No. 2-3 (116-117) (1993)
Artykuły

Rozwój konstytucyjnych praw społecznych obywateli

[Development of constitutional social rights of citizens]

Barbara Zawadzka
Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk

Published 1993-04-30

Keywords

  • legal systems of foreign states,
  • Western Europe,
  • comparative law,
  • civic rights,
  • human rights

How to Cite

Rozwój konstytucyjnych praw społecznych obywateli: [Development of constitutional social rights of citizens]. (1993). Studia Prawnicze The Legal Studies, 2-3 (116-117), 3-29. https://doi.org/10.37232/sp.1993.2-3.1

Abstract

Economic, social and cultural human rights are the juridical form of universally recognised values such as human dignity, justice, freedom from poverty and fear for existence, and personality development. A certain widely recognised pattern and standard of these rights has been formed, which manifests itself both in the repetition of numerous modern constitutional catalogues of rights and in the International Treaties. This pattern continues to develop and expand; constitutional catalogues of the social rights of human and citizen are expanding, and international law standards protecting the social condition of humans are being developed on the basis of the Treaties, which, once ratified, become part of the domestic law of the states and parties thereto.

It is true that the international model can be implemented without adaptation of the constitutional catalogue of social rights - through regular legislation and social policy of the state. However, the constitutional, broad catalogue of social rights provides a legal and systemic guarantee for their implementation and creates the possibility for the citizen to enforce such rights before the courts. The existence or lack of an elaborate catalogue of social rights in the constitution is therefore not an irrelevant matter.

While the expansion of constitutional catalogues of social rights is not a widespread phenomenon, there is no doubt that this pattern is becoming increasingly common, facilitated in particular by its entrenchment in the international law. This process contributes to the realisation of general human values expressed as social laws.

References

  1. Constitution of the Portuguese Republic. Second revision, Lizbona 1989.
  2. Debbasch Ch., Pontier J.M., Les constitutions françaises, Paris 1989.
  3. Florek L., Prawo do wypoczynku [w:] R. Wieruszewski (red.), Prawa człowieka. Model prawny, Wrocław 1991.
  4. Janicki L. (red.), Ustawa zasadnicza (konstytucja) Republiki Federalnej Niemiec z 23 maja 1949 r. = Grundgesetz Für die Bundesrepublik Deutschland vom 23. Mai 1949. Wersja niemiecka i polska z uwzględnieniem tekstów wszystkich kolejnych zmian, Instytut Zachodni, Poznań 1989.
  5. Kędzia Z., Burżuazyjna koncepcja praw człowieka, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1980.
  6. Kędzia Z., Konstytucyjna koncepcja praw, wolności, obowiązków człowieka i obywatela [w:] Z. Kędzia (red.) Prawa, wolności i obowiązki człowieka i obywatela w nowej polskiej konstytucji, Zakład Graficzny Politechniki Poznańskiej, Poznań 1990.
  7. Kołat L., Prawo do tworzenia i przystępowania do związków zawodowych [w:] R. Wieruszewski (red.), Prawa człowieka. Model prawny, Wrocław 1991.
  8. Konstytucja Danii, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, Wrocław 1982.
  9. Konstytucja Grecji, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1992.
  10. Konstytucja Hiszpanii z 27 grudnia 1978 r., Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1990.
  11. Konstytucja Szwecji, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1991.
  12. Konstytucje Finlandii, Włoch, Niemieckiej Republiki Federalnej, Francji. Zbiór tekstów, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1971.
  13. Makowski J. (red.), Nowe konstytucje, nakł. Księgarni F. Hoesicka, Warszawa 1925.
  14. Matey M., Prawo do pracy oraz Prawo do wynagrodzenia za pracę oraz właściwych warunków pracy [w:] R. Wieruszewski (red.), Prawa człowieka. Model prawny, Wrocław 1991.
  15. Osmańczyk E.J., Encyklopedia spraw międzynarodowych i ONZ , Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1974.
  16. Projekty konstytucyjne 1989-1991, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1992.
  17. Siemieński F., Podstawowe prawa i obowiązki obywateli PRL, Warszawa 1979.
  18. Sommer J., Prawo do środowiska [w:] R. Wieruszewski (red.), Prawa człowieka. Model prawny, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1991.
  19. Suchocka H., Zakres i sposób regulacji praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych w przyszłej konstytucji [w:] Z. Kędzia (red.) Prawa, wolności i obowiązki człowieka i obywatela w nowej polskiej konstytucji, Zakład Graficzny Politechniki Poznańskiej, Poznań 1990.
  20. The Constitution of Romania, Wyd. Zgromadzenia Ustawodawczego, Bukareszt 1991.
  21. Trzepiński B., Prawo do zabezpieczenia społecznego [w:] R. Wieruszewski (red.), Prawa człowieka. Model prawny, Wrocław 1991.
  22. Udzik B., Prawo do strajku [w:] R. Wieruszewski (red.), Prawa człowieka. Model prawny, Wrocław 1991.
  23. Yllanes Ramos F., Les droits sociaux consacres par la Constitution mexicaine de 1917, „Revue international du Travail” , 1967 nr 6.
  24. Zawadzka B., Dyskusje i prace konstytucyjne w Niemczech, „Państwo i Prawo” 1993, nr 1, s. 44-55.
  25. Zawadzka B., Województwo i region. Wnioski z doświadczeń francuskich, Agencja Scholar, Warszawa 1993.
  26. Zawadzki S., "Państwo dobrobytu". Doktryna i praktyka, PWN, Warszawa 1964.