Niektóre problemy kodyfikacji i systematyzacji prawa pracy w ZSRR

Abstrakt

Uwagi zawarte w artykule odnoszą się w szczególności do zarysu historii kodeksów i prac kodyfikacyjnych prowadzonych dotychczas w ZSRR, problemu przedmiotu prawa pracy oraz kwestii systematyzacji źródeł radzieckiego prawa pracy.
Uwagi historyczne dotyczą kodeksu pracy Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z 1922 roku, jego ogólnej oceny oraz okoliczności, które doprowadziły do tego, że choć wspomniany kodeks formalnie obowiązywał, w latach trzydziestych został w znacznym stopniu zastąpiony innymi przepisami, często podyktowanymi przejściowymi potrzebami. Po XX i XXI Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego zostały zrewidowane niektóre instytucje prawne, które były niezgodne z zasadami socjalistycznych stosunków pracy. W tym samym czasie, rozpoczęto prace przygotowawcze do nowej kodyfikacji prawa pracy. Najważniejszym etapem tych prac było opublikowanie w 1958 i 1959 roku projektów kodeksu pracy RFSRR, a także Podstawowych zasad ustawodawstwa pracy Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Prace te trwają do dziś i są ściśle związane z przygotowaniami do nowej konstytucji ZSRR.
Wśród problemów dotyczących przedmiotu prawa pracy w ZSRR omówiono relacje między prawem pracy a prawem cywilnym na gruncie radzieckiego systemu prawnego, a także rozróżnienie prawa regulującego stosunki pracy w spółdzielniach rolniczych (kołchozach).
Problemy systematyzacji źródeł prawa pracy w ZSRR obejmują między innymi problemy związane z obowiązywaniem kodeksu pracy ZSRR z 1922 roku, rosnącą tendencją do zmniejszania liczby aktów prawnych niższego rzędu, ustanowieniem hierarchii źródeł prawa, zwłaszcza w zakresie materiałów normatywnych pochodzących od związków zawodowych i organów administracji państwowej.

The comments in the article relate in particular to an outline of the history of the codes and the codification work carried out so far in the USSR, the problem of the subject matter of labour law and the question of systematisation of the sources of Soviet labour law.

The historical remarks concern the 1922 Labour Code of the Russian Federative Soviet Socialist Republic, its general assessment and the circumstances that led to the fact that, although the said code was formally in force, it was largely replaced by other provisions in the 1930s, often dictated by temporary needs.

After the 20th and 21st Congresses of the Communist Party of the Soviet Union, certain legal institutions that were incompatible with the principles of socialist labour relations were revised. At the same time, preparatory work for a new codification of labour law began. The most important stage of this work was the publication in 1958 and 1959 of the draft labour codes of the RFSSR, as well as the Basic Principles of Labour Legislation of the Union of Soviet Socialist Republics. This work continues to this day and is closely linked to the preparations for the new USSR constitution.

Among the problems concerning the subject of labour law in the USSR, the relationship between labour law and civil law under the Soviet legal system is discussed, as well as the distinction between the law governing labour relations in agricultural cooperatives (kolkhozes).

Problems of systematisation of the sources of labour law in the USSR include, among others, problems related to the validity of the USSR Labour Code of 1922, the increasing tendency to reduce the number of lower-order legal acts, the establishment of a hierarchy of sources of law, especially with regard to normative material from trade unions and state administrative bodies.