych zadaniach parlamentów krajowych, związanych z integracją europejską, takich jak wykonywanie prawa unijnego poprzez implementację dyrektyw i decyzji ramowych, wspomniane już wyżej opiniowanie projektów aktów prawa europejskiego, a w izbach sprawujących kontrolę nad rządem - objęcie ową kontrolą nowych obszarów aktywności egzekutywy.
The role ofnational parliaments in the European Union is not limited to developed especially in nineties and later forms of their participation in the consultation process by creation ofEuropean law. Successful functioning ofthe European Union depends also on the loyal fulfillment of obligations laid on member states that are coming from the Treaties. Although the area ofactivity of national parliaments has shrunken they received new functions related to the European integration.
The tuming point for the recognition of the role of national parliaments inEuropean Union took place in the Protocol to Amsterdam Treaty. It brought guaranties for fair conditions for parliaments to influence govemmental decisions conceming the European Union. It also institutionalized the COSAC - Conference of European Commissions of National Parliaments, as advisory body within the European Union structure. As the practice showed the first part ofthe Protocol had bigger influence on so far modest re-parliamentization ofthe European Union. Its deepening could take place together with coming into force of the Treaty establishing the Constitution for Europe. The Treaty could introduce a system of early waming by national parliaments against a violation of principle of subsidiarity. The introduction of the system without a ratification of the Constitutional Treaty seems to be possible but problematic.
