Make a Submission
No. 3 (157) (2003)
Artykuły

Odwrócenie ciężaru dowodu w przedmiocie odebrania mienia uzyskanego z przestępstwa w ujęciu prawnoporównawczym i międzynarodowym

[Reversal of the burden of proof on the seizure of criminally obtained property in a comparative and international legal perspective]

  • Marek Prengel

Published 2003-09-30

Keywords

  • comparative law,
  • international law,
  • confiscation,
  • the burden of proof,
  • property,
  • offence
    • ...More
    Less
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

How to Cite

Odwrócenie ciężaru dowodu w przedmiocie odebrania mienia uzyskanego z przestępstwa w ujęciu prawnoporównawczym i międzynarodowym: [Reversal of the burden of proof on the seizure of criminally obtained property in a comparative and international legal perspective]. (2003). Studia Prawnicze The Legal Studies, 3 (157), 143-155. https://doi.org/10.37232/sp.2003.3.6

Abstract

As evidenced by the above comparative legal considerations, Article 45 § 2-3 of the Polish Penal Code is intended to be a hitherto unknown, neither in the Common Law system nor even less in the Statute law system, regulation of the so-called reversal of the burden of proof on the subject of the seizure of the offender's property. Moreover, these provisions call into question the existence of certain universal values, which certainly include the principle of the presumption of innocence as expressed in Article 6(2) of the European Convention on Human Rights.

The German concept, while undoubtedly the most in line with the basic principles of law compared to the solutions presented, is unlikely to be adequate for the new challenges of fighting crime in the age of globalisation. The Swiss and Austrian solution goes further. This is about

Article 53 (3) of the Swiss Penal Code and Article 20b(1) of the Austrian Penal Code Nevertheless, it is very difficult to establish that the property in question is at the “disposal” of criminal organisations. Even the US concept of criminal forfeiture, which advocates some evidentiary relief in 21 U.S.C. § 853(d), does not provide for the so-called reversal of the burden of proof with regard to the issue at stake.

Article 5(7) of the Vienna Convention, like Article 12(7) of the 2000 Convention, provides for the possibility of a so-called reversal of the burden of proof on the subject of asset forfeiture. However, it should be noted that these provisions of international agreements, on the one hand, bind the parties only relatively, i.e. they provide a certain possibility, but do not create any obligation. On the other hand, they require that the basis of the legal orders of the parties to the convention be taken into account.

They do not appear to have played a major role in either the common law or the statute law systems. While in the first system of law the issue raised took permanent root much earlier in civil law alone, in the second it is unacceptable in its pure form.

References

  1. Article 6 of the European Convention on Human Rights. The right to a fair trial, Council of Europe, Strasbourg 1994.
  2. Barnet T., Legal Fiction and Forfeiture. An Historical Analysis of The Civil Asset Forfeiture Reform Act, „Duquesne University Law Review” 2001.
  3. Benseler J., Die Gewinnabschöpfung und deren Beweislast in Detschland und den USA. Ein Rechtsvergleich, Bayreuth 1998.
  4. Berg J., Beweiserleichterung bei der Gewinnabschöpfung, Köln 2001.
  5. Blakey G. R., RICO. The Federal Experience (Criminal and Civil) and an Analysis of Attacks Against the Statute [w:] R. J. Kelly, R. Schatzberg, K. Chin, F. A. Ianni (red), Handbook of Organized Crime in the United States, Greenwood Press, London 1994.
  6. Cassella S. D., The Civil Asset Forfeiture Reform Act of 2000. Expanded Government Forfeiture Authority and Strict Deadlines Imposed on All Parties, „Journal of Legislation” 2001.
  7. Continuing Criminal Enterprises Statute z 1970.
  8. Delmas-Marty M., Kleinke Y., Tully M., Sieber U., Corpus Iuris der strafrechtlichen Regelungen zum Schutz der finanziellen Interessen der Europäischen Union, Heymanns, Köln 1998.
  9. Fehérváry J., Österreicht [w:] M. Kilchling, G. Kaiser (red.), Möglichkeiten der Gewinnabschöpfung zur Bekämpfung der Organisierten Kriminalität. Bestandaufnahme und Perspektiven im internationalen Vergleich, Freiburg 1997.
  10. Feigen P., Die Beweislastumkehr im Strafrecht. Geldwäsche, Vermögenseinziehung, Hehlerei de lege lata et ferenda, Herdecke 1998.
  11. Foregger E., Fabrizy E. E., Strafgesetzbuch samt ausgewählten Nebengesetzen. Kurzkommentar. Mit einer Einführung und Anmerkungen unter Berücksichtigung der Rechtsprechung des Obersten Gerichtshofes und des Schriftums, wyd. 7, Wien 1999.
  12. Hetzer W., Gewinnabschöpfung und Steuerrecht, „Schweizerisches Zeitschrift für Strafrecht” 2000.
  13. Karl W., Internationaler Kommentar zur Europäischen Menschenrechtskonvention. Mit einschlägigen Texten und Dokumenten, Köln 2002.
  14. Kollmar R., Schuldangemessene Vermögensstrafe und adäquate Ersatzfreiheitsstrafe im Rahmen von § 43a StGB, Manheim 1999.
  15. Konwencja Narodów Zjednoczonych o zwalczaniu nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, sporządzona w Wiedniu dnia 20 grudnia 1988 r., Dz.U. 1995 nr 15 poz. 69.
  16. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, Dz.U. 1993 nr 61 poz. 284.
  17. Krahl M., Die Rechtsprechung des Bundesverfassungsgerichts und des Bundesgerichtshofs zum Bestinuntheitsgrundsatz im Strafrecht, Frankfurt 1986.
  18. Krauskopf L., Geldwäscherei und organisierts Verbrechen als europäische Herausforderung, „Schweizerisches Zeitschrift für Strafrecht” 1991.
  19. Lackner K., Kühl K., Strafgesetzbuch mit Erläuterungen, wyd. 23, C. H. Beck'sche Verl.-Buchh., München 1999.
  20. Liedke M., Vermögensstrafe gemäß § 43a StGB in ihrer kriminalpolitischen Bedeutung, Frankfurt 1999.
  21. Löschnig-Gspandl M., Kilchling M., Österreich [w:] M. Kilchling (red.), Die Praxis der Gewinnabschöpfung i Europa. Eine vergleichende Evaluationsstudie zur Gewinnabschöpfung in Fällen von Geldwäsche und anderen Formen Organisierten Kriminalität, Freiburg 2002.
  22. Müller C. M ., Anscheinsbeweis im Strafprozeß am Beispiel der Feststellung von Kausalität und von Dispositionsprädikaten, Berlin 1998.
  23. Pieth M., Das zwite Paket gegen das Organisierte Verbrechen. Die Überlegungen des Gesesgebers, „Schweizerisches Zeitschrift für Strafrecht” 1995.
  24. Prengel M., Czy przepadek mienia trafi do Strasburga?, „Gazeta Prawna” z 20 maja 2003 r.
  25. Prengel M., Nowa strategia Unii Europejskiej w walce z przestępczością- rozszerzone możliwości konfiskaty mienia, „Prawo Unii Europejskiej” 2003, nr 3, s. 7-11.
  26. Prengel M., Odwrócenie ciężaru dowodowego w przedmiocie przepadku mienia, „Jurysta” 2003, nr 2.
  27. Prengel M., Środki zwalczania przestępczości prania pieniędzy w ujęciu prawnoporównawczym, wyd. 1, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", Toruń 2003.
  28. Prengel M., Zwalczanie przestępczości- odebranie jej mienia?, „Gazeta Sądowa” 2003, nr 2.
  29. Racketeer Influenced and Corrupt Organizations Act z 1970.
  30. Rehberg J., Schweizersches Strafgesetzbuch. Mit den zugehörigen Verordnungen, wyd. 14, Orell Füssli 1997.
  31. Richard J. R., Transational Criminal Organizations, Cybercrime and Money Laundering. A Handbook for Law Enforcement Officers, Auditors and Financial Investigators, London 1999.
  32. Ries G., Die Vermögensstrafe. Eine kriminalpolitische, rechtsdogmatische und rechtspolitische Analyse, wyd. 1, Baden-Baden 1999.
  33. Schmid N., Das neue Einziehungsrecht nach StGB Art. 58 ff., „Schweizerisches Zeitschrift für Strafrecht” 1995.
  34. Schmid N., Kommentar. Einziehung-Organisiertes Verbrechen-Geldwäscherei, t. 1, Zürich 1998.
  35. Schönke A., Schröder H., Strafgesetzbuch. Kommentar, wyd. 26, C. H. Beck, München 2001.
  36. Stessens G. S., Money Laundering. A New International Law Enforcement Model, Cambridge University Press, Cambridge 2000.
  37. Stuckenberg C.-F., Untersuchungen zur Unschuldsvermutung, Walter De Gruyter, Berlin 1998.
  38. Tonry M., USA [w:] M. Kilchling (red.), Die Praxis der Gewinnabschöpfung i Europa. Eine vergleichende Evaluationsstudie zur Gewinnabschöpfung in Fällen von Geldwäsche und anderen Formen Organisierten Kriminalität, Freiburg 2002.
  39. Treschel S., Schweizerisches Strafgesetzbuch vom 21. Dezember 1937. Kurzkommentar, wyd. 2, Zürich 1997.
  40. Tröndle H., Fischer T., Strafgesetzbuch und Nebengesetze, wyd. 49, München 1999.
  41. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2003 nr 111 poz. 1061.
  42. Ustawa z dnia 19 lipca 2001 r. o ratyfikacji Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, Dz.U. 2001 nr 90 poz. 994.
  43. Ustawa z dnia 24 maja 2000 r. o ratyfikacji Konwencji o praniu , ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa, Dz.U. 2000 nr 53 poz. 634.
  44. Vervaele J. A. E., Transnational Enforcement of the Financial Interests of the European Union. Developments inthe Treaty of Amsterdam and the Corpus Iuris, Antwerpen 1999.
  45. Wyrok ETPC z 25 września 1992 r., seria A, nr 243.
  46. Wyrok ETPC z 7 października 1988 r., seria A, nr 141.
  47. Wyrok SA Stanów Zjednoczonych z 28 czerwca 1993 r., 92–6073.
  48. Wyrok SN Stanów Zjednoczonych z 15 maja 1989 r., 87-1383.
  49. Wyrok SN Stanów Zjednoczonych z 24 czerwca 1996 r., 95-345.