Opublikowane
2023-07-19
Słowa kluczowe
- odpowiedzialność karna,
- odpowiedzialność dyscyplinarna,
- zbieg odpowiedzialności,
- nauczyciel akademicki,
- szkolnictwo wyższe,
- criminal liability,
- disciplinary liability,
- concurrence of liability,
- university teacher,
- higher education
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest analiza teoretycznych podstaw rozstrzygania zbiegu odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej nauczyciela akademickiego za ten sam czyn. Wobec braku jednoznacznego rozstrzygnięcia tej kwestii przez ustawodawcę, problemem badawczym jest pytanie o to czy wymierzenie odpowiedzialności karnej nauczycielowi akademickiemu za dany czyn, wyłącza odpowiedzialność zawodową. Rozważania przeprowadzone zostały w oparciu o systemowe uzasadnienie wprowadzenia odpowiedzialności dyscyplinarnej oraz teoretyczno-prawne koncepcje rozstrzygania jednoczynowego zbiegu odpowiedzialności penalnej. Wnioski analizy wskazują, że odpowiedzialność karna i dyscyplinarna realizują jakościowo inne cele, wobec czego zasadne jest przyjęcie tezy o ich niezależności w analizowanym obszarze.
The aim of the article is to analyse the theoretical basis for resolving the concurrence of criminal and disciplinary liability of an academic teacher for a single act. In the absence of an explicit resolution of this issue by the legislature, the research problem is whether imposing criminal liability on an academic teacher for a given act excludes disciplinary liability. The analysis was carried out based on the systemic justification for introducing disciplinary liability and the theoretical legal concepts of resolving concurrent penal liability for a single act. The conclusions indicate that criminal and disciplinary responsibility pursue qualitatively different goals; thus, it is reasonable to assume that they are independent in this area.
Bibliografia
- Bek D., Hanc J., Jaworska-Wieloch, A., Sitarz O., Zawiejski P., Odpowiedzialność dyscyplinarna w systemie polskiego prawa represyjnego, Poltext, Warszawa 2019.
- Bojańczyk A., Razowski T., Konsekwencje procesowe popełnienia przewinienia dyscyplinarnego będącego przestępstwem, „Państwo i Prawo” 2009, nr 11–12, s. 42–69.
- Borkowska J. (red.), Odpowiedzialność urzędnika administracji publicznej. Odpowiedzialność majątkowa, służbowa, cywilnoprawna i karna, C.H. Beck, Warszawa 2012.
- Dudka K., Odpowiedzialność dyscyplinarna oraz zakres stosowania przepisów k.p.k. w postępowaniu dyscyplinarnym wobec nauczycieli akademickich, „Studia Iuridica Lublinensia” 2007, z. 9, s. 9–24.
- Dziewięcka-Bokun L., Sankcja prawna w prawie administracyjnym, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1972, nr 169, s. 32–47.
- Gardocki L., Prawnokarna problematyka sędziowskiej odpowiedzialności dyscyplinarnej, [w:] J. Giezek (red.), Przestępstwo – kara – polityka kryminalna. Problemy tworzenia i funkcjonowania prawa: księga jubileuszowa z okazji 70 rocznicy urodzin profesora Tomasza Kaczmarka, Wrocław 2006, s. 191–200.
- Giętkowski R., Odpowiedzialność dyscyplinarna studentów. Omówienie, przepisy, wzory pism, edu-Libri, Kraków-Legionowo 2021.
- Giętkowski R., Odpowiedzialność dyscyplinarna w prawie polskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2013.
- Janusz-Pohl B., W kwestii przedawnienia karalności deliktu dyscyplinarnego popełnionego przez studenta, „Ius Novum” 2013, nr 4, s. 32–47.
- Jóźwiak P., Odpowiedzialność dyscyplinarna w sporcie, Ars boni et aequi, Poznań 2015.
- Jóźwiak P., Wstęp do rozważań na temat aksjomatycznej podstawy zbiegu przestępstw i deliktów dyscyplinarnych w służbach mundurowych, [w:] P. Jóźwiak, K. Opaliński (red.), Zbieg odpowiedzialności dyscyplinarnej z innego rodzaju odpowiedzialnością o charakterze represyjnym w służbach mundurowych, Wydawnictwo Szkoły Policji w Pile, Piła 2014, s. 97–104.
- Kardas P., Glosa do postanowienia SN z dnia 8 kwietnia 2009 r., IV KK 407/08, „Palestra” 2010, nr 1–2, s. 277–289.
- Kardas P., Majewski J., Kilka uwag o kwestii tzw. rzeczywistego zbiegu przepisów ustawy w prawie karnym i sposobach jej rozstrzygania, [w:] A. Zoll, Z. Ćwiąkalski, M. Szewczyk, S. Waltoś (red.), Problemy odpowiedzialności karnej: księga ku czci profesora Kazimierza Buchały, Kraków 1994, s. 177–189.
- Kardas P., Problem „idealnego zbiegu przestępstw” na tle aktualnego stanu doktryny i orzecznictwa, [w:] V. Konarska-Wrzosek, J. Lachowski, J. Wójcikiewicz (red.), Węzłowe problemy prawa karnego, kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi, Wolters Kluwer, Warszawa 2010, s. 143–162.
- Kardas P., Zbieg przepisów ustawy w prawie karnym. Analiza teoretyczna, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
- Kozielewicz W., Odpowiedzialność dyscyplinarna policjanta za przewinienia dyscyplinarne wypełniające znamiona przestępstw pozostających w zbiegu, [w:] P. Jóźwiak, K. Opaliński (red.), Zbieg odpowiedzialności dyscyplinarnej z innego rodzaju odpowiedzialnością o charakterze represyjnym w służbach mundurowych, Piła 2014, s. 17–26.
- Kozielewicz W., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych i notariuszy, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
- Kozielewicz W., Stosowanie prawa karnego materialnego i procesowego w postępowaniu dyscyplinarnym w sprawach sędziów (zarys problematyki), [w:] L. Leszczyński, E. Skrętowicz, Z. Hołda (red.), W kręgu teorii i praktyki prawa karnego. Księga poświęcona pamięci profesora Andrzeja Wąska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005, s. 455–464.
- Leoński Z., Odpowiedzialność dyscyplinarna słuchaczy państwowych szkół wyższych w prawie polskim, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Prawo” 1955, nr 1, s. 131–142.
- Majewski J., Zbieg przepisów ustawy. Zagadnienia węzłowe, [w:] R. Dębski (red.), System Prawa Karnego, t. 3, 2013, s. 1105–1189.
- Pohl Ł., Komentarz do art. 11 KK, [w:] R. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz, Legalis, Warszawa 2021.
- Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
- Popławski H., Zasada „ne bis in idem” we wzajemnych stosunkach prawa karnego, karnoadministracyjnego i dyscyplinarnego, „Nowe Prawo” 1964, nr 5, s. 473–484.
- Skuczyński J., Granice odpowiedzialności dyscyplinarnej, [w:] P. Skuczyński, P. Zawadzki (red.), Odpowiedzialność dyscyplinarna. Podstawy, procedura i orzecznictwo w sprawach studentów Uniwersytetu Warszawskiego 2000-2005, Wydawnictwo UW, Warszawa 2008, s. 7–30, https://doi.org/10.31338/uw.9788323526476.
- Sroka T., Przestępstwo jako przewinienie dyscyplinarne w perspektywie celów postępowania dyscyplinarnego wobec studentów, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2011, nr 1, s. 137–148.
- Tarnawski M., Zagadnienia jedności i wielości przestępstw, Prawo Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo UAM, Poznań 1977.
- Uchwała SN z 24 stycznia 2013 r., I KZP 19/12, LEX 1252697.
- Uchwała SN z dnia 28 września 2006 r., I KZP 8/06, LEX 193136.
- Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy, t.j. Dz.U. 2022, poz. 859, ze zm.
- Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, t.j. Dz.U. 2022, poz. 574, ze zm.
- Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń, t.j. Dz.U. 2021, poz. 2008, ze zm.
- Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze, t.j. Dz. U. 2022, poz. 1184, ze zm.
- Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym, Dz.U. 2005 Nr 164, poz. 1365.
- Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, t.j. Dz.U. 2021, poz. 1062, ze zm.
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, t.j. Dz.U. 2021, poz. 2345, ze zm.
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, t.j. Dz.U. 2022, poz. 1375, ze zm.
- Wojciechowski P., Komentarz do art. 275, [w:] J. Woźnicki (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
- Wojciechowski P., Komentarz do art. 298, [w:] J. Woźnicki (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
- Wojciechowski P., Komentarz do art. 314, [w:] J. Woźnicki (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
- Wolter W., Kumulatywny zbieg przepisów ustawy, PWN, Warszawa 1960.
- Wyrok TK z 27 lutego 2001 r., K 22/00, LEX 46860.
- Wyrok TK z 8 grudnia 1998 r., K 41/97, Dz.U. 1998 Nr 158 poz. 1043.
- Wyrok TK z 8 października 2002 r., K 36/00, Dz.U. 2002 Nr 176, poz. 1457.