Prześlij tekst
Nr 2 (206) (2016)
Artykuły

Prawne aspekty relacji działalności statutowej i gospodarczej fundacji

[Legal aspects of the relation between foundation’s statutory and business activity]

  • Joanna Dominowska

Opublikowane 2016-06-30

Słowa kluczowe

  • fundacje,
  • działalność statutowa,
  • działalność gospodarcza,
  • statut,
  • regulacje prawne,
  • endowment,
  • economic activity,
  • statutory activity,
  • statues
    • ...Więcej
    Less

Prawa autorskie (c) 2016 ILS PAS

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Prawne aspekty relacji działalności statutowej i gospodarczej fundacji: [Legal aspects of the relation between foundation’s statutory and business activity]. (2016). Studia Prawnicze The Legal Studies, 2 (206), 137-156. https://doi.org/10.37232/sp.2016.2.6

Abstrakt

Opracowanie na temat wzajemnej relacji działalności statutowej i gospodarczej fundacji przedstawił ponad 13 lat temu R. Trzaskowski i jest to najszersza dostępna w polskiej literaturze prawniczej analiza tego zagadnienia. Poza tym w komentarzach do ustawy o fundacjach (dalej u.f.) uwagi na temat stosunku działalności statutowej do gospodarczej pojawiają się w związku z art. 5 ust. 5 u.f., który stanowi, że fundacja może prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji jej celów. Z tego przepisu wyprowadza się zasadę, że działalność gospodarcza ma mieć stosunek służebny, akcesoryjny do działalności statutowej. Taki też można było nadać tytuł niniejszemu artykułowi: akcesoryjność działalności gospodarczej w stosunku do działalności statutowej fundacji. Jednak jak zostanie niżej wykazane, takie ujęcie jest zbyt dużym uproszczeniem. Można już mieć wątpliwości co do tego, czy samo sformułowanie „rozmiar służący realizacji celów” musi oznaczać służebność, czyli stan podporządkowania, a jeśli nawet tak, to jak to podporządkowanie rozumieć? Rozbieżność w tym zakresie uzasadnia potrzebę powrotu czy raczej kontynuacji tego tematu.

 

This article presents the influence of foundation’s business activity on its statutory objectives. According to the Law on Foundations of April 6, 1984 ,the foundation may conduct business activity only to serve it’s statutory objectives, what used to be interpreted as the accessory rule of foundation’s business activity to its statutory activity. However in a foundation with both public and private benefit objectives, business activity may be one of the statutory goals. Furthermore the expanses on the business activity tend to dominate those on statutory goals. Both activities are conducted on the same field, by the same people, using the same equipment, so they are mixed within the same organizational framework.

Foundation conducting business activity is an entrepreneur with all consequences, for the most such as becoming the subject of insolvency proceedings. However the Law on Foundations creates no legal tools to properly establish foundation on the field of business activity especially when it comes to management liability and supervision. Analysing and summing up all those problems has led me to introduce the concept of the new regulation on foundation law in Poland. The idea is to divide foundations into two categories: charitable (noncommercial) and commercial. The second type of foundations could be an interesting alternative for those entrepreneurs, who want to run their activity on the capital, not corporate, basis.

Bibliografia

  1. Act on Commercial Foundations/Lov om erhvervsdrivende fonde no. 756 af 18 listopad 1991 (EFL), obecnie obowiązuje jako Act lovbekendtgø¸relse no. 559 af 19 maj 2010.
  2. Cioch H., Fundacje prowadzące działalność gospodarczą, „PiP” 1998, z. 11.
  3. Cioch H., Istota aktu fundacyjnego, „NP”, 1986 r., Nr 10.
  4. Cioch H., Prawo fundacyjne, wyd. 2, Warszawa 2011.
  5. Ebersbach H., Handbuch des deutschen Stiftungsrechts, Göttingen 1972.
  6. Główny Urząd Statystyczny, Dep. Badań Społecznych i Warunków Życia oraz Urząd Statystyczny w Krakowie, Działalność stowarzyszeń i podobnych organizacji społecznych, fundacji, społecznych podmiotów wyznaniowych oraz samorządu gospodarczego i zawodowego w 2014 roku – wyniki wstępne, Notatka informacyjna z 4 kwietnia 2016 r., http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/gospodarka-spoleczna-wolontariat/gospodarka-spoleczna-trzeci-sektor/dzialalnosc-stowarzyszen-i-podobnych-organizacji-spolecznych-fundacji-spolecznych-podmiotow-wyznaniowych-oraz-samorzadu-gospodarczego-i-zawodowego-w-2014-r-wyniki-wstepne,3,6.html.
  7. Izdebski H., Fundacje i stowarzyszenia. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa 2003.
  8. Janson I., Działalności fundacji [w:] D. Bugajna-Sporczyk, I. Janson, Zakładamy fundację: praktyczny komentarz do ustawy o fundacjach, Warszawa 1994.
  9. Kidyba A., Komentarz do art. 5 u.f. [w:] H. Cioch, A. Kidyba, Ustawa o fundacjach. Komentarz, Warszawa 2007.
  10. Kidyba A., Prowadzenie działalności gospodarczej przez fundacje, „PPH” nr 10, 1999.
  11. Kuć D., Nadzór nad fundacjami, Warszawa 2013.
  12. Mazurkiewicz J., Zaporowska J., Cel fundacji, „Monitor Prawniczy” 1994, nr 12.
  13. Modrzejewska M., Ustawa o fundacjach po nowelizacji, „PUG” 1991, nr 7.
  14. Niemirka B., Statut fundacji, Warszawa 1998.
  15. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 grudnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o fundacjach, Dz. U. z 2016 r., poz. 40.
  16. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 maja 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. z 2014 r., poz. 851.
  17. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 lutego 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, Dz. U. z 2015 r., poz. 233.
  18. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 kwietnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, Dz. U. z 2015 r., poz. 584.
  19. Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 września 1938 r., C I 213/38, OSN 1938, poz. 188.
  20. Polskie organizacje pozarządowe 2015, Raport Stowarzyszenia Klon/Jawor, Warszawa 2015, http://fakty.ngo.pl/wiadomosc/1889499.html. (stan na 4 maja 2016).
  21. Postanowienie Sądu Najwyższego z 30 listopada 2000 r., I CKN 886/98, OSNC 2001, nr 6, poz. 91.
  22. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2002 r., I CKN 1568/99.
  23. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2002 r., I CKN 162 /00.
  24. Postanowienie Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 20 listopada 2000 r., F-1781/99.
  25. Postanowienie Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 27 października 1999 r., F-500/99.
  26. Postanowienie SN z 30 listopada 2000 r., I CKN 886/98, OSNC 2001, nr 6,poz. 91.
  27. Rawert P. [w:] J. von Staudingers, Kommentar zum BGB, Erstes Buch, Allgemeiner Teil, § § 21–103, Berlin 1995 r.
  28. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 8 maja 2001 r. w sprawie ramowego zakresu sprawozdania z działalności fundacji, Dz.U. 2001 nr 50, poz. 529.
  29. Stecki L., Fundacja, cz. 1, Toruń 1996.
  30. Stoczkiewicz M., Działalność gospodarcza fundacji, Warszawa 1998.
  31. Strzępka J. [w:] B. Sagan, J. Strzępka, Prawo o fundacjach. Komentarz, Katowice 1992 r.
  32. Suski P., Komentarz do art. 5 u.f. [w:] Stowarzyszenia i fundacje, Warszawa 2011.
  33. The Foundation Law of June 15t, 2001 (no. 59), I 2001 h. 7.
  34. Trzaskowski R., Działalność statutowa a działalność gospodarcza fundacji – prawo i praktyka, Warszawa 2003.
  35. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 1993 roku, III ARN 93/92, OSNC 1993, nr 10, poz. 184.
  36. Ustawa z 23 lutego 1991 r. o zmianie ustawy o fundacjach, Dz. U. Nr 19, poz. 82.
  37. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz. U. Nr 21, poz. 86.
  38. Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, Dz. U. z 2015 r., poz. 978.
  39. Ustawa z dnia 16 marca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Dz. U. z 2016 r., poz. 239.
  40. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, Dz. U. Nr 173, poz. 1807.
  41. Ustawa z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie i innych ustaw, Dz. U. Nr 28, poz. 146.
  42. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Dz. U. Nr 96, poz. 873.
  43. Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe, Dz. U. Nr 60, poz. 535.
  44. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, Dz.U. Nr 21, poz. 97.
  45. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 stycznia 1989 r., I SA 1019/88, ONSA 1990, nr 1, poz. 4.
  46. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 1997 r., I CKN 16 /96.
  47. Zaporowska J., Mazurkiewicz J., Cel fundacji., „Monitor Prawniczy” 1994, nr 12.