Prawnokarna reakcja na zakładanie, uczestniczenie i kierowanie organizacją przestępczą w świetle kodeksu karnego Ukrainy

Abstrakt

Współcześnie występujący na Ukrainie kryzys społeczno-gospodarczy sprzyjawzrostowi  przestępczości, w tym zorganizowanej. Na obszarze kraju obserwuje się wzmożoną aktywność zorganizowanej działalności przestępczej, konsolidację struktur przestępczych, wzrost profesjonalizmu ich uczestników oraz budowanie specjalnego systemu bezpieczeństwa i tworzenie warunków do funkcjonowania zorganizowanych grup i organizacji z pomocą skorumpowanych przedstawicieli władzy, organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Przestępczość zorganizowana osiągnęła tam już pod względem ilościowym i jakościowym taki poziom, na którym między licznymi grupami przestępczymi następuje wzrastająca konkurencja i walki o sfery wpływów. Świat przestępczy ulega przeobrażeniom w celu zbliżenia do legalnej gospodarki.Tak złożona sytuacja w społeczeństwie wymagała prawnokarnej reakcji państwa. Podstawy do przeciwdziałania i zwalczania przestępczości zorganizowanej na Ukrainie tworzy wiele aktów prawnych, m.in. ustawa o organizacyjno-prawnych podstawach walki z przestępczością zorganizowaną, ustawa o działalności operacyjno-dochodzeniowej oraz kodeks kamy. Wprawdzie w kodeksie tym dosyć szczegółowo przewidziano wiele rozwiązań dotyczących zorganizowanej działalności przestępczej, ale ze względu na ograniczone ramy opracowania zostanie omówione tylko przestępstwo polegające na zakładaniu, uczestniczeniu i kierowaniu organizacją przestępczą. Najpierw jednak zostaną omówione podstawowe formy organizacyjne przestępczości zorganizowanej na Ukrainie.

Organized crime in Ukrainę presently constitutes a serious problem, which requires a reaction of the govemment in the area of penal law. Conseąuently, the Ukrainian Penal Codę of 2001 includes (along a number of other regulations) a provision that penalizes establishing, participating in, and leading a criminal organization (Art. 255 of PC). In order to better explain this provision, first the terms “criminal group” and “criminal organization” were discussed (Art. 28 items 3 and 4). Their quantitative (three or morę persons) and qualitative (organized naturę, permanence, planning, division of tasks) features were indicated. This was a basis for the demonstration of differences between the two types of organization.

By using the statutory features, a crime covered by Art. 255 of PC of Ukraine was then discussed. Particular attention was paid to the objective aspects of the crime, in order to demonstrate its complexity. Also, the provision of Art. 255 item 2 was presented, which allows for the possibility to become relieved of the penal responsibility for the commission of the crime under Art. 255 item 1. The premises for using this institution, among others informing appropriate govemment bodies of the establishment of a criminal organization and participation in it, as well as an active cooperation in detecting its criminal activities.

In the conclusion, several remarks and doubts were expressed, conceming the regulation in question. This constituted a reference to Polish regulations, and an indication of a lack of elear rules on establishing, leading, or participating in an organized criminal group.