Nr 2 (214) (2018)
Artykuły

Istota umów kredytowych dotyczących ryzyka walutowego zawieranych przez klientów banków na podstawie wybranego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz polskich sądów

[The marrow of credit agreements regarding currency risk concluded by banks with their customers based on selected judicature of the court of justice of the european union and polish courts]

Katarzyna Radosz
Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk

Opublikowane 2018-06-29

Słowa kluczowe

  • umowa kredytowa,
  • dyrektywa MIFID,
  • instrument finansowy,
  • Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej,
  • doradztwo inwestycyjne,
  • ryzyko walutowe,
  • odpowiedzialność cywilna,
  • credit agreement,
  • MIFID directive,
  • financial instrument,
  • Court of Justice of the European Union,
  • currency risk,
  • investment advice,
  • civil liability
  • ...Więcej
    Less

Jak cytować

Istota umów kredytowych dotyczących ryzyka walutowego zawieranych przez klientów banków na podstawie wybranego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz polskich sądów: [The marrow of credit agreements regarding currency risk concluded by banks with their customers based on selected judicature of the court of justice of the european union and polish courts]. (2018). Studia Prawnicze The Legal Studies, 2 (214), 73-90. https://doi.org/10.37232/sp.2018.2.3

Abstrakt

Umowy kredytowe dotyczące ryzyka walutowego zawierane przez klientów banków są przedmiotem kontrowersji prawnych i budzą od wielu już lat skrajne emocje u samych zainteresowanych. Uznanie kredytu w walucie obcej za instrument finansowy otworzyłoby kredytobiorcom skuteczną drogę sądową dochodzenia odszkodowań od banków za oferowanie im produktów kredytowych, które w rzeczywistości kredytami nie są. Gdyby się okazało, że kredyt w walucie obcej nie jest kredytem, ale opcją walutową (lub innym instrumentem inwestycyjnym), byłby to przełom dla milionów kredytobiorców walutowych w całej Europie. Niniejszy artykuł powstał na podstawie analizy orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz polskich sądów w zakresie walutowych umów kredytowych. Ma na celu wskazanie problemu właściwego definiowania zapisów walutowych zawartych w umowach kredytowych, a także jest próbą wyjaśnienia, czy fakt umieszczenia takich zapisów w umowach kredytowych pozwala na zaklasyfikowanie ich jako instrumentów finansowych objętych przepisami dotyczącymi rynków instrumentów finansowych.

 

Credit agreements regarding currency risk concluded by banks with their customers has been a subject of legal controversy and raises extreme emotions for the interested parties for many years. Recognizing a foreign currency mortgage as a financial instrument would recreate for the borrower’s effective judicial path to claim compensation from banks for offering them credit products that are not loans at all. If it turned out that a foreign currency loan is not a loan, but a currency option (or other investment instrument), it would be a breakthrough for millions of foreign currency borrowers across the Europe. This article is based on an analysis of the case law of the Court of Justice of the European Union and Polish courts in terms of foreign currency loan agreements. It aims to indicate the problem of proper definition of currency provisions contained in credit agreements, and it is also an attempt to clarify whether the fact of placing such provisions in loan agreements allows to classify them as financial instruments covered by regulations on markets in financial instruments.

Bibliografia

  1. Brzozowski A., Jastrzębski J., Kaliński M., Skowrońska-Bocian E., Zobowiązania, część ogólna, Warszawa 2013.
  2. Busch D., The private law effect of MiFID: the Genil case and beyond https://www.degruyter.com/view/j/ercl.2017.13.issue-1/ercl-2017-0003/ercl-2017-0003.xml.
  3. C-26/13 Wyrok Trybunału Sprawiedliwości (czwarta izba) z dnia 30 kwietnia 2014 r. Árpád Kásler i Hajnalka Káslerné Rábai przeciwko OTP Jelzálogbank Zr.
  4. C-312/14 Wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 3 grudnia 2015 r. Banif Plus Bank Zrt przeciwko Márton Lantos i Mártonné Lantos.
  5. C-453/10 Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 15 marca 2012 r. Jana Pereničová i Vladislav Perenič przeciwko SOS financ spol. s r.o.
  6. C-604/11 Wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 30 maja 2013 r. Genil 48 SL i Comercial Hostelera de Grandes Vinos SL przeciwko Bankinter SA i Banco Bilbao Vizcaya Argentaria SA.
  7. C-618/10 Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 14 czerwca 2012 r. Banco Español de Crédito, SA przeciwko Joaquínowi Calderónowi Caminie.
  8. Czabański J., Walutowe klauzule waloryzacyjne w umowach kredytów hipotecznych. Analiza Problemu, „Palestra” 6/2016.
  9. Dmowski S., Ciepła H., Bieniek G., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia – Zobowiązania, t. 1–2, Warszawa 2009.
  10. Dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych zmieniająca dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/22/EWG.
  11. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w sprawie rynków instrumentów finansowych.
  12. Kidyba A., Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna, t. III, Warszawa 2010.
  13. Kodeks cywilny, t. I, Komentarz do art. 1–449, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015.
  14. Olejniczak A., Radwański Z., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2006.
  15. Pyka I., Rynek finansowy, Katowice 2003.
  16. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 600/2014 z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniające rozporządzenie (EU) nr 648/2012.
  17. Sójka T., Cywilnoprawna ochrona inwestorów korzystających z usług maklerskich na rynku kapitałowym, Warszawa 2016.
  18. Tereszkiewicz P., Obowiązki informacyjne w umowach o usługi finansowe, Warszawa 2014.
  19. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
  20. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe.
  21. Ustawa z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.
  22. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r. (III CZP 72/13).
  23. Wyrok Sąd Najwyższy z dnia 19 marca 2015 r. (IV CSK 362/14).
  24. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 lipca 2009 r., V ACa 245/09 (LEX nr 551987).
  25. Wyrok Sądu Najwyższego z 30 stycznia 2009 r. (II CSK 435/08) Legalis.
  26. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2008 r., III CSK 211/08 (LEX nr 484728).
  27. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2012 r., (IV CSK 284/12).
  28. Wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 13 lipca 2016 r. (I C 916/16).
  29. Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 14 czerwca 2016 r. (III C 275/15).
  30. Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15 listopada 2017 r. (III C 299/15).
  31. Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6 grudnia 2016 r. (XXV C 342/16).