Nr 4 (196) (2013)
Artykuły

Zakres uprawnienia małżonka do mieszkania będącego własnością współmałżonka

[The scope of the spouse's rights to the apartment owned by the other spouse]

Opublikowane 2013-12-31

Słowa kluczowe

  • małżonek,
  • małżeństwo,
  • mieszkanie,
  • współwłasność,
  • rodzina,
  • spouse,
  • marriage,
  • apartment,
  • co-ownership,
  • family
  • ...Więcej
    Less

Jak cytować

Zakres uprawnienia małżonka do mieszkania będącego własnością współmałżonka: [The scope of the spouse’s rights to the apartment owned by the other spouse]. (2013). Studia Prawnicze The Legal Studies, 4 (196), 95-128. https://doi.org/10.37232/sp.2013.4.8

Abstrakt

Jednym z obowiązków osób pozostających w związku małżeńskim jest wspólne pożycie. Polega ono między innymi na wspólnym zamieszkiwaniu i prowadzeniu gospodarstwa domowego. Aby skutecznie mogło być realizowane, małżonkowie muszą mieć możliwość zamieszkania razem, np. w mieszkaniu będącym ich wspólną własnością albo własnością jednego z nich. Lokal ten mogą także wynajmować czy mieszkać u rodziców. Zawarte w tym opracowaniu rozważania, dotyczące zakresu uprawnienia małżonka do mieszkania współmałżonka i ochrony mieszkania rodzinnego, zostały ograniczone tylko do prawa własności na nieruchomości, które należy do majątku osobistego jednego z nich. Warto jednak zwrócić uwagę na to, iż zakres uprawnienia do ochrony mieszkania rodzinnego i korzystania z niego jest szerszy i obejmuje także między innymi ograniczone prawo rzeczowe czy tytuły obligacyjne (np. najem, użyczenie).

 

The article concerns an essential issue, which is an apartment or real estate owned only by one of the spouses. The purpose of this paper is to study whether one of the spouses has an impact for activities relating to the ownership of the house, or apartment other spouse. Important is the fact that subject matter concerns two constitutional values: protection of property rights and the protection of the family.

Bibliografia

  1. Bieranowski A. [w:] J. Ignaczewski (red.), Małżeńskie prawo majątkowe, C.H. Beck, Warszawa 2008.
  2. Bieranowski A., Koncepcja mieszkania rodzinnego jako przedmiotu szczególnej i kompleksowej ochrony prawnej [w:] E. Drozd, A. Oleszka, M. Pazdan (red.), Rozprawy z prawa prywatnego, prawa o notariacie i prawa europejskiego, Zakład Poligraficzno-Papierniczy "Klucz-DruK", Kluczbork 2007, s. 21–40.
  3. Dyoniak A., Specjalny status praw majątkowych mających istotne znaczenie dla funkcjonowania rodziny [w:] S. Sołtysiński (red.), Problemy kodyfikacyjne prawa cywilnego. Studia i rozprawy. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Zbigniewa Radwańskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań 1990, s. 551–566.
  4. Dyoniak A., Ustawowy ustrój majątkowy małżeński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1985.
  5. Filipiak T.A., Własność i inne prawa rzeczowe [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Własność i inne prawa rzeczowe. T. 2, Warszawa Kluwer, Warszawa 2009, s. 17–137.
  6. Gromek K., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2009.
  7. Holewińska-Łapińska E., Uwagi na temat przedstawionego w „Zielonej Księdze” usytuowania prawa rodzinnego w przyszłej kodyfikacji [w:] J. Wroceński, J. Krajczyński (red.), Finis legis Christus. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Wojciechowi Góralskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin. T. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2008, s. 1021–1034.
  8. Ignatowicz J., Nazar M., Prawo rodzinne, LexisNexis, Warszawa 2010.
  9. Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, LexisNexis, Warszawa 2006.
  10. Jadczak M., Kontrowersje na tle art. 28(1) KRO, „Monitor Prawniczy” 2008, nr 17, s. 918–926.
  11. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284.
  12. Krzekotowska K., Obowiązek alimentacyjny a mieszkanie, „Nowe Prawo” 1988, nr 9, s. 35–42.
  13. Krzekotowska K., Stosunki między małżonkami na tle korzystania z mieszkania, „Nowe Prawo” 1976, nr 7-8.
  14. Krzekotowska K., Uprawnienia małżonków do mieszkania a rekomendacja Komitetu Ministrów Rady Europy, „Państwo i Prawo” 1993, nr 11–12, s. 71–74.
  15. Kuczek B., Glosa II do wyroku SN z 10.II.1982 r. III CRN 257/81. [Dot. roszczeń alimentacyjnych; uznania umowy za bezskuteczną] „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1985, nr 11, poz. 219.
  16. Lutkiewicz–Rucińska A., Uwagi do projektu zmiany małżeńskiego prawa majątkowego, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2001, nr 1, s. 149–161.
  17. Machnikowski P. [w:] E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2008.
  18. Madaj S., Dopuszczalność powództwa posesoryjnego między małżonkami, „Nowe Prawo” 1960, nr 7–8, s. 1038–1040.
  19. Nadler J. [w:] E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2008.
  20. Nazar M., Małżeńska wspólność spółdzielczych praw do lokali mieszkalnych, „Kwartalnik Prawa Krajowego” 2003, nr 2, s. 345–407.
  21. Nazar M., Prawa rozwiedzionych małżonków do wspólnie zajmowanego mieszkania, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1988.
  22. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 lutego 2005 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266.
  23. Olczyk M., Komentarz do ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.04.162.1691), LEX/el 2005.
  24. Oleszko A., Glosa do wyroku SN z 10.II.1982 r. III CRN 257/81. [Dot. ochrony roszczeń alimentacyjnych] „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1984, nr 10, poz. 213.
  25. Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10.02.1982, III CRN 257/81, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych” 1982, nr 8–9, poz. 133.
  26. Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19.11.1968, III CZP 100/68, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych” 1969, nr 11, poz. 189.
  27. Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 21.03.1967, II CR 497/66.
  28. Pietrzykowski K. [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2010, s. 309–310.
  29. Pietrzykowski K., Nowe przepisy o małżeńskich ustrojach majątkowych, „Palestra” 2005, nr 3–4, s. 21–31.
  30. Pietrzykowski K., Rekomendacja nr R (81) 15 w sprawie praw małżonków do zajmowania mieszkania rodzinnego oraz korzystania z przedmiotów gospodarstwa domowego a stan prawny obowiązujący w Polsce [w:] M. Safjan (red.), Standardy prawne Rady Europy. Teksty i komentarze. T. 1. Prawo rodzinne, Oficyna Naukowa, Warszawa 1994, s. 310–316.
  31. Pietrzykowski K., Rekomendacja Nr R(81)15 w sprawie praw małżonków do zajmowania mieszkania rodzinnego oraz korzystania z przedmiotów gospodarstwa domowego [w:] M. Safjan (red.), Standardy prawne Rady Europy. Teksty i komentarze. T. 1. Prawo rodzinne, Oficyna Naukowa, Warszawa 1994, s. 295–298.
  32. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19.05.1972 r., II CZ 105/72, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych” 1972, nr 12, poz. 222.
  33. Preussner-Zamorska J., Wady oświadczenia woli na gruncie prawa rodzinnego (ocena aktualnego stanu prawnego i wnioski de lege ferenda) [w:] S. Sołtysiński (red.), Problemy kodyfikacji prawa cywilnego. (Studia i rozprawy). Księga pamiątkowa ku czci profesora Zbigniewa Radwańskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań 1990, s. 533–550.
  34. Pyziak-Szafnicka M., Prawo podmiotowe [w:] M. Safjan (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna. T. 1, C.H. Beck, Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2007.
  35. Radwański Z., Miejsce prawa rodzinnego w systemie prawa [w:] M. Andrzejewski, L. Kociucki, M. Łączkowska, A.N. Schulz (red.), Księga Jubileuszowa Profesora Tadeusza Smyczyńskiego, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", Toruń 2008, s. 181–193.
  36. Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, C.H. Beck, Warszawa 2009.
  37. Radwański Z., Problematyka prawna mieszkania wspólnego małżonków w świetle prawa lokalowego oraz kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, „Państwo i Prawo” 1976, nr 5, s. 34–46.
  38. Rządowy projekt ustawy o zmianie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2003, nr 3, s. 685–712.
  39. Rzonca S., Glosa do wyroku SN z 10.II.1982 r. III CRN 257/81. [Dot. roszczeń alimentacyjnych; uznania umowy za bezskuteczną], „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1985, nr 11, poz. 219.
  40. Safjan M. [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz do art. 1–44911. T. 1, C.H. Beck, Warszawa 2008.
  41. Safjan M. [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz do art. 1–44910. T. 1, C.H. Beck, Warszawa 2011.
  42. Smyczyński T., O stosunku prawnym opartym na więzi rodzinnej [w:] A. Choduń, S. Czepita (red.), W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2010, s. 691–713.
  43. Smyczyński T., Obowiązek alimentacyjny [w:] Z. Radwański (red.), System prawa rodzinnego, C.H. Beck, Warszawa 2003.
  44. Smyczyński T., Prawa i obowiązki małżonków [w:] System prawa prywatnego. T. 11. Prawo rodzinne i opiekuńcze, C.H. Beck, Warszawa 2009.
  45. Smyczyński T., Prawo rodzinne i opiekuńcze, C.H. Beck, Warszawa 2009.
  46. Smyczyński T., Stosunek alimentacyjny a stosunek zobowiązaniowy, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Społeczny” 1985, nr 1, s. 19–35.
  47. Sokołowski T. [w:] H. Dolecki, T. Sokołowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2010.
  48. Sokołowski T., Uwagi o projektowanej regulacji stosunków majątkowych między małżonkami, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2001, nr 1, s. 139–148.
  49. Statut Rady Europy, przyjęty w Londynie dnia 5 maja 1949 r., Dz.U. z 1994 r. Nr 118, poz. 565.
  50. Stecki L., Glosa do wyroku SN z 10.II.1982 r. III CRN 257/81. [Dot. umowy darowizny, która uniemożliwia lub ogranicza możliwość realizacji zobowiązań alimentacyjnych], „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1983, nr 2, poz. 25.
  51. Stelmachowski A., Treść i wykonywanie prawa własności [w:] T. Dybowski (red.), Prawo rzeczowe, C.H. Beck, Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2007, s. 203–301.
  52. Strzebińczyk J., Nowelizacja przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w zakresie małżeńskiego prawa majątkowego (cz. I), „Rejent” 2004, nr 8, s. 143–164.
  53. Sychowicz M. [w:] K. Piasecki (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2006.
  54. Sylwestrzak A., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2006 r., V CSK 185/05, „Gdańskie Studia Prawnicze - Przegląd Orzecznictwa” 2007, nr 2, s. 94–97.
  55. Sylwestrzak A., Skutki separacji małżonków, Wolters Kluwer business, Warszawa 2007.
  56. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna” 1988 nr 4, poz. 42.
  57. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27.10.1969 r., III CZP 49/69, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego” 1970, nr 6, poz. 103.
  58. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, Dz.U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 ze zm.
  59. Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Ars Boni et Aequi, Poznań 2003.
  60. Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Ars Boni et Aequi, Poznań 2001.
  61. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 08 czerwca 1977 r., IV PRN 277/77, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna” 1978, nr 3, poz. 53.
  62. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2006 r., V CSK 185/05, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna” 2006, nr 12, poz. 208.
  63. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2006 r., V CSK 185/05, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna” 2006, nr 12, poz. 208.
  64. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1966 r., I CR 544/66, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1967, nr 9, poz. 225.
  65. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2000 r., SK 21/99, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego” 2000, nr 5, poz. 144.
  66. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 stycznia 1999 r., P 2/98, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego” 1999, nr 1, poz. 2.
  67. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 lutego 1999 r., K 23/98, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego” 1999, nr 2, poz. 25.
  68. Zawada K., Uwagi o zamierzonej nowelizacji majątkowego prawa małżeńskiego oraz niektórych innych przepisów kodeku rodzinnego i opiekuńczego, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2003, nr 4, s. 917–925.
  69. Ziembiński Z., Wartości konstytucyjne. Zarys problematyki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1993.
  70. Żukowski B., Piątak P., Obrona małżonka w przypadku sprzedaży lokalu mieszkalnego stanowiącego majątek odrębny współmałżonka i służącego zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych rodziny – cz. I, „Monitor Prawniczy” 2009, nr 15, s. 813–820.
  71. Żukowski B., Piątak P., Obrona małżonka w przypadku sprzedaży lokalu mieszkalnego stanowiącego majątek odrębny współmałżonka i służącego zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych rodziny – cz. II, „Monitor Prawniczy” 2009, nr 16, s. 871–879.