Make a Submission
No. 3 (195) (2013)
Artykuły

Podstawy prawne zbiorowej odmowy uznania państw na forum organizacji uniwersalnych - studium przypadków

[Legal basis of collective non-recognition of states by international universal organisations - case study]

PDF (Polish)
  • Szymon Zaręba
Szymon Zaręba
Institute of Law Science Polish Academy of Sciences

Published 2013-09-30

Keywords

  • League of Nations,
  • United Nations,
  • state,
  • international public law

Copyright (c) 2013 ILS PAS

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

How to Cite

Podstawy prawne zbiorowej odmowy uznania państw na forum organizacji uniwersalnych - studium przypadków: [Legal basis of collective non-recognition of states by international universal organisations - case study]. (2013). Studia Prawnicze The Legal Studies, 3 (195), 41-122. https://doi.org/10.37232/sp.2013.3.2

Abstract

The article aims to study the cases of collective non-recognition of certain States by the League of Nations and the United Nations, and to determine the legal basis of the measures adopted. The author divides the legal grounds for non-recognition into substantive and formal ones. In the course of the case study, four substantive grounds are identified, more than one of which was violated
during the process of creation of each non-recognized State: the ban on the use of force, the territorial integrity of States, the right to self-determination and the prohibition of apartheid and
racial discrimination. The examination of formal grounds reveals that the virtually universal compliance with UN calls might have been driven not only by binding resolutions but also by the
treaties, customary norms and peremptory norms, binding different UN members and nonmembers to a varying extent. Still, since the non-recognized States were neither members of the UN nor were bound by respective treaties, the illegality of their creation may only be explained with reference to violation of the peremptory norms and, in some cases, of the customary norms of international law.

PDF (Polish)

References

  1. Accordance with international law of the Unilateral Declaration of Independence in respect of Kosovo, advisory opinion, http://www.icj-cij.org/docket/fi les/141/15987.pdf [dostęp: 2013 r.].
  2. Akehurst M., State responsibility for the wrongful acts of rebels – An aspect of the Southern Rhodesian problem, „British Yearbook of International Law” 1968–1969, nr 43.
  3. Alexidze L., Legal Nature of Jus Cogens in Contemporary International Law, „Recueil des Cours” 1981, nr 172, s. 219–270.
  4. American Convention on Human Rights. „Pact of San José, Costa Rica”. Signed at San José, Costa Rica, on 22 November 1969, „United Nations Treaty Series”. T. 1144.
  5. Anglin D.G., Zambian Crisis behavior. Rhodesia’s unilateral Declaration of Independence, „International Studies Quarterly” 1980, nr 4, s. 581–616.
  6. Antonowicz L., Pojęcie państwa w prawie międzynarodowym, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1974
  7. Antonowicz L., Samostanowienie narodów jako zasada prawa międzynarodowego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 1996, nr 43, s. 69–84.
  8. Balicki J., Apartheid a prawo międzynarodowe, „Sprawy Międzynarodowe” 1973, nr 12, s. 87–102.
  9. Beck A., A South African homeland appears in the English courts. legitimation of the illegitimate?, „The International and Comparative Law Quarterly” 1987, nr 2, s. 350–362.
  10. Bierzanek R., La non-reconnaissance et le droit international contemporain, „Annuaire français de droit international” 1962, nr 2, s. 117–137.
  11. Blay S.K.N., Self-Determination in Cyprus. The New Dimensions of an Old Conflict, „Australian Yearbook of International Law” 1981–1983, nr 10, s. 67–100.
  12. Brierly J.L., The meaning and legal effect of the resolution of the League Assembly of March 11, 1932, „British Yearbook of International Law” 1935, nr 16, s. 159–160.
  13. Briggs H.W., Non-recognition of title by conquest and limitations on the doctrine, „Proceedings of the American Society of International Law” 1940, nr 34, s. 72–99.
  14. Brown-John C.L., Multilateral Sanctions in International Law. A Comparative Analysis, Praeger, New York 1975.
  15. Brownlie I., Principles of Public International Law, Oxford University Press, Oxford 2003.
  16. Brownlie I., The Rule of Law in International Affairs. International Law at the Fiftieth Anniversary of the United Nations, Nijhoff, The Hague 1998.
  17. Burkman T.W., Japan and the League of Nations. Empire and world order, 1914-1938, University of Hawai'i Press, Honolulu 2007.
  18. Burns J.J., Conditions of withdrawal from the League of Nations, „The American Journal of International Law” 1935, nr 1, s. 40–50.
  19. Calvocoressi P., Polityka międzynarodowa 1945–2000, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
  20. Castaneda J., Legal Effects of United Nations Resolutions, Columbia University Press, New York-London 1969.
  21. Chrysostomides K., The Republic of Cyprus. A Study in International Law, Martinus Nijhoff Publishers, The Hague 2000.
  22. Crawford J., The Creation of States in International Law, Clarendon Press, Oxford 2006.
  23. Czapliński W., Między efektywnością a legalizmem. Obowiązek nieuznawania sytuacji nielegalnych w prawie międzynarodowym [w:] A. Wnuk-Kozłowska (red.), Aksjologia współczesnego prawa międzynarodowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011, s. 9–30.
  24. Czapliński W., Recognition and non-recognition beyond the ICJ’s Advisory Opinion [w:] M. Arcari, L. Balmond (red.), Questions de droit international autour de l’avis consultatif de la Cour Internationale de Justice sur le Kosovo, Giuffrè, Milano 2011, s. 173–190.
  25. Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, C.H. Beck, Warszawa 2004.
  26. Czubiński A., Historia powszechna XX wieku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2003.
  27. Deleau O., Les positions françaises à la Conférence de Vienne sur le droit des traités, „Annuaire français de droit international” 1969, nr 15, s. 7–23.
  28. Dembiński L., Samostanowienie w prawie i praktyce ONZ, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
  29. Devine D.J., Does South Africa recognize Rhodesian independence?, „South African Law Journal” 1969, nr 86, s. 438–443.
  30. Devine D.J., International law tensions arising from the South African Situation 1976–1986, „Acta Juridica” 1987, nr 2, s. 165–196.
  31. Devine D.J., The requirements of statehood re-examined, „The Modern Law Review” 1971, nr 4, s. 410–417.
  32. Devine D.J., The status of Rhodesia in international law. Part I, „Acta Juridica” 1973, s. 1–171.
  33. Dobrzycki W., Historia stosunków międzynarodowych 1815-1945, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2006.
  34. Dodd C., The History and Politics of the Cyprus Conflict, Palgrave Macmillan, London 2010.
  35. Dore I.I., Recognition of Rhodesia and traditional international law. Some conceptual problems, „Vanderbilt Journal of Transnational Law” 1980, nr 25, s. 25–41.
  36. Dugard C.J.R., Acta Juridica, „South African Law Journal” 1969, nr 1.
  37. Dugard J., Recognition and United Nations, Grotius, Cambridge 1987.
  38. Dugard J., South Africa’s ‘Independent’ homelands: An exercise in denationalization, „Denver Journal of International Law and Policy” 1980, nr 10, s. 11–36.
  39. Dugard J.J., Rhodesia. Does South Africa recognize it as an independent state?, „South African Law Journal” 1977, nr 2, s. 127–130.
  40. Ehrlich T., Cyprus, the ‘Warlike Isle’. Origins and elements of the current crisis, „Stanford Law Review” 1966, nr 6, s. 1021–1098.
  41. Eto S., China’s International Relations 1911–1931 [w:] J.K. Fairbank, A. Feuerwerker (red.), The Cambridge history of China. Vol. 13. Republican China 1912–1949. Part 2, Cambridge University Press, Cambridge 1986, s. 95–99.
  42. Evriviades M.L., The legal dimension of the Cyprus conflict, „Texas International Law Journal” 1975, nr 10, s. 227–264.
  43. Fawcett J.E.S., A Reply to Devine, „The Modern Law Review” 1971, nr 1.
  44. Fawcett J.E.S., Security Council Resolutions on Rhodesia, „British Yearbook of International Law” 1965–1966, nr 41.
  45. Fenwick C.G., The fulfillment of obligations as a condition of withdrawal from the League of Nations, „The American Journal of International Law” 1933, nr 3, s. 516–518.
  46. Gomez Robledo A., Le ius cogens international. Sa genèse, sa nature, ses fonctions, „Recueil des Cours” 1981, nr 172, s. 9–217.
  47. Gowlland-Debbas V., Collective Responses to Illegal Acts in International Law. United Nations Action in the Question of Southern Rhodesia, Nijhoff, Dordrecht 1990.
  48. Gowlland-Debbas V., Security council enforcement action and issues of state responsibility, „International and Comparative Law Quarterly” 1994, nr 1, s. 55–98.
  49. Grant T.D., Territorial status, recognition, and statehood. Some aspects of the Genocide Case (Bosnia and Herzegovina v. Yugoslavia), „Stanford Journal of International Law” 1997, nr 2, s. 305–341.
  50. Greenwood Ch., Iraq’s invasion of Kuwait. Some legal issues, „World Today” 1991, nr 3, s. 39–43.
  51. Halderman J.W., Some legal aspects of sanctions in the Rhodesian case, „International and Comparative Law Quarterly” 1968, nr 3, s. 672–705.
  52. Higgins R., International Law, Rhodesia and the U.N., „The World Today” 1967, nr 3, s. 94–106.
  53. Higgins R., The advisory opinion on Namibia. Which UN resolutions are binding under article 25 of the charter?, „International and Comparative Law Quarterly” 1972, nr 2, s. 270–286.
  54. Hoof G.J.H. van, Rethinking the sources of international law, Kluwer, Deventer 1983.
  55. Hopkins J., International law. Southern Rhodesia. United Nations. Security Council, „Cambridge Law Journal” 1967, nr 1, s. 1–5.
  56. Hornbeck S.K., Contemporary politics in the Far East, Arno Press, New York 1970.
  57. Hough W.J.H., The annexation of the Baltic States and its effect on the development of law prohibiting forcible seizure of territory, „New York Law School Journal of International and Comparative Law” 1985, nr 2, s. 301–533.
  58. Hudson M.O., The Budapest Resolutions of 1934 on the Briand-Kellogg Pact of Paris, „The American Journal of International Law” 1935, nr 1, s. 92–94.
  59. Hudson M.O., The Report of the Assembly of the League of Nations on the Sino-Japanese dispute, „The American Journal of International Law” 1933, nr 2, 300–305.
  60. Hunter J., Israel and the Bantustans, „Journal of Palestine Studies” 1986, nr 3, s. 53–89.
  61. International status of South-West Africa, Advisory Opinion, ICJ Reports 1950.
  62. Karta Narodów Zjednoczonych [w:] S. Bieleń (oprac.), Prawo w stosunkach międzynarodowych. Wybór dokumentów, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, Fundacja Studiów Międzynarodowych, Centrum Badań Wschodnich Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998, s. 33–53.
  63. Klein E., Die Nichtanerkennungspolitik der Vereinten Nationen gegenüber den in die Unabhängigkeit entlassenen südafrikanischen bomelands, „Zeitschrift für ausländisches öff entliches Recht und Völkerrecht” 1979, nr 39.
  64. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284.
  65. Koskenniemi M., From Apology to Utopia. The Structure of International Legal Argument, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
  66. Kukułka J., Historia współczesna stosunków międzynarodowych 1945–1996, Scholar, Warszawa 1996.
  67. Lauterpacht E., The Turkish Republic of Northern Cyprus – The right of self-detrmination of the Turkish Cypriots [w:] N.M. Ertekün (red.), The status of the two peoples in Cyprus, Ministry of Foreign Affairs and Defence, Lefkosia 1997.
  68. Lauterpacht H., ‘Resort to War’ and the Interpretation of the Covenant during the Manchurian Dispute, „The American Journal of International Law” 1934, nr 1, s. 43–60.
  69. Lauterpacht H., Recognition in International Law, Cambridge University Press, Cambridge 1948.
  70. League of Nations assembly report on the Sino-Japanese dispute, „The American Journal of International Law” 1933, nr 3, s. 119–153.
  71. Malanczuk P., Akehurst’s Modern Introduction to International Law, Routledge, London 1997.
  72. Mc Nair A.D., Stimson doctrine of non-recognition. A note on its legal aspects, „British Yearbook of International Law” 1933, nr 65, s. 73–74.
  73. McCracken J., British Central Africa [w:] J.D. Fage, R. Oliver (red.), The Cambridge History of Africa. Vol. 7. From 1905 to 1940, Cambridge University Press, Cambridge 2008, s. 602–648.
  74. Middlebush F.A., Non-recognition as a sanction of international law, „Proceedings of the American Society of International Law” 1933, nr 27, s. 40–55.
  75. Międzynarodowa konwencja o zwalczaniu i karaniu zbrodni apartheidu, przyjęta dnia 30 listopada 1973 r. rezolucją 3068 (XXVIII) Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, Dz.U. z 1976 r. Nr 32, poz. 186.
  76. Międzynarodowa konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej, otwarta do podpisu w Nowym Jorku dnia 7 marca 1966 r., Dz.U. z 1969 r. Nr 25, poz. 187.
  77. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r., Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 169.
  78. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r., Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167.
  79. Necatigil Z., The Cyprus Question and the Turkish Position in International Law, Oxford University Press, Oxford 1989.
  80. Nkala J., The United Nations, International Law and the Rhodesian Independence Crisis, Clarendon Press, Oxford 1985.
  81. Norman G.E., The Transkei. South Africa’s illegitimate child, „New England Law Review” 1977, nr 4.
  82. Orakhelashvili A., Peremptory Norms in International Law, Oxford University Press, Oxford 2008.
  83. Pakt Ligi Narodów [w:] S. Bieleń (oprac.), Prawo w stosunkach międzynarodowych. Wybór dokumentów, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, Fundacja Studiów Międzynarodowych, Centrum Badań Wschodnich Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998.
  84. Palmer S., The Turkish Republic of Northern Cyprus: Should the United States Recognize It As An Independent State?, „Boston International Law Journal” 1986, nr 4, s. 423–450.
  85. Papers relating to the foreign relations of the United States. Japan: 1931–1941, Vol. 1, United States Department of State, Washington 1946.
  86. Prokopczuk J., ONZ a problem dekolonizacji [w:] A. Wojcieszak (red.), ONZ a problemy współczesnego świata, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1972.
  87. Radan P., The Break-up of Yugoslavia and International Law, Routledge, London 2002.
  88. Raič D., Statehood and the Law of Self-Determination, Kluwer Law International, London 2002.
  89. Reisman W.M., McDougal M.S., Rhodesia and the United Nations. The lawfulness of international concern, „The American Journal of International Law” 1968, nr 1, s. 1–19.
  90. Report of the United Nations Mediator on Cyprus to the Secretary-General, 26 March 1963, S/6253.
  91. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 1010 (1995).
  92. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 143 (1960), S/4387.
  93. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 145 (1960), S/4405.
  94. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 146 (1960), S/4426.
  95. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 161 (1961), S/4741.
  96. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 169 (1961), S/5002.
  97. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 186 (1964).
  98. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 216 (1965).
  99. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 217 (1965).
  100. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 221 (1965).
  101. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 232 (1966).
  102. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 244 (1967).
  103. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 253 (1968).
  104. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 277 (1970).
  105. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 353 (1974).
  106. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 367 (1975).
  107. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 402 (1976).
  108. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 407 (1977).
  109. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 417 (1977).
  110. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 418 (1977).
  111. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 445 (1979).
  112. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 448 (1979).
  113. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 460 (1979).
  114. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 541 (1983).
  115. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 550 (1984).
  116. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 554 (1984).
  117. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 556 (1984).
  118. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 752 (1992).
  119. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 757 (1992).
  120. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 770 (1992).
  121. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 781 (1992).
  122. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 787 (1992).
  123. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 819 (1993).
  124. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 820 (1993).
  125. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 824 (1993).
  126. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 827 (1993).
  127. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 838 (1993).
  128. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 859 (1993).
  129. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 900 (1994).
  130. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 919 (1994).
  131. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 930 (1994).
  132. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 942 (1994)
  133. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 943 (1994).
  134. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 959 (1994).
  135. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 982 (1995).
  136. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 1474 (ES–IV) (1960) A/4150.
  137. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 1514 (XV) (1960).
  138. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 2625 (XXV) (1970).
  139. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 2775E (XXVI) (1971).
  140. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 31/6A (1976).
  141. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 32/105N (1977).
  142. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 3395 (XXX) (1975).
  143. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 34/93A (1979).
  144. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 34/93G (1979).
  145. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 3411D (XXX) (1975).
  146. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 35/206A (1980).
  147. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 36/172A (1981).
  148. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 37/253 (1983).
  149. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 48/159A (1993).
  150. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 48/233A (1994).
  151. Richardson H.J., Self-Determination, international law and the South African Bantustan Policy, „Columbia Journal of Transnational Law” 1978, nr 17, s. 185–219.
  152. Rogel C., The Breakup of Yugoslavia and its Aftermath, Greenwood Press, Westport 2004.
  153. Rozakis C.L., The concept of „jus cogens” in the law of treaties, North-Holland, Amsterdam 1976.
  154. Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego sporządzony w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r., Dz.U. z 2003 r. Nr 78, poz. 708.
  155. Salmon J.A., La reconnaissance d’État. Quatre cas. Mandchoukouo, Katanga, Biafra, Rhodésie du Sud, Armand Colin, Paris 1971.
  156. Saxer U., Die internationale Steuerung der Selbstbestimmung und der Staatsentstehung : Selbstbestimmung, Konfliktmanagement, Anerkennung und Staatennachfolge in der neueren Völkerrechtspraxis, Springer-Verlag, Heidelberg 2010.
  157. Simma B., From bilateralism to community interest in international law, „Recueil des Cours” 1994, nr 250, s. 217–384.
  158. Škrk M., Recognition of states and its (non-)implication on state succession. The case of successor states to the former Yugoslavia [w:] M. Mrak (red.), Succession of States, Kluwer Law, The Hague 1999, s. 1–31.
  159. Skubiszewski K., Czy uchwały Zgromadzenia Ogólnego ONZ są źródłem prawa?, „Państwo i Prawo” 1981, nr 2, s. 19–30.
  160. Smith H.A., The Binding Force of League Resolutions, „British Yearbook of International Law” 1935, nr 16.
  161. Southall R.J., The Beneficiaries of Transkeian ‘Independence’, „The Journal of Modern African Studies” 1977, nr 1, s. 1–23.
  162. Spencer M., What happened in Yugoslavia? [w:] M. Spencer (red.), The Lessons of Yugoslavia, Canadian Centre for Foreign Policy Development, New York 2000.
  163. Sutor J., Prawo dyplomatyczne i konsularne, LexisNexis, Warszawa 2008.
  164. Suy E., The concept of jus cogens in public international law [w:] Papers and Proceedings. Vol. 2. The Concept of Jus Cogens in International Law, Carnegie Endowment For International Peace (European Centre), Geneva 1967, s. 17–77.
  165. Symonides J., Bierzanek R., Prawo międzynarodowe publiczne, LexisNexis, Warszawa 2004.
  166. Sztucki J., Jus cogens and the Vienna Convention on the law of treaties. A critical appraisal, Springer, Wien-New York 1974.
  167. Talmon S., Kollektive Nichtanerkennung illegaler Staaten: Grundlagen und Rechtsfolgen einer international koordinierten Sanktion, dargestellt am Beispiel der Türkischen Republik Nord-Zypern, Mohr Siebeck, Tübingen 2006.
  168. Talmon S., La non-reconnaissance collective des états illégaux, A. Pedone, Paris 2007.
  169. Talmon S., Security Council treaty action, „Revue Hellénique de Droit International” 2009, nr 1, s. 1–63.
  170. Tomuschat Ch., Obligations arising for states without or against their will, „Recueil des Cours” 1993, nr 241, s. 195–374.
  171. Treaties in Force. A List of Treaties and Other International Agreements of the United States in Force on January 1, 2012, http://www.state.gov/documents/organization/202293.pdf [dostęp: 2013 r.].
  172. Vidmar J., The Kosovo advisory opinion scrutinized, „Leiden Journal of International Law” 2011, nr 2, s. 355–383.
  173. Wiewióra B., Uznanie nabytków terytorialnych w prawie międzynarodowym, Instytut Zachodni, Poznań 1961.
  174. Witkin M.F., Transkei. An analysis of the practice of recognition – politicalor legal?, „Harvard International Law Journal” 1977, nr 3, s. 617–626.
  175. Wood J.R.T., So Far and No Further! Rhodesia’s Bid for Independence During the Retreat from Empire 1959-1965, Trafford, Victoria 2005.
  176. Wright G., Greek Cypriot leaders reject annan plan, “The Guardian” 22.04.2004, http://www.guardian.co.uk/world/2004/apr/22/eu.cyprus [dostęp: 2013 r.].
  177. Wright Q., Some Legal Aspects of the Far Eastern Situation, „The American Journal of International Law” 1933, nr 3, s. 509–516.
  178. Wright Q., The legal foundation of the Stimson Doctrine, „Pacific Affairs” 1935, nr 4, s. 439–446.
  179. Wright Q., The Stimson note of January 7, 1932, „The American Journal of International Law” 1932, nr 2, s. 342–348.
  180. Wyrok Międzynarodowego Trybunału Karnego dla Byłej Jugosławii w sprawie Prosecutor v. Anto Furundžija, IT-95-17/1-T.
  181. Wyrok Trybunału z dnia 5 lipca 1994 r. The Queen przeciwko Minister of Agriculture, Fisheries and Food, ex parte S. P. Anastasiou (Pissouri) Ltd i innym, sprawa nr C-432/92, „Zbiór Orzeczeń” 1994, s. 3116–3139, https://curia.europa.eu/juris/showPdf.jsf?text=&docid=98819&pageIndex=0&doclang=EN&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=5854162 [dostęp: 3.01.2022].
  182. Yokota K., The recent development of the Stimson doctrine, „Pacific Affairs” 1935, nr 2, s. 133–143.