Nr 1(227) (2023)
Artykuły

Odpowiedzialność karna i dyscyplinarna nauczyciela akademickiego za ten sam czyn – rozważania na temat zbiegu odpowiedzialności penalnej nauczyciela akademickiego

[Criminal and disciplinary liability of academic teachers for a single act: Considerations on the concurrence of penal liability of academic teachers]

Kamil Łakomy
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Opublikowane 2023-07-19

Słowa kluczowe

  • odpowiedzialność karna,
  • odpowiedzialność dyscyplinarna,
  • zbieg odpowiedzialności,
  • nauczyciel akademicki,
  • szkolnictwo wyższe,
  • criminal liability,
  • disciplinary liability,
  • concurrence of liability,
  • university teacher,
  • higher education

Jak cytować

Łakomy, K. (2023). Odpowiedzialność karna i dyscyplinarna nauczyciela akademickiego za ten sam czyn – rozważania na temat zbiegu odpowiedzialności penalnej nauczyciela akademickiego: [Criminal and disciplinary liability of academic teachers for a single act: Considerations on the concurrence of penal liability of academic teachers]. Studia Prawnicze / The Legal Studies, (1(227), 131 –. https://doi.org/10.37232/sp.2023f

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest analiza teoretycznych podstaw rozstrzygania zbiegu odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej nauczyciela akademickiego za ten sam czyn. Wobec braku jednoznacznego rozstrzygnięcia tej kwestii przez ustawodawcę, problemem badawczym jest pytanie o to czy wymierzenie odpowiedzialności karnej nauczycielowi akademickiemu za dany czyn, wyłącza odpowiedzialność zawodową. Rozważania przeprowadzone zostały w oparciu o systemowe uzasadnienie wprowadzenia odpowiedzialności dyscyplinarnej oraz teoretyczno-prawne koncepcje rozstrzygania jednoczynowego zbiegu odpowiedzialności penalnej. Wnioski analizy wskazują, że odpowiedzialność karna i dyscyplinarna realizują jakościowo inne cele, wobec czego zasadne jest przyjęcie tezy o ich niezależności w analizowanym obszarze.

 

The aim of the article is to analyse the theoretical basis for resolving the concurrence of criminal and disciplinary  liability of an academic teacher for a single act. In the absence of an explicit resolution of this issue by the legislature, the research problem is whether imposing criminal liability on an academic teacher for a given act excludes disciplinary liability. The analysis was carried out based on the systemic justification for introducing disciplinary liability and the theoretical legal concepts of resolving concurrent penal liability for a single act. The conclusions indicate that criminal and disciplinary responsibility pursue qualitatively different goals; thus, it is reasonable to assume that they are independent in this area.

Bibliografia

  1. Bek D., Hanc J., Jaworska-Wieloch, A., Sitarz O., Zawiejski P., Odpowiedzialność dyscyplinarna w systemie polskiego prawa represyjnego, Poltext, Warszawa 2019.
  2. Bojańczyk A., Razowski T., Konsekwencje procesowe popełnienia przewinienia dyscyplinarnego będącego przestępstwem, „Państwo i Prawo” 2009, nr 11–12, s. 42–69.
  3. Borkowska J. (red.), Odpowiedzialność urzędnika administracji publicznej. Odpowiedzialność majątkowa, służbowa, cywilnoprawna i karna, C.H. Beck, Warszawa 2012.
  4. Dudka K., Odpowiedzialność dyscyplinarna oraz zakres stosowania przepisów k.p.k. w postępowaniu dyscyplinarnym wobec nauczycieli akademickich, „Studia Iuridica Lublinensia” 2007, z. 9, s. 9–24.
  5. Dziewięcka-Bokun L., Sankcja prawna w prawie administracyjnym, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1972, nr 169, s. 32–47.
  6. Gardocki L., Prawnokarna problematyka sędziowskiej odpowiedzialności dyscyplinarnej, [w:] J. Giezek (red.), Przestępstwo – kara – polityka kryminalna. Problemy tworzenia i funkcjonowania prawa: księga jubileuszowa z okazji 70 rocznicy urodzin profesora Tomasza Kaczmarka, Wrocław 2006, s. 191–200.
  7. Giętkowski R., Odpowiedzialność dyscyplinarna studentów. Omówienie, przepisy, wzory pism, edu-Libri, Kraków-Legionowo 2021.
  8. Giętkowski R., Odpowiedzialność dyscyplinarna w prawie polskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2013.
  9. Janusz-Pohl B., W kwestii przedawnienia karalności deliktu dyscyplinarnego popełnionego przez studenta, „Ius Novum” 2013, nr 4, s. 32–47.
  10. Jóźwiak P., Odpowiedzialność dyscyplinarna w sporcie, Ars boni et aequi, Poznań 2015.
  11. Jóźwiak P., Wstęp do rozważań na temat aksjomatycznej podstawy zbiegu przestępstw i deliktów dyscyplinarnych w służbach mundurowych, [w:] P. Jóźwiak, K. Opaliński (red.), Zbieg odpowiedzialności dyscyplinarnej z innego rodzaju odpowiedzialnością o charakterze represyjnym w służbach mundurowych, Wydawnictwo Szkoły Policji w Pile, Piła 2014, s. 97–104.
  12. Kardas P., Glosa do postanowienia SN z dnia 8 kwietnia 2009 r., IV KK 407/08, „Palestra” 2010, nr 1–2, s. 277–289.
  13. Kardas P., Majewski J., Kilka uwag o kwestii tzw. rzeczywistego zbiegu przepisów ustawy w prawie karnym i sposobach jej rozstrzygania, [w:] A. Zoll, Z. Ćwiąkalski, M. Szewczyk, S. Waltoś (red.), Problemy odpowiedzialności karnej: księga ku czci profesora Kazimierza Buchały, Kraków 1994, s. 177–189.
  14. Kardas P., Problem „idealnego zbiegu przestępstw” na tle aktualnego stanu doktryny i orzecznictwa, [w:] V. Konarska-Wrzosek, J. Lachowski, J. Wójcikiewicz (red.), Węzłowe problemy prawa karnego, kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi, Wolters Kluwer, Warszawa 2010, s. 143–162.
  15. Kardas P., Zbieg przepisów ustawy w prawie karnym. Analiza teoretyczna, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
  16. Kozielewicz W., Odpowiedzialność dyscyplinarna policjanta za przewinienia dyscyplinarne wypełniające znamiona przestępstw pozostających w zbiegu, [w:] P. Jóźwiak, K. Opaliński (red.), Zbieg odpowiedzialności dyscyplinarnej z innego rodzaju odpowiedzialnością o charakterze represyjnym w służbach mundurowych, Piła 2014, s. 17–26.
  17. Kozielewicz W., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych i notariuszy, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
  18. Kozielewicz W., Stosowanie prawa karnego materialnego i procesowego w postępowaniu dyscyplinarnym w sprawach sędziów (zarys problematyki), [w:] L. Leszczyński, E. Skrętowicz, Z. Hołda (red.), W kręgu teorii i praktyki prawa karnego. Księga poświęcona pamięci profesora Andrzeja Wąska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005, s. 455–464.
  19. Leoński Z., Odpowiedzialność dyscyplinarna słuchaczy państwowych szkół wyższych w prawie polskim, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Prawo” 1955, nr 1, s. 131–142.
  20. Majewski J., Zbieg przepisów ustawy. Zagadnienia węzłowe, [w:] R. Dębski (red.), System Prawa Karnego, t. 3, 2013, s. 1105–1189.
  21. Pohl Ł., Komentarz do art. 11 KK, [w:] R. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz, Legalis, Warszawa 2021.
  22. Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
  23. Popławski H., Zasada „ne bis in idem” we wzajemnych stosunkach prawa karnego, karnoadministracyjnego i dyscyplinarnego, „Nowe Prawo” 1964, nr 5, s. 473–484.
  24. Skuczyński J., Granice odpowiedzialności dyscyplinarnej, [w:] P. Skuczyński, P. Zawadzki (red.), Odpowiedzialność dyscyplinarna. Podstawy, procedura i orzecznictwo w sprawach studentów Uniwersytetu Warszawskiego 2000-2005, Wydawnictwo UW, Warszawa 2008, s. 7–30, https://doi.org/10.31338/uw.9788323526476.
  25. Sroka T., Przestępstwo jako przewinienie dyscyplinarne w perspektywie celów postępowania dyscyplinarnego wobec studentów, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2011, nr 1, s. 137–148.
  26. Tarnawski M., Zagadnienia jedności i wielości przestępstw, Prawo Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo UAM, Poznań 1977.
  27. Uchwała SN z 24 stycznia 2013 r., I KZP 19/12, LEX 1252697.
  28. Uchwała SN z dnia 28 września 2006 r., I KZP 8/06, LEX 193136.
  29. Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy, t.j. Dz.U. 2022, poz. 859, ze zm.
  30. Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, t.j. Dz.U. 2022, poz. 574, ze zm.
  31. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń, t.j. Dz.U. 2021, poz. 2008, ze zm.
  32. Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze, t.j. Dz. U. 2022, poz. 1184, ze zm.
  33. Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym, Dz.U. 2005 Nr 164, poz. 1365.
  34. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, t.j. Dz.U. 2021, poz. 1062, ze zm.
  35. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, t.j. Dz.U. 2021, poz. 2345, ze zm.
  36. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, t.j. Dz.U. 2022, poz. 1375, ze zm.
  37. Wojciechowski P., Komentarz do art. 275, [w:] J. Woźnicki (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
  38. Wojciechowski P., Komentarz do art. 298, [w:] J. Woźnicki (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
  39. Wojciechowski P., Komentarz do art. 314, [w:] J. Woźnicki (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
  40. Wolter W., Kumulatywny zbieg przepisów ustawy, PWN, Warszawa 1960.
  41. Wyrok TK z 27 lutego 2001 r., K 22/00, LEX 46860.
  42. Wyrok TK z 8 grudnia 1998 r., K 41/97, Dz.U. 1998 Nr 158 poz. 1043.
  43. Wyrok TK z 8 października 2002 r., K 36/00, Dz.U. 2002 Nr 176, poz. 1457.