Make a Submission
No. 2 (1963)
Artykuły

Analiza koordynacyjnych uprawnień rad narodowych w zakresie działalności gospodarczej

[Analysing the coordination powers of the people’s councils in the economic activities]

  • Zbigniew Leoński
Zbigniew Leoński
Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences

Published 1963-04-29

Keywords

  • National Council ,
  • economic activity,
  • competences
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

How to Cite

Analiza koordynacyjnych uprawnień rad narodowych w zakresie działalności gospodarczej: [Analysing the coordination powers of the people’s councils in the economic activities]. (1963). Studia Prawnicze The Legal Studies, 2, 37-72. https://doi.org/10.37232/sp.1963.2.3

Abstract

As one of the government management elements, coordination is a legal institution aimed at ensuring the harmonious functioning of entities subject to coordination (settlement, preventing them in the future, eliminating unnecessary activity duplication, etc.). It includes various areas of social activity; in particular, it covers the area of economic activity.

The coordination of the economic relations plays a particularly important role in a socialist state with controlled economy. On the one hand, this is due to the growth of this type of the government tasks in the economy and expansion of the economic apparatus associated with it, and, on the other hand, it is due to the introduction of the planned economy. After all, a great expansion of the economic apparatus is fraught with the danger of discord in activity while the principle of the planned economy requires just the harmonization and coordination of various actions of entities establishing economic functions, which is a condition for both planning and its implementation.

The functions of economic coordination are performed by a number of state bodies, including the people’s councils. It is in the nature of things that the coordination functions of the people’s councils are limited to the unit of the administrative division where this council operates. The purpose and criteria of this coordination boil down to a reasonable correlation between the needs of this region and national economic tasks. Although all councils can develop coordinating economic activities, but the greatest role in this respect belongs to the voivodeship people’s councils. A wide range of activity is spread out before these councils, various entities develop their activities there, and therefore, to a greater extent than anywhere else, the discrepancies in the actions of these entities may be here. Although all bodies at this level (plenary session, commissions, presidium, departments) can engage in coordinating economic activities; however, according to the provisions of the law on the people’s councils, the presidiums of these councils are vested with the greatest coordination powers. At the same time, according to this law, each body of the council plays only its own role in economic coordination. Finally, the coordinating activities of the council and its bodies cover various entities: organizational units that develop economic activities and are part of the council apparatus, as well as organizational units that are not the part of the council apparatus. In both cases, the coordinating activity is distinguished by a number of specific features.

The economic coordination of the council apparatus is facilitated by the structure of this apparatus based on the principle of democratic centralism. This principle results in conclusions regarding ensuring the unity and coordination of the council actions which are essential in the context of the coordination competence. It also follows from this principle that the functions of economic coordination will be carried out in the council apparatus on two planes: on the “horizontal” plane and on the “vertical” plane.

In case of “horizontal” coordination, it is necessary to organize the harmonious fulfilment of economic tasks by the entire apparatus of the council at this level. At the same time, the “horizontal” coordination should primarily take into account the point of view and economic interests of this region. The provisions of law usually do not contain special guidance regarding the forms and means of this coordination. Therefore, the bodies of the councils will use here, first of all, public forms and means within the framework of “horizontal jurisdiction”. The powers of the presidiums entrusted to their departments dealing with economic problems and the powers in relation to local enterprises (exercised on a voivodeship scale through the respective associations) should play the most important role in this type of coordination.

The “vertical” economic coordination is a kind of continued coordination carried out by the respective central bodies. It applies to tasks that require a uniform solution on the basis of a district, voivodeship or the entire state and should only concern the issues of cardinal or national importance. This is explained by the fact that the “vertical” economic coordination is a demonstration of centralism in the system of democratic centralism. It will be carried out through the various forms and means in various groups of the council bodies (in the group of councils, presidiums and departments).

The economic coordination carried out by the council and its bodies in relation to organizational units outside the council apparatus covers a wide range of entities: state organizational units managed from the centre, cooperatives, and even subjects of non-socialized economy. Here, we are only interested in the economic coordination regarding the state organizational units that develop their activities in the territory of this council. The basis for the coordination functions of the councils in relation to this group of entities is the interdependence between the local economy and the economy managed from the centre; the basis for the implementation of this competence by the councils is their function of government management in the area of their activity. However, the numerous forms and means provided to the council bodies by the law of 1958 and the related regulations cannot violate the organizational independence of the state units governed from the centre.

References

  1. Brzeziński W., Plan zagospodarowania przestrzennego, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1961.
  2. Brzeziński W., Zagadnienia organizacyjne planowania gospodarczego na szczeblu wojewódzkim, „Państwo i Prawo” 1947, nr 9, s. 21-31.
  3. Dekret z dnia 2 lutego 1955 r. o terenowych organach administracji morskiej, Dz.U. 1955 Nr 6, poz. 35.
  4. Jaroszyński M., Zagadnienia rad narodowych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1961.
  5. Jaroszyński M., Zimmermann M., Brzeziński W., Polskie prawo administracyjne. Część ogólna, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1956.
  6. Leoński Z., Kompetencje koordynacyjne prezydiów rad narodowych wobec jednostek nie podporządkowanych radom, „Ruch Prawniczy i Ekonomiczny” 1960, nr 1.
  7. Leoński Z., Kompetencje koordynacyjne prezydiów rad narodowych wobec jednostek nie podporządkowanych radom narodowym, „Ruch Prawniczy i Ekonomiczny” 1960, nr 1.
  8. Leoński Z., Kompetencje koordynacyjne rad narodowych wobec jednostek nie podporządkowanych radom, „Gospodarka i Administracja Terenowa” 1961, nr 2.
  9. Leoński Z., Kompetencje prezydiów oraz poszczególnych członków prezydiów według przepisów ustawy o radach narodowych, „Ruch Prawniczy i Ekonomiczny” 1958, nr 4.
  10. Michalak T., Sobczak K., Współpraca Rady Narodowej w m.st. Warszawie i jej organów z przedsiębiorstwami przemysłowymi zarządzanymi centralnie, Warszawa 1962.
  11. Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 1961 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu dekretu z dnia 21 października 1954 r. o urzędach górniczych Dz.U. 1961 Nr 23, poz. 114.
  12. Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 marca 1960 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu dekretu z dnia 26 października 1950 r. o przedsiębiorstwach państwowych, Dz.U. 1960 Nr 18, poz. 111.
  13. Rozporządzenia Ministra Poczt i Telegrafów z 31 sierpnia 1935 r. o organizacji państwowego przedsiębiorstwa „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, Dz. Urz. Min. Poczt i Telegraf 1935 Nr 25, poz. 55.
  14. Rozporządzenie Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 6 marca 1958 r. w sprawie podziału Państwa na okręgi energetyczne, Dz.U. 1958 Nr 19, poz. 84.
  15. Rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 17 grudnia 1959 r. w sprawie organizacji i zakresu działania przedsiębiorstw lasów państwowych, Dz.U. 1960 Nr 2, poz. 13.
  16. Rozporządzenie Ministra Żeglugi z dnia 2 sierpnia 1954 r. w sprawie utworzenia rejonów dróg wodnych, Dz.U. 1954 Nr 36, poz. 158.
  17. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 września 1960 r. w sprawie ustalenia zasad i trybu sprawowania przez prezydia rad narodowych nadzoru nad działalnością nadleśniczych przedsiębiorstw lasów państwowych, Dz.U. 1960 Nr 41, poz. 249.
  18. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 listopada 1961 r. w sprawie zasad tworzenia wydziałów przez prezydia rad narodowych, Dz.U. 1961 Nr 53, poz. 300.
  19. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 października 1958 r. w sprawie uzgadniania działalności organów państwowych, instytucji i jednostek gospodarczych nie podporządkowanych radom narodowym z działalnością rad narodowych, Dz.U. 1958 Nr 59, poz. 296.
  20. Skrzeczkowski T., Koordynacja - podstawowe uprawnienie rad narodowych, „Rada Narodowa” 1958, nr 44.
  21. Starościak J., Iserzon S., Polskie prawo administracyjne, Warszawa 1959.
  22. Starościak J., Koordynacyjne uprawnienia rad narodowych, „Rada Narodowa” 1958, nr 28.
  23. Uchwała nr 10 Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 1961 r. w sprawie zatwierdzenia statutu Banku Rolnego, M.P. 1961 Nr 9, poz. 50.
  24. Uchwała nr 12 Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 1961 r. w sprawie zatwierdzenia statutu Powszechnej Kasy Oszczędności, M.P. 1961 Nr 9, poz. 52.
  25. Uchwała nr 195 Rady Ministrów z dnia 9 czerwca 1960 r. o współpracy i koordynacji branżowej, M.P. 1960 Nr 56, poz. 268.
  26. Uchwała nr 232 Rady Ministrów z dnia 1 czerwca 1959 r. w sprawie uprawnień prezydiów wojewódzkich rad narodowych w zakresie uspołecznionego handlu hurtowego, M.P. 1959 Nr 62, poz. 315.
  27. Uchwała nr 510 Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 1958 r. w sprawie organizacji państwowego przemysłu terenowego, M.P. 1959 Nr 3, poz. 9.
  28. Uchwała nr 688 Prezydium Rządu z 29 września 1951 r. w sprawie zasad reorganizacji gospodarki na drogach publicznych (nie publikowana).
  29. Uchwała nr 69 Rady Ministrów z dnia 18 lutego 1959 r. w sprawie zasad i trybu uzgadniania z prezydiami wojewódzkich rad narodowych utworzenia bądź likwidacji przedsiębiorstw i wyodrębnionych zakładów pracy objętych planem centralnym, zmian w produkcji tych przedsiębiorstw oraz otrzymywania przez prezydia wojewódzkich rad narodowych wskaźników ich planów i sprawozdań z wykonania, M.P. 1959 Nr 35, poz. 158.
  30. Uchwała nr 8 Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 1961 r. w sprawie zatwierdzenia statutu Banku Inwestycyjnego, M.P. 1961 Nr 9, poz. 48.
  31. Uchwała Rady Państwa i Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1950 r. w sprawie rozpatrywania i załatwiania odwołań, listów i zażaleń ludności oraz krytyki prasowej, M.P. 1951 Nr 1, poz. 1.
  32. Uchwała Rady Państwa z dnia 1 lutego 1958 r. w sprawie rodzaju i składu liczbowego komisji rad narodowych, M.P. 1958 Nr 7, poz. 37.
  33. Ustawa z dnia 13 kwietnia 1960 r. o prawie bankowym, Dz.U. 1960 Nr 20, poz. 121.
  34. Ustawa z dnia 16 lutego 1960 r. o zmianie dekretu z dnia 26 października 1950 r. o przedsiębiorstwach państwowych, Dz.U. 1960 Nr 9, poz. 57.
  35. Ustawa z dnia 2 grudnia 1958 r. o Narodowym Banku Polskim, Dz.U. 1958 Nr 72, poz. 356.
  36. Ustawa z dnia 2 grudnia 1960 r. o kolejach, Dz.U. 1960 Nr 54, poz. 311.
  37. Ustawa z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych, Dz.U. 1958 Nr 5, poz. 16.
  38. Ustawa z dnia 27 listopada 1961 r. o transporcie drogowym i spedycji krajowej, Dz.U. 1961 Nr 53, poz. 297.
  39. Ustawa z dnia 27 listopada 1961 r. o transporcie drogowym i spedycji krajowej, Dz.U. 1961 Nr 53, poz. 297.
  40. Ustawa z dnia 30 maja 1962 r. - Prawo wodne, Dz.U. 1962 Nr 34, poz. 158.
  41. Zarządzenie nr 32 Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 lutego 1961 r. w sprawie zakresu i sposobu koordynacji działalności usługowej, M.P. 1961 Nr 22, poz. 105.
  42. Zarządzenie Przewodniczącego Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury z dnia 8 sierpnia 1961 r. w sprawie ustalenia lokalizacji szczegółowej inwestycji budowlanych i stref ochronnych oraz wyrażania zgody na zmianę sposobu wykorzystania terenu, M.P. 1961 Nr 62, poz. 268.
  43. Zimmermann M., Centralizm demokratyczny w systemie rad narodowych, Poznań 1956 (maszynopis w Instytucie Nauk Prawnych PAN).