Make a Submission
No. 3 (181) (2009)
Artykuły

Przedsiębiorstwo jako przedmiot czynności prawnych spory doktrynalne z perspektywy praktyki obrotu

[Enterprise as a subject of acts in law - doctrinal disputes from the perspective of commercial practice]

PDF (Polish)
  • Małgorzata Bednarek

Published 2009-09-30

Keywords

  • legal relations,
  • legal action,
  • enterprise,
  • subject of acts in law,
  • civil law,
  • economic activity
    • ...More
    Less

Copyright (c) 2009 ILS PAS

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

How to Cite

Przedsiębiorstwo jako przedmiot czynności prawnych spory doktrynalne z perspektywy praktyki obrotu: [Enterprise as a subject of acts in law - doctrinal disputes from the perspective of commercial practice]. (2009). Studia Prawnicze The Legal Studies, 3 (181), 47-107. https://doi.org/10.37232/sp.2009.3.3

Abstract

Legal issues of the enterprise have been for a long time the object of numerous and serious doctrinal and judicatory controversies. They influence negatively the practice of legal transactions, causing legal uncertainty and, what follows, unpredictability of the judicatory organs’ stand. Transactional risk, increased as a result of that state of affairs, discourages the conducting of legal actions whose object is an enterprise and induces the use of substitute legal forms, such as e.g. the purchase of stocks or shares in companies or the partition of companies. The analysis of the literature and judicature’s current views (strongly differentiated, dispersed in fact) has brought the author to the conviction that only some of the issues considered controversial have indeed substantiated bases. She has also observed that the problems raised have issued not infrequently from the lack of a sufficiently systematic approach to the subject under analysis. The above mentioned observations have led the author to a recapitulation of doctrinal and judicatory discussions while simultaneously systematizing and organizing the hitherto reported legal views, as well as explaining reasons and sources of the controversies revealed. The assumption, adopted as the "key", according to which the solving of principal problems determines the content of solutions in more detailed issues, allowed formulating conclusions which ought to bring effect in the shape of at least a partial agreement or only a rapprochement of stands. The present work consists actually of two layers. One of them is devoted to the discussion of the legal issues of the enterprise and to the critical analysis of the state of doctrinal and judicatory decisions in that matter. Against that background, and at the same time within the second current of her considerations, the author shares her observations on the method of cultivating the dogmatics of civil law.

PDF (Polish)

References

  1. Bednarek M., Mienie. Komentarz do art. 44–55 Kodeksu cywilnego, Kraków 1997.
  2. Bielski P., Glosa do wyroku SN z 17.10.2000 r. I CKN 850/98. [Dot. składników przedsiębiorstwa], „Przegląd Prawa Handlowego” 2004, nr 3, s. 46–51.
  3. Bielski P., Glosa do wyroku SN z 24.VI.1998 r. I CKN 780/97. [Dot. zbycia przedsiębiorstwa], „Prawo Spółek” 2000, nr 2, s. 48–51.
  4. Bielski P., Glosa do wyroku SN z 25.11.2005 r. V CK 381/05. [Dot. dopuszczalności zastosowania art. 55(4) k.c. do nabywcy zorganizowanej części przedsiębiorstwa], „Prawo Spółek” 2007, nr 1, s. 52–56.
  5. Broi J., Z problematyki wielości przedsiębiorstw jednego przedsiębiorcy [w:] E. Drozd, A. Oleszko, M. Pazdan (red.), Rozprawy z prawa prywatnego, prawa o notariacie i prawda europejskiego. Księga pamiątkowa ofiarowana Romualdowi Sztykowi, Kluczbork 2007, s. 53–64.
  6. Czech E.K., Koncesje i zezwolenia jako składniki przedsiębiorstwa, „Przegląd Prawa Handlowego” 2006, nr 5, s. 42–47.
  7. Czudaj G., Odpowiedzialność zbywcy i nabywcy przedsiębiorstwa w świetle art. 526 k.c., „Rejent” 1999, nr 5, s. 50–62.
  8. Drozd E. [w:] Z. Radwański (red.), System prawda prywatnego. T. 2, Warszawa 2002.
  9. Gawlik Z., Przedsiębiorstwo jako przedmiot obrotu a prawa wynikające z decyzji administracyjnych [w:] A. Kidyba, R. Skubisz (red.), Współczesne problemy prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. Marii Poźniak–Niedzielskiej, Warszawa 2007, s. 85–95.
  10. Gawlik Z., Przedsiębiorstwo jako przedmiot prywatyzacji, „Rejent” 2005, nr 9, s. 283–298.
  11. Gniewek E. [w:] E. Gniewka (red.), Kodeks cywilny. Komentarz do artykułów 1–534. T. 1, Warszawa 2004.
  12. Gniewek E., Prawo rzeczowe, Warszawa 1997.
  13. Góralczyk W., Komentarz do ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, Warszawa 1991.
  14. Górska N., Pojęcie przedsiębiorstwa w świetle nowelizacji kodeksu cywilnego [w:] P. Wilińskiego (red.), Prawo wobec wyzwań współczesności. T. 1, Poznań 2004, s. 68–76.
  15. Górska N., Transakcje Mergers & Acquisitions na przykładzie zbycia przedsiębiorstwa – wybrane zagadnienia [w:] P. Wilińskiego (red.), Prawo wobec wyzwań współczesności. T. 2, Poznań 2005, s. 171–178.
  16. Grzybowski S. [w:] S. Grzybowski (red.), System prawa cywilnego. T. 1. Część ogólna, Wrocław 1985.
  17. Habdas M., Zbycie przedsiębiorstwa jako przejaw sukcesji singularnej [w:] L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar (red.), Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, Kraków 2005, s. 1005–1017.
  18. Ignatowicz J., Prawo rzeczowe, Warszawa 1994.
  19. Katner W.J. [w:] M. Pyziak-Szafnicka (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, Warszawa 2009.
  20. Katner W.J. [w:] M. Safjana (red.), System prawa prywatnego. T. 1, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2007.
  21. Kokoszka D., Gospodarstwo rolne. Zagadnienia konstrukcyjne, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2008, nr 4, s. 985–1042.
  22. Komentarz do uchwały SN z 14.XII.1995 r. III CZP 176/95. [Dot. zbycia przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym], „Przegląd Prawa Handlowego” 1996, nr 11, s. 38–40.
  23. Koszewski M., Odpowiedzialność za zobowiązania (długi) zbywanego przedsiębiorstwa, „Prawo Spółek” 2009, nr 10, s. 53–56.
  24. Litwińska-Werner M. [w:] S. Włodyka (red.), System prawa handlowego. T. 1. Prawo handlowe - część ogólna, Warszawa 2009.
  25. Łętowska E., Trudności w przyswojeniu w Polsce praktyki państwa prawa [w:] S. Wronkowska (red.), Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP, Warszawa 2006, s. 195–227.
  26. Matczak M., Summa iniuria. O błędzie formalizmu w stosowaniu prawa, Warszawa 2007.
  27. Modrzejewski J., Kwestia dopuszczalności zbycia oddziału w trybie zbycia przedsiębiorstwa, „Przegląd Prawa Handlowego” 1995, nr 8, s. 32–33.
  28. Mróz T., Glosa do wyroku SN z 24.VI.1998 r. I CKN 780/97. [Dot. zbycia przedsiębiorstwa w drodze dwóch umów jednej o przejęcie pasywów, a drugiej - aktywów] „Przegląd Sądowy” 1999, nr 7–8, s. 119–125.
  29. Napierała J., Zbycie zabudowanej nieruchomości spółki w świetle art. 55(4) k.c. [w:] M. Andrzejewski, L. Kociucki, M. Łączkowska, A.N. Schulz (red.), Rozprawy z zakresu prawa cywilnego. Księga Jubileuszowa Profesora Tadeusza Smyczyńskiego, Toruń 2008, s. 61–72.
  30. Norek E., Przedsiębiorstwo jako przedmiot obrotu gospodarczego, Warszawa 1997.
  31. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 października 2002 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, Dz.U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397 ze zm.
  32. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.
  33. Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 14 czerwca 2000 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.
  34. Orłowski J., Odpowiedzialność nabywcy za zobowiązania zorganizowanej części przedsiębiorstwa na gruncie art. 55 k.c., „Rejent” 2009, nr 7–8, s. 88–104.
  35. Pełczyński M., Zbycie przedsiębiorstwa, Warszawa 2000.
  36. Pietrzak I., Odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa za długi upadłego, „Prawo Spółek” 2005, nr 2, s. 36–42.
  37. Piszcz A., Sprzedaż przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym – uwagi polemiczne, „Prawo Spółek” 2006, nr 12, s. 46–51.
  38. Poźniak-Niedzielska M., Dobra niematerialne przedsiębiorstwa państwowego, Warszawa-Łódź 1990.
  39. Poźniak-Niedzielska M., Glosa do wyroku SN z 24.VI.1998 r. I CKN 780/97. [Dot. zbycia przedsiębiorstwa przez zawarcie dwóch umów: o przejęcie pasywów i aktywów], „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1999, nr 5, poz. 90 c.
  40. Poźniak-Niedzielska M., Zbycie przedsiębiorstwa w świetle zmian w kodeksie cywilnym, „Państwo i Prawo” 1991, nr 6, s. 31–44.
  41. Radwański Z., Prawo cywilne– część ogólna, Warszawa 1994.
  42. Radwański Z., Wykładnia oświadczeń woli składanych indywidualnym adresatom, Wrocław 1992.
  43. Rudnicki S. [w:] S. Dmowski, S. Rudnicki (red.), Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza, Część ogólna, Warszawa 2004.
  44. Skowrońska-Bocian E. [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz do artykułów" 1–449. T. 1, Warszawa 2005.
  45. Sołtys B., Klientela – Przedsiębiorstwo – Wolny zawód, „Rejent” 1995, nr 1, s. 124–145.
  46. Sołtys B., Klientela przedmiotem aportu w spółkach kapitałowych „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1995, nr 242, s. 109–137.
  47. Sołtys B., Kontrowersje wokół pojęcia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, „Przegląd Prawa Handlowego” 1996, nr 2, s. 31–34.
  48. Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, J. Szwaja (red.), Kodeks handlowy. Komentarz. T. 1, Warszawa 1994.
  49. Stelmachowski A., Przedmiot własności w prawie cywilnym, „Studia Iuridica” 1994, nr 21, s. 105–111.
  50. Stroiński R.T., Przedsiębiorstwo, charakter prawny oraz zbycie w prawie amerykańskim, francuskim i polskim, Warszawa 2003.
  51. Strzępka J.A., Sprzedaż przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w postępowaniu upadłościowym [w:] L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar (red.), Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, s. 1393–1406.
  52. Szlęzak A., Glosa do wyroku SN z 24.VI.1998 r. I CKN 780/97. [Dot. zbycia przedsiębiorstwa], „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1999, nr 7–8, poz. 141 c.
  53. Szumański A., Problem przekształcenia spółki cywilnej w spółkę kapitałową, „Przegląd Prawa Handlowego” 1995, nr 8, s. 1–11.
  54. Szumański A., Wkłady niepieniężne do spółek kapitałowych, Warszawa 1997.
  55. Szwaja J., Pojęcie „przedsiębiorstwo” w Kodeksie spółek handlowych [w:] A. Całus (red.), Studia z prawa prywatnego gospodarczego. Księga pamiątkowa ku czci prof. Ireneusza Weissa, Kraków 2003, s. 377–392.
  56. Szydło W., Przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym i jego zbycie a sytuacja prawna koncesji, licencji i zezwoleń w kontekście art. 55(1) kodeksu cywilnego, „Prawo Spółek” 2006, nr 4, s. 41–50.
  57. Śmieja A., Wilejczyk M., Umowne prawo pierwokupu przedsiębiorstwa [w:] M. Pazdan, W. Popiołek, E. Rott-Pietrzyk, M. Szpunar (red.), Europeizacja prawa prywatnego. T. 2, Warszawa 2008, s. 559–577.
  58. Trzebiatowski M., Prawo do niezarejestrowanego znaku towarowego jako składnik przedsiębiorstwa (krytyka wyroków WSA i NSA w Warszawie), „Rejent” 2009, nr 5, s. 100–123.
  59. Uchwała Sądu Najwyższego z 25 czerwca 2008, III CZP45/08, Lex Polonica, nr 1919828.
  60. Ustawa z 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa, Dz.U. z 2001 r. Nr 4, poz. 24 ze zm.
  61. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz.U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.
  62. Ustawa z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, Dz.U. z 1990 r. Nr 51, poz. 298 ze zm.
  63. Ustawa z dnia 14 lutego 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2003 r. Nr 49, poz. 408.
  64. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. z 1992 r. Nr 21 poz. 86.
  65. Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1179.
  66. Ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, Dz.U. z 1990 r. Nr 55, poz. 321.
  67. Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, Dz.U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535 ze zm.
  68. Weiss I., Glosa do uchwały SN z 21.IV.1989 r. III CZP 24/89. [Dot. określenia przedmiotu przedsiębiorstwa w umowie spółki z.o.o.], „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1991, nr 2 , poz. 39 c, s. 75–76.
  69. Widło J., Rozporządzanie przedsiębiorstwem, Zakamycze, Kraków 2002.
  70. Wilejczyk M., Zbycie przedsiębiorstwa, Wrocław 2004.
  71. Włodyka S. (przy udziale M. Spyry) [w:] S. Włodyka (red.), Prawo umów handlowych, Warszawa 2006, s. 651–652.
  72. Włodyka S., Strategiczne umowy przedsiębiorców, Warszawa 2000.
  73. Wolter A., Ignatowicz J., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1977.
  74. Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk I.C., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1996.
  75. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2005 г., IV CK 555/2004, Lex Polonica, nr 392170.
  76. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 października 2000 r., I CKN 850/98, Lex Polonica, nr 384993.
  77. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2000 г., II CKN 863/98, Lex Polonica, nr 346016.
  78. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1998 r., I CKN 780/97, Lex Polonica, nr 333038.
  79. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2005 г., V CK 381/05, Lex Polonica, nr 1631493.
  80. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2000 г., IV CKN 72/00, Lex Polonica, nr 387335.
  81. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2007 г., V CSK 3/2007, Lex Polonica, nr 1314734.
  82. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 705/2004, Lex Polonica, nr 381502.
  83. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2003 г., IV CKN 51/2001, Lex Polonica, nr 371922 .
  84. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 1991 r., W 4/91, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego” 1991, poz. 22.
  85. Zoll F., Prawa rzeczowe na ziemiach polskich, Warszawa-Kraków 1920.