Nr 1-4 (123-126) (1995)
Artykuły

Sponsorowanie przez prowadzących działalność związaną z produktami (usługami) objętymi zakazem reklamy

[Sponsorship by operators of products (services) subject to the advertising ban]

Opublikowane 1995-12-30

Słowa kluczowe

  • reklama,
  • produkty,
  • usługi,
  • radio i telewizja,
  • sponoring,
  • advertisement,
  • produce ,
  • services,
  • radio and television,
  • sponsoring
  • ...Więcej
    Less

Jak cytować

Sponsorowanie przez prowadzących działalność związaną z produktami (usługami) objętymi zakazem reklamy: [Sponsorship by operators of products (services) subject to the advertising ban]. (1995). Studia Prawnicze The Legal Studies, 1-4 (123-126), 61-92. https://doi.org/10.37232/sp.1995.1-4.4

Abstrakt

Zakazy reklamy będą obejmować te wszystkie wypowiedzi, które bezpośrednio zmierzają, w odczuciu przeciętnego odbiorcy, do promocji produktów (usług) objętych tymi zakazami.

Sponsorowaniem jest każdy udział w finansowaniu określonego przedsięwzięcia w celu promocji swojej osoby.

Zarówno reklama, jak i sponsoring są narzędziami komunikacji reklamującego (sponsora) z tą samą grupą odbiorców ("klientelą"). Różnica polega na odmiennych technikach tej komunikacji, formach (charakterze, treści) wypowiedzi, jakie docierają do odbiorcy oraz różnych perspektywach czasowych spodziewanego rezultatu (przy sponsorowaniu czas oczekiwania na rezultat jest stosunkowo dłuższy).

Wypowiedź reklamowa odnosi się bezpośrednio do produktów (usług) autora wypowiedzi. Natomiast w przypadku sponsorowania, wypowiedź promująca odnosi się bezpośrednio do oznaczeń identyfikujących sponsora (nazwa, firma, znak towarowy).

Bezpośrednim celem reklamy jest promocja zbytu lub innych form korzystania z określonych produktów (usług) - upraszczając: promocja określonego produktu (usługi). Natomiast bezpośrednim celem sponsorowania jest kształtowanie wizerunku, image (pozytywnego postrzegania, "dobrej sławy"), opinii o sponsorze. Sponsor zmierza do związania ze sobą określonej grupy odbiorców (tzw. klienteli). Reklama jest wypowiedzią reklamodawcy, natomiast w przypadku sponsoringu mamy do czynienia z wypowiedzią sponsorowanej osoby (np. komunikat nadawcy radiowego lub telewizyjnego].

Zakaz reklamy określonych produktów (usług) nie może automatycznie oznaczać zakazu sponsorowania przez podmioty, których działalność odnosi się do tych produktów (usług). Odmienne stanowisko godziłoby w konstytucyjną zasadę wolności gospodarczej, która obejmuje wolność sponsorowania.

Zakazy reklamy określonych produktów (usług) będą miały zastosowanie do tych przypadków (form) działalności sponsorskiej, które zawierają elementy bezpośrednio promujące te produkty (usługi). Natomiast sponsorowanie nie zawierające takich elementów nie będzie objęte powyższymi zakazami reklamy - w myśl konstytucyjnej zasady wolności gospodarczej.

Należy uznać za sprzeczne z prawem m.in. następujące formy sponsorowania:

1) promowanie nazwy (tzw. logo lub innego identyfikującego oznaczenia) sponsora, poprzez werbalne, obrazowe informowanie o fakcie sponsorowania, gdy nazwa ta jest zbieżna z oznaczeniem (np. znakiem towarowym) identyfikującym napój alkoholowy (lub np. lek wydawany z przepisu lekarza, w sytuacji, gdy sponsorowanie ma miejsce w środkach masowego przekazu, poza specjalistycznymi pismami medycznymi, albo papierosy, gdy promocji dokonuje się np. w prasie młodzieżowej);

2) wszelkie wskazywanie, w wypowiedzi informującej o sponsorze, na produkt (np. poprzez jego pokazanie) lub identyfikujące go oznaczenie, jeżeli reklama tego produktu jest zakazana w miejscu, gdzie zamieszczony jest przekaz sponsorski (np. wspomniany lek w telewizji, napój alkoholowy itd.);

3) informowanie o pochodzeniu produktu, jeżeli zachodzą okoliczności (przesądzające o niedopuszczalności promocji, dotyczące jej przedmiotu, miejsca, formy itd.) wskazane w powyższych punktach;

4) umieszczanie oznaczeń na koszulkach sportowców, tzw. bandach i wszelkie inne ich upowszechnianie, gdy zachodzą okoliczności (przesądzające o niedopuszczalności promocji) wskazane w pkt 1 lub 2.

"Nadawcą" w rozumieniu art. 4 pkt 7 ustawy o radiofonii i telewizji jest nadawca audycji sponsorowanej (nie istniałyby bowiem podstawy do różnicowania znaczeń rozpatrywanych określeń).

Dopuszczalna treść wypowiedzi promującej sponsora powinna być ograniczona do upowszechniania oznaczeń go identyfikujących - które mogą oczywiście być zbieżne z oznaczeniami jego produktów (usług) - natomiast nie powinno być w niej miejsca dla oznaczeń identyfikujących wyłącznie produkt (usługę), a które bezpośrednio nie spełniają roli wyróżniającej osobę sponsora.

 

The advertising bans will cover all statements that are directly intended, in the perception of the average viewer, to promote the products (services) covered by the bans.

Sponsorship is any participation in the financing of a specific event in order to promote oneself.

Both advertising and sponsorship are tools for the advertiser (sponsor) to communicate with the same audience (“clientèle”). The difference lies in the different techniques of this communication, the forms (nature, content) of the statements that reach the recipient and the different time perspectives of the expected result (with sponsorship, the time to wait for the result is relatively longer).

The advertising statement refers directly to the products (services) of the author of the statement. In contrast, in the case of sponsorship, the promoting statement refers directly to the identifying signs of the sponsor (name, company, trademark).

The direct purpose of advertising is to promote the sale or other use of specific products (services) – in simple terms: to promote a specific product (service). In contrast, the direct purpose of sponsorship is to shape the image (positive perception, “good name”), opinion of the sponsor. The sponsor aims to get involved with specific audience (the so-called clientèle). Advertising is a statement by the advertiser, whereas in the case of sponsorship, we are dealing with a statement by the sponsored person (e.g. a radio or television broadcaster’s announcement].

The ban on advertising certain products (services) cannot automatically imply a ban on sponsorship by entities whose activities relate to those products (services). A different position would run counter to the constitutional principle of economic freedom, which includes freedom of sponsorship.

Bans on advertising of specific products (services) will apply to those instances (forms) of sponsorship activities that contain elements directly promoting those products (services). In contrast, sponsorships that do not contain such elements will not be covered by the above advertising bans – in line with the constitutional principle of economic freedom.

The following forms of sponsorship, among others, should be considered unlawful:

1) promoting the name (the so-called logo or other identifying sign) of the sponsor by verbal, pictorial communication of the fact of sponsorship, when this name coincides with a sign (e.g. a trademark) identifying an alcoholic beverage (or e.g. a medicine prescribed by a doctor, when the sponsorship takes place in the mass media, apart from specialised medical journals, or cigarettes, when the promotion is made, e.g. in the youth press);

2) any reference, in a statement informing about the sponsor, to a product (e.g. by showing it) or identifying it if advertising of that product is prohibited in the place where the sponsorship message is placed (e.g. said medicine on TV, alcoholic beverage, etc.);

3) informing about the origin of the product if there are circumstances (prejudicial to the unacceptability of the promotion, concerning its object, place, form, etc.) indicated in the above points;

4) the affixing of signs on athletes’ jerseys, the so-called bands, and any other dissemination thereof, when the circumstances (prejudging the unacceptability of promotion) indicated in points 1 or 2 exist.

The “broadcaster” within the meaning of Article 4(7) of the Broadcasting Act is the broadcaster of the sponsored programme (as there would be no basis for differentiating the meanings of the terms under consideration).

The permissible content of the sponsor’s promotional statement should be limited to the dissemination of signs identifying the sponsor – which may, of course, coincide with the signs of its products (services) – while there should be no room for signs identifying only the product (service) and which do not directly fulfil the role of distinguishing the person of the sponsor.

Bibliografia

  1. Biernat S., Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej - wolność gospodarcza de lege lata i de lege ferenda, „Przegląd Prawa Handlowego” 1994, nr 9, s. 9-17.
  2. Dekret z dnia 24 czerwca 1953 r. o uprawie tytoniu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych, Dz.U. 1953 Nr 34, poz. 144.
  3. Drabienko E., Wybrane zagadnienia prawne w działalności reklamowej „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1975, nr 6, s. 182-186.
  4. Europejska konwencja o telewizji ponadgranicznej, sporządzona w Strasburgu dnia 5 maja 1989 r., Dz.U. 1995 Nr 32, poz. 160.
  5. Ford B., Ford J., Television and Sponsorship, Oxford 1993.
  6. Gajlewicz M., Oddziaływanie w reklamie - dotarcie do odbiorcy, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1993, nr 10.
  7. Gajlewicz M., Oddziaływanie w reklamie - wpływ na odbiorcą, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1993, nr 10.
  8. Gajlewicz M., Reklama a manipulacja, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1993, nr 10.
  9. Gajlewicz M., Reklama i jej uwarunkowania, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1993, nr 10.
  10. Gajlewicz M., Reklama, i pojęcia pokrewne, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1993, nr 10.
  11. Gajlewicz M., Reklama: czy powinno istnieć dobro chronione?, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1993, nr 4, s. 2-5.
  12. Gewerblicher Rechtschutz und Urheberrecht, „Internationaler Teil” 1984, z. 11.
  13. Grabowski J., Prawne granice wolności gospodarczej [w:] Rozprawy z prawa cywilnego i ochrony środowiska ofiarowane Profesorowi Antoniemu Agopszowiczowi, Uniwersytet Śląski, Katowice 1992.
  14. Jacyszyn J., Nowe formy prowadzenia działalności gospodarczej, "Lex", Gdańsk 1993.
  15. Jaworska-Dębska B., W sprawie zakazów reklamy (w szczególności alkoholu), „Państwo i Prawo” 1993, nr 9, s. 52-58.
  16. Jaworska-Dębska B., Wokół pojęcia reklamy, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1993, nr 12, s. 20-24.
  17. Kordasiewicz B., Jednostka wobec środków masowego przekazu, Ossolineum, Wrocław 1991.
  18. Kosikowski C., [w:] C. Kosikowski, T. Ławicki, Ochrona prawna konkurencji i zwalczanie praktyk monopolistycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
  19. Kosikowski C., Wolność gospodarcza w prawie polskim, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1995.
  20. Kraus A., Zoll F., Polska ustawa o zwalczeniu nieuczciwej konkurencji, Poznań 1929.
  21. Matysiak W., Ochrona przed nieuczciwą reklamą, PIHZ, Warszawa 1977.
  22. Matysiak W., Prawne aspekty reklamy, Warszawa 1977.
  23. Mednis A., Zagadnienie nieuczciwej reklamy w prawie francuskim, „Przegląd Sądowy” 1992, nr 11-12, s. 81-98.
  24. Mokrysz-Olszyńska A., Ochrona interesów uczestników działalności rynkowej w głównych systemach prawnych państw kapitalistycznych, Wydawnictwa Uczelniane Szkoły Głównej Planowania i Statystyki, Warszawa 1989.
  25. Mokrysz-Olszyńska A., Ochrona prawna przed nieuczciwą konkurencją w państwach kapitalistycznych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1974 , nr 1, s. 15-31.
  26. Nowińska E., Niektóre prawne aspekty działalności reklamowej, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1992, nr 7-9, s. 133-136.
  27. Nowińska E., Nowe uregulowania działalności reklamowej w ustawodawstwie polskim, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1994, z. 2, s. 125-134.
  28. Nowińska E., Prawne ramy działalności reklamowej w krajach EWG, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1993, z. 60, s. 83-98.
  29. Nowińska E., Skubisz R., Reklama porównawcza, „Państwo i Prawo” 1995, nr 5, s. 26-35.
  30. Nowińska E., Traple E., Prawo reklamy, Uniwersytet Jagielloński. Międzyuczelniany Instytut Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej, Kraków 1994.
  31. Nowińska E., Wolność słowa a dozwolona treść gospodarczej wypowiedzi promocyjnej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1993, z. 62, s. 19-28.
  32. Płachta M., Przesłanki i zasady odpowiedzialności prawnej w działalności reklamowej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1990, z. 2, s. 61-78.
  33. Polakowska-Kujawa J., Kujawa M., Sponsoring. Aspekty prawne i gospodarcze, "Poltext", Warszawa 1994.
  34. Preussner-Zamorska J., Aksjologiczne uwarunkowania reklamy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1993, z. 62, s. 55-68.
  35. Preussner-Zamorska J., Uwagi na temat zakazu reklamowania wolnych zawodów, „Rejent” 1994, s. 14-32.
  36. Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 31 sierpnia 1993 r. w sprawie zakazu sponsorowania określonych audycji i określonych sposobów sponsorowania, Dz.U. 1993 Nr 91, poz. 423.
  37. Skubisz R., [w:] J. Szwaja (red.), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, Urząd Antymonopolowy, Warszawa 1994.
  38. Skubisz R., Zakaz reklamy napojów alkoholowych, „Rejent” 1995, nr 10, s. 9-23.
  39. Sobczak J., Ustawa o radiofonii i telewizji, Komentarz, Ab Initio, Poznań 1994.
  40. Stecki L., Sponsoring, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Dom Organizatora, Toruń 1995.
  41. Tomaszek A., Reklama i kryptoreklama a działalność adwokacka, „Palestra” 1992, nr 9-10, s. 10-13.
  42. Trapie E., Prawne ramy sponsoringu w środkach masowego komunikowania, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1993, z. 62, s. 71-86.
  43. Ustawa z dnia 10 października 1991 r. o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i nadzorze farmaceutycznym, Dz.U. 1991 Nr 105, poz. 452.
  44. Ustawa z dnia 14 września 1991 r. o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, Dz.U. 1991 Nr 94, poz. 419.
  45. Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Dz.U. 1993 Nr 47, poz. 211.
  46. Ustawa z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz.U. 1990 Nr 34, poz. 198.
  47. Ustawa z dnia 19 lipca 1990 r. o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Dz.U. 1990 Nr 73, poz. 431.
  48. Ustawa z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej, Dz.U. 1988 Nr 41, poz. 324.
  49. Ustawa z dnia 23 października 1987 r. o zmianach w zakresie działania niektórych naczelnych i centralnych organów administracji państwowej, Dz.U. 1987 Nr 33, poz. 180.
  50. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Dz.U. 1982 Nr 35, poz. 230.
  51. Ustawa z dnia 27 lipca 1991 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym, Dz.U. 1991 Nr 73, poz. 321.
  52. Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz o zmianie niektórych innych ustaw Dz.U. 1995 Nr 142, poz. 701.
  53. Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, Dz.U. 1993 Nr 7, poz. 34.
  54. Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o zmianie ustawy o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i nadzorze farmaceutycznym, Dz.U. 1993 Nr 16, poz. 68.
  55. Ustawa z dnia 29 lipca 1992 r. o grach losowych i zakładach wzajemnych, Dz.U. 1992 Nr 68, poz. 341.
  56. Ustawa z dnia 3 lipca 1984 r. zmieniająca ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Dz.U. 1984 Nr 34, poz. 184.
  57. Ustawa z dnia 30 maja 1989 r. o zmianie upoważnień do wydawania aktów wykonawczych, Dz.U. 1989 Nr 35, poz. 192.
  58. Ustawa z dnia 30 marca 1995 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, Dz.U. 1995 Nr 66, poz. 335.
  59. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, Dz.U. 1996 Nr 10, poz. 55.
  60. Walaszek-Pyzioł A., Swoboda działalności gospodarczej, "Księgarnia Akademicka", Kraków 1994.
  61. Wiszniewska I., Skubisz R., Środki zapobiegania nieuczciwej reklamie w projekcie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, „Państwo i Prawo” 1995, nr 4, s. 49-56.
  62. Żuławska C., Znaczenie prawne reklamy w świetle kodeksu cywilnego, „Państwo i Prawo” 1977, nr 1, s. 51-61.