Make a Submission
No. 1-2 (87-88) (1986)
Artykuły

Aparat państwowy w konstytucji

[State authorities in the constitution of 1952]

  • Jerzy Stembrowicz

Published 1986-04-30

Keywords

  • Constitution of the Polish People's Republic,
  • state authority,
  • the Polish People's Republic 1944-1989,
  • constitution
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

How to Cite

Aparat państwowy w konstytucji: [State authorities in the constitution of 1952]. (1986). Studia Prawnicze The Legal Studies, 1-2 (87-88), 31-49. https://doi.org/10.37232/sp.1986.1-2.2

Abstract

Artykuł ma za zadanie zwrócić uwagę na konstytucję jako na akt prawny, który winien odzwierciedlać i tworzyć zarazem zasady ustrojowe państw.a i który wraz z rozwojem warunków, w jakich obowiązuje, winien sam się rozwijać, uzupełniając luki, lecz nie podważając bez doniosłych i starannie rozważanych przyczyn swych założeń. Jeżeli bowiem to następuje, pewne znaczenie i ustrojowa wartość konstytucji stają pod znakiem zapytania. Przedmiotem artykułu przeto jest próba charakterystyki konstytucji z 1952 r. z tego punktu widzenia, w zakresie odnoszącym się do struktury aparatu państwowego i kompetencji jego organów na tle kolejnych nowel konstytucyjnych, jak również na tle przemilczeń konstytucji, jej luk i niedomówień. Znaczny upływ czasu od uchwalenia konstytucji uzasadnia - pomijając inne względy - próbę takiego spojrzenia na konstytucję. Spojrzenie takie dałoby się rozszerzyć i na inne zakresy konstytucyjnej regulacji, jak np. system przedstawicielski czy indywidualne i społeczne prawa i obowiązki obywatelskie. Wyniki rozumowanego zestawienia pierwotnej redakcji konstytucji z jej zmianami i regulacją pozakonstytucyjną stanowiły jedną z przesłanek ustalenia kierunku i charakteru rozwiązań przyszłej generalnej rewizji konstytucji na tle stopnia jej: ideologicznej (teoretycznej) konsekwencji i uwzględnienia potrzeb praktycznych, oryginalności i naśladownictwa, Względnej trwałości i zmienności, normatywności i programowości (deklaratywności).

References

  1. Działocha K. (red.), Konstytucja PRL po 30 latach jej obowiązywania, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1983.
  2. Działocha K., Patrzałek A. (red.), Konstytucja PRL po 30 latach obowiązywania w świetle doświadczeń konstytucjonalizmu europejskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1983.
  3. Garlicki L., Charakter ustrojowy nowych trybunałów, „Państwo i Prawo” 1983, nr 3, s. 26-37.
  4. Garlicki L., Ewolucja polskiego prawa państwowego w latach 1980-1982, Instytut Organizacji, Zarządzania i Doskonalenia Kadr CPKPAP, Warszawa 1983.
  5. Gubiński A., Trybunał Stanu, „Państwo i Prawo” 1982, nr 5-6, s. 3-11.
  6. Gwiżdż A., Trybunał Konstytucyjny, „Państwo i Prawo” 1983, nr 12, s. 3-15.
  7. Obwieszczenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 lutego 1984 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz.U. 1984 Nr 7, poz. 31.
  8. Obwieszczenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 6 lipca 1979 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz.U. 1979 Nr 18, poz. 111.
  9. Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 marca 1980 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, Dz.U. 1980 Nr 9, poz. 26.
  10. Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1975 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych, Dz.U. 1975 Nr 26, poz. 139.
  11. Ochendowski E., [w:] J. Jendrośka (red.), System prawa administracyjnego, t. II, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1977.
  12. Opinia Komitetu Nauk Prawnych PAN o projekcie ustawy o radach narodowych i samorządzie terytorialnym, „Państwo i Prawo” 1983 nr 1.
  13. Przedwyborcze przemówienie I Sekretarza KC PZPR w Katowicach 21 lutego 1972 r., „Nowe Drogi” 1972, nr 2.
  14. Rybicki M., Pozycja ustrojowa rządu w systemie politycznym PRL w latach 1970-1980, „Państwo i Prawo” 1982, nr 10, s. 39-51.
  15. Rykowski Z., Sokolewicz W., Kontrolle uber die Verfassungsmasigkeit des Rechts in VRP maszynopis referatu na konferencję w Instytucie Państwa i Prawa PAN 19 października 1982 r.
  16. Rykowski Z., SokolewiczW., Konstytucyjne podstawy systemu naczelnych organów państwowych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, „Państwo i Prawo” 1983, nr 5, s. 37-49.
  17. Sokolewicz W., Konstytucja PRL po zmianach w 1976 r., Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978.
  18. Stembrowicz J., Struktura, organizacja i tryb funkcjonowania rządu PRL, Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów Nauk Politycznych, Warszawa 1974.
  19. Uchwała Rady Państwa z dnia 13 września 1980 r. w sprawie rejestracji nowo powstających związków zawodowych, M.P. 1980 Nr 22, poz. 104.
  20. Uchwała Rady Państwa z dnia 14 lipca 1979 r. w sprawie czuwania nad zgodnością prawa z Konstytucją oraz ustalenia powszechnie obowiązującej wykładni ustaw, M.P. 1979 Nr 19, poz. 113.
  21. Ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o Sądzie Najwyższym, Dz.U. 1962 Nr 11, poz. 54.
  22. Ustawa z dnia 20 lipca 1983 r. o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego, Dz.U. 1983 Nr 41, poz. 185.
  23. Ustawa z dnia 21 lipca 1983 r. o szczególnej regulacji prawnej w okresie przezwyciężania kryzysu społeczno-ekonomicznego oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz.U. 1983 Nr 39, poz. 176.
  24. Ustawa z dnia 22 listopada 1973 r. o zmianie ustawy o radach narodowych, Dz.U. 1973 Nr 47, poz. 276.
  25. Ustawa z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy, Dz.U. 1983 Nr 35, poz. 163.
  26. Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze, Dz.U. 1982 Nr 16, poz. 124.
  27. Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz.U. 1982 Nr 11, poz. 83.
  28. Ustawa z dnia 31 lipca 1981 r. o kontroli publikacji i widowisk, Dz.U. 1981 Nr 20, poz. 99.
  29. Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego, Dz.U. 1980 Nr 4, poz. 8.
  30. Ustawa z dnia 5 grudnia 1983 r. o stanie wyjątkowym, Dz.U. 1983 Nr 66, poz. 297.
  31. Ustawa z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, Dz.U. 1981 Nr 6, poz. 23.
  32. Wróblewski A., O Sejmie de lege ferenda, „Państwo i Prawo” 1981 nr 1, s. 14-26.