Prześlij tekst
Nr 1(229) (2024)
Artykuły

O obowiązku prounijnej wykładni krajowego prawa ochrony konkurencji. Czy materialne prawo krajowe jest (jeszcze) potrzebne?

[The obligation to interpret national competition law in conformity with the EU law: Are the national regulations (still) needed?]

PDF
  • Małgorzata Modzelewska de Raad
Małgorzata Modzelewska de Raad
Bio

Opublikowane 2024-09-30

Słowa kluczowe

  • konkurencja, prawo konkurencji UE,
  • krajowe prawo konkurencji,
  • konwergencja prawa konkurencji,
  • ównoległe stosowanie prawa konkurencji,
  • prounijna wykładnia prawa krajowego,
  • competition,
  • EU competition law,
  • national competition law,
  • competition law convergence,
  • parallel application of the competition law,
  • pro-Union law interpretation
    • ...Więcej
    Less
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

O obowiązku prounijnej wykładni krajowego prawa ochrony konkurencji. Czy materialne prawo krajowe jest (jeszcze) potrzebne? : [The obligation to interpret national competition law in conformity with the EU law: Are the national regulations (still) needed?]. (2024). Studia Prawnicze The Legal Studies, 1(229), 163–197. https://doi.org/10.37232/sp.2024g

Abstrakt

W artykule przedstawiono stosowanie unijnego i krajowego prawa konkurencji po wejściu RP do Wspólnoty/Unii Europejskiej. Artykuł prezentuje argumentację prawną i aksjologiczną dla obowiązku wykładni zgodnej wobec przepisów krajowych o ochronie konkurencji stosowanych nie tylko łącznie z prawem UE, ale również – wobec przepisów krajowych stosowanych samodzielnie. Publikacja zawiera tezę, że utrzymywanie odrębnych formalnie zasad dla praktyk ograniczających konkurencję na poziomie krajowym i unijnym, po okresie intensywnego stosowania w trybie równoległym oraz zasadniczej konwergencji, straciło lub wkrótce straci rację bytu.

 

[The article paints a picture of EU and national competition law being applied since Poland’s accession to the Community/European Union. As a matter of principle, the article presents legal and axiological arguments for the obligation of the pro-EU interpretation of national law applicable either jointly or independently of the EU competition rules. It proceeds to conclude that the maintenance of formally separate competition rules at the national and EU levels, after a period of intensive parallel application and fundamental convergence, has lost or will soon lose its raison d’être.]

PDF

Bibliografia

  1. Bernatt M., Janik M., Judicial Review of Competition Law Decisions in Poland (2004–2021). A Quantitive and qualitive study. Working Paper of the Centre for Antitrust and Regulatory Studies, Working Paper of the Centre for Antitrust and Regulatory Studies, University of Warsaw 2023, nr 1, https://doi.org/10.2139/ssrn.4484063.
  2. CJEU examines application of Art 101 in a Latvian software distribution case, https://distributionlawcenter.com/news-analysis/cjeu-examines-article-101-application-in-a-latvian-software-distribution-case [dostęp: 20.06.2024].
  3. Decyzja Prezesa UOKiK, DOK-6/2020, z dnia 30 grudnia 2020 r., https://decyzje.uokik.gov.pl/bp/dec_prez.nsf [dostęp: 20.06.2024].
  4. Decyzja Prezesa UOKiK, Nr RWA 33/2009, z dnia 19 października 2009 r., https://decyzje.uokik.gov.pl/bp/dec_prez.nsf/43104c28a7a1be23c1257eac006d8dd4/1f02ebd67351708dc1257ec6007b8ebb/$FILE/Decyzja%20nr%20RWA-33_2009%20z%2019%20pa%C5%BAdziernika%202009r.pdf [dostęp: 20.06.2024].
  5. Dobosz K., National competition law – time to say goodbye?, Jean Monnet Network on EU Law Enforcement, Working Paper Series nr 27/22, https://jmn-eulen.nl/wp-content/uploads/sites/575/2022/05/WP-Series-No.-27-22-National-competition-law-%E2%80%93-time-to-say-goodbye-Dobosz.pdf. [dostęp: 20.06.2024].
  6. Domańska M., Miąsik D., Szwarc M. , National Courts and the Application of the EU Law. Lessons from Poland, Routledge, Abingdon–New York 2023, https://doi.org/10.4324/9781003376019.
  7. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/29/WE z dnia 11 maja 2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniająca dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady („Dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych”), Dz. Urz. UE L 149, 11.06.2005, s. 22–39 ze zm.
  8. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/104 z dnia 26 listopada 2014 r., w sprawie niektórych przepisów regulujących dochodzenie roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia prawa konkurencji państw członkowskich i Unii Europejskiej, objęte przepisami prawa krajowego, Dz. Urz. UE L 349, 5.12.2014, s. 1–19.
  9. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE z dnia 16 lutego 1998 r. w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom, Dz.U. L 80, 18.03.1998, s. 27–31 ze zm.
  10. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/1 z dnia 11 grudnia 2018 r. mająca na celu nadanie organom ochrony konkurencji państw członkowskich uprawnień w celu skuteczniejszego egzekwowania prawa i zapewnienia należytego funkcjonowania rynku wewnętrznego, Dz. Urz. UE L 11, 14.01.2019, s. 3–33.
  11. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta, Dz. Urz. UE L 328, 18.12.2019, s. 7–28.
  12. Dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, Dz. Urz. UE L 95, 21.04.1993, s. 29–34 ze zm.
  13. Etel M., Kilka uwag dotyczących pojęcia „przedsiębiorcy” w prawie ochrony konkurencji. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 24 września 2013 r., III SK 1/13, „Ikar” 2014, t. 3, nr 3, s. 75–82.
  14. Grochowski M., Soft law w wykładni i stosowaniu prawa UE, [w:] L. Leszczyński (red.), Wykładnia prawa Unii Europejskiej, System Prawa Unii Europejskiej, t. 3, C.H. Beck, Warszawa 2019, s. 339–352.
  15. Grochowski M., Wykładnia prawa UE w orzecznictwie SN, [w:] L. Leszczyński (red.), Wykładnia prawa Unii Europejskiej, System Prawa Unii Europejskiej, t. 3, C.H. Beck, Warszawa 2019, s. 539–550.
  16. Heinz S., Dutch torpedo at work – AG Collins’ opinion in the Booking Case, https://competitionlawblog.kluwercompetitionlaw.com/2024/06/27/dutch-torpedo-at-work-ag-collins-opinion-in-the-booking-case/ [dostęp: 27.06.2024]
  17. Jurkowska-Gomułka A., Mind the gap! ECN+ directive proposal on its way to eliminate deficiencies of regulation 1/2003: Polish perspective, „Market and Competition Law Review” 2018, t. 2, nr 2, s. 125–150, https://doi.org/10.7559/mclawreview.2018.327.
  18. Kohutek K., Glosa do wyroku SN z dnia 15 października 2014 r., III SK 61/13, LEX/el. 2014.
  19. Komunikat Komisji. Zawiadomienie Komisji. Wytyczne w sprawie ograniczeń wertykalnych, Dz. Urz. UE C 248, 30.06.2022, s. 1–85.
  20. Kowalik-Bańczyk K., Procedural Autonomy of Member States and EU Rights of Defence in Antitrust Proceedings, „The Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies” 2012, t. 5, nr 6, s. 221–222, https://open.icm.edu.pl/server/api/core/bitstreams/2eeccf8e-5aac-4bc1-99b1-d0b276a629e4/content [dostęp: 4.01.2024].
  21. Kowalik-Bańczyk K., Publicznoprawne egzekwowanie zakazów, [w:] Materna G., Ewolucja regulacji prawnej, [w:] A. Jurkowska-Gomułka, A. Piszcz (red.), Prawo konkurencji, System Prawa Unii Europejskiej, t. 9, C.H. Beck, Warszawa 2024, s. 445–602.
  22. Materna G., Ewolucja regulacji prawnej, [w:] A. Jurkowska-Gomułka, A. Piszcz (red.), Prawo konkurencji, System Prawa Unii Europejskiej, t. 9, C.H. Beck, Warszawa 2024, s. 94–109.
  23. Materna G., Pojęcie przedsiębiorcy w polskim i europejskim prawie konkurencji, Wolters Kluwer, Warszawa 2009 r.
  24. Materna G., Wpływ na handel między państwami członkowskimi, [w:] A. Jurkowska-Gomułka, A. Piszcz (red.), Prawo konkurencji, System Prawa Unii Europejskiej, t. 9, C.H. Beck, Warszawa 2024, s. 133–144.
  25. Miąsik D., The concept of the EU case in the case-law of the Supreme Court, [w:] M. Domańska, D. Miąsik, M. Szwarc, National Courts and the Application of the EU Law. Lessons from Poland, Routledge, Abingdon–New York 2023, https://doi.org/10.4324/9781003376019-3.
  26. Modzelewska-Wąchal E., Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Twigger, Warszawa 2002.
  27. Opinia Rzecznika Generalnego M. Bobeka przedstawiona 2 września 2021 r., C-151/20, Bundeswettbewerbsbehörde p. Nordzucker AG, Südzucker AG, Agrana Zucker GmbH (pytanie prejudycjalne sądu najwyższego Austrii), EU:C:2021:681.
  28. Postanowienie SN z 24 września 2013 r., III SK 1/13, LEX 1380965.
  29. Ronzano A., Distribution agreement: The court of justice of the European Union recalls the principles governing the assessment of a priority clause inserted in a distribution contract (visma entreprise / konkurences padome) https://www.concurrences.com/en/review/issues/no-1-2022/alertes/distribution-agreement-the-court-of-justice-of-the-european-union-recalls-the [dostęp: 20.06.2024].
  30. Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/720 z dnia 10 maja 2022 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych, Dz.Urz. UE L 134, 11.05.2022, s. 4–13.
  31. Rozporządzenie Rady (EWG) 17 z dnia 21 lutego 1962 r., pierwsze rozporządzenie wprowadzające w życie art. 85 i 86 Traktatu, Dz. Urz. UE 13, 21.02.1962, s. 204–211.
  32. Rozporządzenie Rady (WE) 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu, Dz. Urz. UE L 1, 4.01.2003, s. 1–25.
  33. Rozporządzenie Rady (WE) 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw, Dz. Urz. UE L 24, 29.01.2004, s. 1-22.
  34. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 maja 2023 r. w sprawie wyłączenia niektórych rodzajów porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, Dz.U. 2023, poz. 1033.
  35. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw, Druk sejmowy 2990 z 31.01.2023 r., https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2990 [dostęp: 20.06.2024].
  36. Sołtys A., Obowiązek wykładni prawa krajowego zgodnie z prawem unijnym jako instrument zapewnienia efektywności prawa Unii Europejskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
  37. Sołtys A., Obowiązek wykładni zgodnej w kontekście wykładni prawa UE przez sądy polskie, [w:] L. Leszczyński (red.), Wykładnia prawa Unii Europejskiej, System Prawa Unii Europejskiej, t. 3, C.H. Beck, Warszawa 2019, s. 483–517.
  38. Uchwała SN z 23 lipca 2008 r., III CZP 52/08, LEX 408406.
  39. Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, Dz.U. 2024, poz. 5944.
  40. Ustawa z dnia 21 kwietnia 2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji, Dz.U. 2017, poz. 1132.
  41. Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, t.j. Dz.U. 2023, poz. 702 ze zm.
  42. Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2023, poz. 852.
  43. Uzasadnienie do projektu zmiany ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wraz z projektami aktów wykonawczych, Druk sejmowy 1110 z 26.10.2006 r., https://orka.sejm.gov.pl/Druki5ka.nsf/wgdruku/1110 [dostęp: 20.06.2024].
  44. Uzasadnienie do projektu zmiany ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, Druk sejmowy 1703 z 30.08.2013 r., https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/85314/85389/dokument83510.pdf [dostęp: 20.06.2024].
  45. van Bael I., Bellis J.-F., Competition Law of the European Community, Wolters Kluwer, Alphen aan den Rijn 1994.
  46. Wagner-von Papp F., Who should mind or mend the gap between Articles 101 and 102 TFUE? – National experiments and twenty years of Article 3 Regulation (EC) 1/20023, „Journal of European Competition Law and Practice” 2023, t. 14, nr 8, https://doi.org/10.2139/ssrn.4599326.
  47. White Paper on Modernization of the Rules Implementing Articles 85 and 86 of the EC Treaty Commission Program No 99/027 [Biała Księga KE z 1999 r.], https://europa.eu/documents/comm/white_papers/pdf/com99_101_en.pdf [dostęp: 20.06.2024].Communication from the Commission. Notice. Guidelines on the effect on trade concept contained in Articles 81 and 82 of the Treaty [Komunikat Komisji. Zawiadomienie. Wytyczne dotyczące stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu], Dz. Urz. UE, C 101, 27.04.2004, s. 97–118.
  48. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym z dnia 24 kwietnia 2023 r., C-264/23, Booking.com i Booking.com (Deutschland), Dz. Urz. UE C 286, 14.08.2023, s. 17.
  49. Wyrok SN z 10 stycznia 2017 r., III SK 61/15, LEX 2238232.
  50. Wyrok SN z 18 lipca 2018 r, III UZ 10/18, LEX 2521728.
  51. Wyrok SN z 20 listopada 2008 r., III SK 12/08, LEX 510142.
  52. Wyrok SN z 25 października 2017 r., III SK 38/16, LEX 2623757.
  53. Wyrok SN z 9 sierpnia 2006 r., III SK 6/06, LEX 354144.
  54. Wyrok TS z 14 czerwca 2011, C-360/09, Pfleiderer AG p. Bundeskrtellamt, EU:C:2011:389.
  55. Wyrok TS z 14 lutego 1978 r., C-27/76, United p. Commission, EU:C:1978:22.
  56. Wyrok TS z 14 marca 2013 r., C-32/11, Allianz Hungária Biztosító and Others, EU:C:2013:160.
  57. Wyrok TS z 17 lipca 1997 r., C-28/95, A. Leur-Bloem p. Inspecteur der Belastingdienst/Ondernemingen Amsterdam 2, EU:C:1997:369.
  58. Wyrok TS z 18 listopada 2021 r., C-306/20, Visma Enterprise, EU:C:2021:935.
  59. Wyrok TS z 21 lipca 2016 r., C-542/14, VM Remonts and Others, EU:C:2016:578.
  60. Wyrok TS z 26 listopada 1998 r., C-7/97, Oscar Bronner, EU:C:1998:569.
  61. Wyrok TS z 26 listopada 2015 r., C-345/14, Maxima Latvija, EU:C:2015:784.
  62. Wyrok TS z 28 marca 2019 r., C-637/17, Cogeco Communication Inc., EU:C:2019:263.
  63. Wyrok TS z 3 kwietnia 2019 r., C-617/17, PZU na Życie S.A. p. Prezesowi UOKiK, EU:C:2019:283.
  64. Wyrok TS z 3 maja 2011 r., C-375/09, Prezes UOKiK p. Tele2 Polska sp. z o.o., EU:C:2011:270.
  65. Wyrok TS z 31 maja 2018 r., C-633/16, Ernst & Young P/S p. Konkurrencerådet, EU:C:2018:371.
  66. Wyrok TS z 4 grudnia 2014 r., C-413/13, FNV Kunsten Informatie en Media, EU:C:2014:2411.
  67. Wyrok TS z 4 maja 1988 r., C-30/87, Bodson p. Pompes funèbres des régions libérées SA, EU:C:1988:225.
  68. Wyrok TS z 6 marca 1974 r., 6/73 i 7/73, Commercial Solvents p. Komisji WE, EU:C:1974:18.
  69. Wyrok TS z 9 grudnia 2020 r., C-132/19 P, Groupe Canal + p. Komisji Europejskiej, EU:C:2020:1007.