Prześlij tekst
Nr 1 (205) (2016)
Artykuły

Granice mocy wiążącej wyroków karnych w postępowaniu cywilnym

[The scope of binding of criminal court’s judgement in civil proceedings]

PDF
  • Radosław Koper
Radosław Koper
Uniwersytet Śląski w Katowicach

Opublikowane 2016-03-31

Słowa kluczowe

  • postępowanie cywilne,
  • wyroki karne,
  • orzeczenie,
  • sprawy karne,
  • civil law procedure,
  • penal sentence,
  • decision,
  • criminal case
    • ...Więcej
    Less

Prawa autorskie (c) 2016 ILS PAS

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Granice mocy wiążącej wyroków karnych w postępowaniu cywilnym: [The scope of binding of criminal court’s judgement in civil proceedings]. (2016). Studia Prawnicze The Legal Studies, 1 (205), 127-152. https://doi.org/10.37232/sp.2016.1.5

Abstrakt

Jest rzeczą niemal powszechnie znaną, że jedno zdarzenie może wywołać skutki prawne w obrębie różnych dziedzin prawa. Popełnienie przestępstwa nierzadko więc powoduje skutki zarówno w zakresie prawa karnego materialnego, jak i prawa cywilnego. Przyjmując za wyjściowe trafne założenie, że jeden czyn w znaczeniu historycznym wyznacza charakter związków między prawem karnym a prawem cywilnym i zarazem podlega kwalifi kacji karnomaterialnej i cywilnoprawnej, zachodzi potrzeba zapobieżenia sprzecznościom między wy-rokami wydawanymi w procesie karnym i w postępowaniu cywilnym. Dążąc do zapewnienia jednolitości w zakresie orzekania o tożsamym zdarzeniu prawnym, ustawodawca zdecydował się wprowadzić do k.p.c. normę regulującą zjawisko procesowe polegające na przenikaniu określonych ustaleń z jednego typu procesu do drugiego, czy może bardziej na ich automatycznym „przeniesieniu” z jednej procedury do drugiej. W rezultacie w postępowaniu cywilnym niedopuszczalne jest dokonywanie przez sąd jakichkolwiek własnych ustaleń co do okoliczności, którymi ten sąd – z mocy art. 11 k.p.c. – jest związany, albo zabronione jest dokonywanie ustaleń odmiennych, które tych okoliczności by dotyczyły. Nie mogą być one przedmiotem dowodu ani oceny sądu.

 

The paper is a study of binding force of criminal court’s judgement in civil proceedings, related to issue of applying of the article 11 of the Code of Civil Procedure. The aim of the paper is an attempt to delineate model boundaries of binding of criminal court’s judgement in civil proceedings, in connection with applicaton of such relevant legal regulation. The author focuses on the presentation of the most important threads arising from need to take into account factual situation related to commission of a criminal offence contained in a conviction. The existing normative regulation has been examined and its defects identified. The analysis is connected with consideration of such complex problem from the point of view of recent changes in the amending concerning criminal proceedings and criminal law too. Gathering the tesis specified in article, the author notes that regulation mentioned above doesn’t create legal rule on the clear scope of application

PDF

Bibliografia

  1. Cagara J., Związanie sądu cywilnego wyrokiem karnym, „Nowe Prawo” 1981, nr 3.
  2. Cieślak M., Materialnoprawne oblicze warunkowego umorzenia, „Państwo i Prawo” 1971, nr 3–4.
  3. Daniluk P., Przestępstwa podobne w polskim prawie karnym, Warszawa 2013.
  4. Ereciński T. [w:] T. Ereciński (red.), J. Gudowski, M. Jędrzejewska, K. Weitz, P. Grzegorczyk, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. I, Warszawa 2012.
  5. Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2015.
  6. Gerecka-Żołyńska A., Mazur P., Paluszkiewicz H., Kilka uwag o instytucji warunkowego umorzenia postępowania na tle jej związków z prawem materialnym i formalnym [w:] Z. Ćwiąkalski, G. Artymiak (red.), Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego w świetle kodyfikacji karnych z 1997 r. i propozycji ich zmian, Warszawa 2009.
  7. Giezek J. [w:] J. Giezek, P. Kardas (red.), Etyka adwokacka a kontradyktoryjny proces karny, Warszawa 2015.
  8. Gromska-Szuster I. [w:] H. Dolecki, T. Wiśniewski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–366, T. I, Warszawa 2013.
  9. Grzegorczyk T., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2001.
  10. Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarze Zakamycza, Kraków 2003.
  11. Iwański M., Jakubowski M., Pałka K. [w:] W. Wróbel (red.), Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz, Kraków 2015.
  12. Jasiński W., Porozumienia procesowe w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 2014, nr 10.
  13. Kardas P., Jeden czy dwa modele procesu karnego (kilka uwag o paradoksach związanych z nowelizacją kodeksu postępowania karnego w perspektywie funkcji prawa karnego) [w:] P. Hofmański (red.), Fiat iustitia pereat mundus. Księga jubileuszowa poświęcona Sędziemu Sądu Najwyższego Stanisławowi Zabłockiemu z okazji 40-lecia pracy zawodowej, Warszawa 2014.
  14. Kłak Cz. P., Wpływ prawomocnego wyroku skazującego na postępowanie cywilne, „Ius et Administratio” 2004, nr 2.
  15. Koper R., Istota i charakter prawny regulacji określonej w art. 59a k.k., „Przegląd Sądowy” 2015, nr 1.
  16. Koper R., Warunki umorzenia postępowania karnego w trybie art. 59a k.k., „Ius Novum” 2014, nr 3.
  17. Koper R., Wniosek pokrzywdzonego o umorzenie postępowania karnego w trybie art. 59a k.k., „Monitor Prawniczy” 2014, nr 10.
  18. Kozioł T., Warunkowe umorzenie postępowania karnego, Warszawa 2009.
  19. Kulesza C., Legalizm i oportunizm ścigania a prawa pokrzywdzonego w świetle nowelizacji polskiego ustawodawstwa karnego z 2013 roku [w:] T. Grzegorczyk, J. Izydorczyk, R. Olszewski, D. Świecki, M. Zbrojewska (red.), Polski proces karny i materialne prawo karne w świetle nowelizacji z 2013 roku. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Tylmanowi z okazji Jego 90. urodzin, Warszawa 2014.
  20. Kulesza C., Rola prokuratora w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 2014, nr 4.
  21. Lach A., Umorzenie postępowania karnego na podstawie art. 59a k.k., „Prokuratura i Prawo” 2015, nr 1–2.
  22. Manowska M. [w:] M. Manowska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2013.
  23. Marek A., Prawo karne. Zagadnienia teorii i praktyki, Warszawa 1997.
  24. Marek A., Warunkowe umorzenie postępowania, Warszawa 1973.
  25. Miczek Z., Związanie sądu orzeczeniem wydanym w sprawach karnych oraz w sprawach o wykroczenia, „Przegląd Sądowy” 2004, nr 6.
  26. Ostrowski L., O kwestiach prejudycjalnych w procesie cywilnym (problematyka związana z art. 177 k.p.c.), „Palestra” 1965, nr 11.
  27. Piasecki K., [w:] A. Marciniak, K. Piasecki (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–366., T. I, Warszawa 2014.
  28. Piasecki K., Wpływ postępowania i wyroku karnego na postępowanie i wyrok cywilny, Warszawa 1970.
  29. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2002 r., I KZP 10/02.
  30. Rodziewicz J., Prejudycjalność w postępowaniu cywilnym, Gdańsk 2000.
  31. Rylski P., Moc wiążąca wyroku karnego skazującegoa sytuacja procesowa osoby trzeciej (art. 11 zd. 2 k.p.c.), „Polski Proces Cywilny” 2010, nr 1.
  32. Sakowicz A., Umorzenie postępowania karnego na podstawie art. 59a k.k. jako wyjątek od zasady legalizmu [w:] B. Dudzik, J. Kosowski, E. Kruk, I. Nowikowski (red.), Zasada legalizmu w procesie karnym. T. 2, Lublin 2015.
  33. Siedlecki W., Stosunek postępowania karnego do postępowania cywilnego w świetle przepisów nowego kodeksu postępowania cywilnego, „Palestra” 1966, nr 9.
  34. Sobkowski J., Wyrok karny w polskim procesie cywilnym de lege lata i de lege ferenda, „Nowe Prawo” 1958, nr 12.
  35. Stefański R. A., Umorzenie restytucyjne – odstępstwem od zasady legalizmu [w:] B. Dudzik, J. Kosowski, I. Nowikowski (red.), Zasada legalizmu w procesie karnym, T. 1, Lublin 2015.
  36. Steinborn S., Porozumienia w polskim procesie karnym. Skazanie bez rozprawyi dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej, Kraków 2005.
  37. Szczucki K. [w:] M. Królikowski,R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część ogólna. T. II. Art. 32–116. Komentarz, Warszawa 2015.
  38. ŚwiatłowskiA. R., W stronę koncepcji porozumień karnoprocesowych, „Państwo i Prawo” 1997, nr 9.
  39. Świda Z., Uwagi o warunkowym umorzeniu postępowania [w:] Z. Ćwiąkalski, G. Artymiak (red.), Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego w świetle kodyfikacji karnych z 1997 r. i propozycji ich zmian, Warszawa 2009.
  40. Uchwała Izby Karnej i Wojskowej Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 1976 r., VI KZP 11/75, OSNKW 1977 nr 1–2.
  41. Uchwała pełnego składu Izby Karnej Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2005 r., I KZP 7/05, OSNKW 2005, nr 5, poz. 44.
  42. Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Karna i Wojskowa z dnia 22 grudnia 1978 r., VII KZP 23/77, OSNKW 1979, nr 1–2, poz. 1.
  43. Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Karna i Wojskowa z dnia 29 stycznia 1971 r., VI KZP 26/69, OSNKW 1971, nr 3, poz. 33.
  44. Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Karna i Wojskowa z dnia 6 listopada 2001 r., III ZP 17/01, OSNP nr 2002, nr 11, poz. 259.
  45. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 września 1999 r., I KZP 26/99, OSNKW 1999, nr 11–12, poz. 69.
  46. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 1976 r., VI KZP11/75, OSNKW 1977, nr 1–2, poz. 1.
  47. Ustawa z dnia 11 marca 2016 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2016 r., poz. 437.
  48. Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2015 r., poz. 396.
  49. Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2013 r., poz. 1247.
  50. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 1 września 2010 r., sygnatura I Aca 609/10.
  51. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2009 r., II CSK 484/08, OSNC-ZD nr D/2009, poz. 104.
  52. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2005 r., IV KK 42/05.
  53. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2013 r., V CSK 393/12, „Gazeta Prawna” 2013, nr 133/, poz. 8.
  54. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2013 r., V CSK 393/12, „Gazeta Prawna” 2013, nr 133,poz. 8.
  55. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2005 r., III CK 642/04.
  56. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2011 r., I UK 300/10, OSNP 2012, nr 7–8, poz. 96.
  57. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2012 r., II CSK 330/11.
  58. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2013 r., II PK 54/13.
  59. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2013 r.,I CSK 373/12.
  60. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 1997 r., IV KK 316/09.
  61. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2014 r., III PK113/13.
  62. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2011 r., IV CSK 142/11.
  63. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2013 r., II PK 352/12.
  64. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2010 r., I CSK 520/09.
  65. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada2013 r., V CSK 556/12.
  66. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2012 r., I CSK545/11.
  67. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2014 r., II CSK 405/13.
  68. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2008 r., III CSK 191/08, OSP nr 1/2010, poz. 2.
  69. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2010 r., sygnatura II CSK 636/09.
  70. Wyrok Sądu Najwyższegoz dnia 8 stycznia 2004 r., I CK 137/03, Lex Polonica nr 389974.
  71. Zbrojewska M., Dobrowolne poddanie się karze w kodeksie postępowania karnego, Białystok 2002.
  72. Zieliński A. [w:] A. Zieliński (red.), K. Flaga-Gieruszyńska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2014.
  73. Zoll A. [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1–116 k.k., T. I, Warszawa 2012.