Make a Submission
No. 1-2 (179-180) (2009)
Artykuły

Funkcjonowanie postępowania nakazowego w polskim procesie karnym w ujęciu statystycznym

[The workings of the procedure for penal order verdicts in Polish criminal procedure from practical side]

PDF (Polish)
  • Sylwia Durczak-Żochowska
Sylwia Durczak-Żochowska
District Court in Bydgoszcz

Published 2009-06-30

Keywords

  • means of punishement,
  • judgment,
  • statistics,
  • proceeding by writ of payment

Copyright (c) 2009 ILS PAS

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

How to Cite

Funkcjonowanie postępowania nakazowego w polskim procesie karnym w ujęciu statystycznym: [The workings of the procedure for penal order verdicts in Polish criminal procedure from practical side]. (2009). Studia Prawnicze The Legal Studies, 1-2 (179-180), 305-326. https://doi.org/10.37232/sp.2009.1-2.11

Abstract

In many countries the modern criminal law proceedings provide a main procedure and a number of special procedures. Those special types of procedure differ in their course from the main procedure in the particular criminal proceeding. One of them is the procedure for penal order verdicts. The article discusses the workings of the procedure for penal order verdicts from practical side. But first the author presents the regulations in the “Code of Penal Procedure” from 1997 referring to this procedure. Thelegislator assumed the possibility of the participation of the defendant and his attorney-at-law in the court session, although the public prosecutor was obliged to take part in the session. The decision given by the court at first instance was a penal order, i.e. not a verdict. A penal order might impose punishment in the form of limited imprisonment or fine, according to Article 502 of the “Code of Penal Procedure” from 1997, and only the following subset of legal consequences of the offense, either on their own or in a combination: compensation and forfeiture of goods. The pronouncement of the penal order was made in public to both parties and the audience. The author brings the attention to the fact that, the penal order must have contained the reason for the decision in writing. The article presents proposals de lege lata and the need for changes de lege ferenda in the procedure. After the major, fundamental amendment of the “Code of Penal Procedure” from 1997, which took place on 1 of July 2003, the parties and the audience may not participate in the procedurefor penal order verdicts court session. Thesession is “closed” for any entitled persons. The decision given by the court at first instance is not a penal order but a penal order verdict, which shall be communicated to the public prosecutor, defendant and his representative by the way of delivering its certified copy. The content of a penal order verdict issued during a court session is made available to the public by the way of depositing a certified copy of such order for seven days in the court’s secretariat, an action to be mentioned in the minutes of the court session. This institution gives rise to the controversy because the promulgation is not really public. A judge may impose punishment in the form of fine or limited imprisonment and any legal consequences of the offense, which the “Code of Penal Procedure” from 1997 assumes, either on their own or in combination. The verdict may not contain the reason for the decision. The author suggests that these changes were intended by legislator to accelerate the procedure for penal order verdicts. In the second part the article presents the results of author’s researches connected with using this procedure in practice. Information gathered in the Ministry of Justice from year 2000 to 2007 connected with penal orders or penal order verdicts has been analyzed. Special attention was paid to the amount of penal orders and penal order verdicts issued before and after the major, fundamental amendment of the “Code of Penal Procedure" from 1997, which took place on 1st of July 2003. The analysis of results of researches permits to conclude that the courts of first instance use this procedure more often after the amendment. It is a significant conclusion because cases in this procedure can be finished faster, therefore courts using this procedure can sentence in more cases than earlier.

PDF (Polish)

References

  1. Bielasiński J., Postępowanie nakazowe według nowego ustawodawstwa karnoprocesowego. Zagadnienia wybrane [w:] L. Bogunia (red.), Nowa kodyfikacja prawa karnego. T. 7, Wrocław 2001, s. 55–89.
  2. Durczak S., Charakter prawny wyroku nakazowego (aspekty karnoprocesowe i konstytucyjne), „Gdańskie Studia Prawnicze” 2004, nr 12, s. 29–43.
  3. Fezer G., Strafprozessrecht, München 1995.
  4. Gajewska-Kraczkowska H., Postępowania szczególne w kodeksie postępowania karnego [w:] P. Kruszyński (red.), Nowe uregulowania prawne w kodeksie postępowania karnego z 1997 r., Warszawa 1999.
  5. Grajewski J. [w:] J. Grajewski, L.K. Paprzycki (red.), Kodeks postępowania karnego z komentarzem, Sopot 2000.
  6. Grajewski J. [w:] J. Grajewski, L.K. Paprzycki, M. Płachta (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 2, Kraków 2003.
  7. Grajewski J., Postępowanie nakazowe w polskim procesie karnym, „Studia Prawnicze” 1991, nr 1, s. 59–87.
  8. Gronowska B., Jeż-Ludwichowska M., Noskowicz K., Postępowanie nakazowe w świetle praktyki, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1991, nr 1, s. 85–106.
  9. Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego wraz z komentarzem do ustawy o świadku koronnym, Kraków 2003.
  10. Hofmański P., Opinia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy - Kodeks postęp. karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2510 - w zakresie przepisów procesowych) oraz poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego (druki nr: 1638, 1655, 1814, 2154 oraz 2336), „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2001, nr 2, s. 55–94.
  11. Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 3, Warszawa 2004.
  12. Kala D. [w:] A. Bulsiewicz, M. Jeż-Ludwichowska, D. Osowska, D. Kala (red.), Przebieg procesu karnego, Toruń 2003.
  13. Kala D., Kodeksowe postępowania szczególne, Toruń 2000.
  14. Kłak C.P., Posiedzenie nakazowe w polskim procesie karnym, „Ius et Administratio” 2004, nr 4, s. 21–80.
  15. Kłak G.P., Postępowanie nakazowe po nowelizacji kodeksu postępowania karnego. Uwagi de lege lata i de lege ferenda [w:] Z. Sobolewski, G. Arytmiak, C.P. Kłak (red.), Problemy znowelizowanej procedury karnej, Kraków 2004, s. 93–112.
  16. Kłak С.P., Glosa do wyroku SN z 23.07.2003 r. V KK 47/03. [Dot. możliwości zastosowania postępowania nakazowego przed nowelizacją k.p.k. tj. przed 1 lipca 2003 r.], „Ius et Administratio” 2005, nr 2, s. 143–145.
  17. Marszał K., Nad projektem nowelizacji. Plusy i minusy, „Rzeczpospolita” 2002, nr 225, s. C3.
  18. Pawłowska A., Postępowanie nakazowe w kodeksie postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 1999, nr 1, s. 121–128.
  19. Pawłowska A., Wyrok nakazowy w znowelizowanym k.p.k. - uwagi wybrane, „Studia Iuridica Lublinensia” 2004, nr 4, s. 29–37.
  20. Projekt poselski z dnia 1.03.2002 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw wraz z uzasadnieniem, http://www.sejm.gov.pl, druk sejmowy IV kadencji nr 388.
  21. Projekt prezydencki z dnia 20.12.2001r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, http://www.sejm.gov.pl, druk sejmowy IV kadencji nr 182.
  22. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 2003 r. w sprawie utworzenia Sądu Okręgowego w Koninie oraz zmiany rozporządzenia w sprawie sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości, Dz.U. z 2003 r. Nr 220, poz. 2186.
  23. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 września 2001 r. w sprawie utworzenia sądów grodzkich, Dz.U. z 2001 r. Nr 106, poz. 1160 ze zm.
  24. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie utworzenia Sądu Okręgowego w Sieradzu i Sądów Rejonowych w Lidzbarku Warmińskim, Miastku, Obornikach, Olecku, Sejnach i Szydłowcu oraz zmiany rozporządzenia w sprawie sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości, Dz.U. z 2004 r. Nr 127, poz. 1326.
  25. Skrętowicz E., Postępowanie nakazowe - zagadnienia wybrane [w:] A. Marek (red.), Współczesne problemy procesu karnego i jego efektywności. Księga pamiątkowa Profesora Andrzeja Bulsiewicza, Toruń 2004, s. 349–355.
  26. Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do Spraw Zmian w Kodyfikacjach z dn. 16.10.2002 r. o przedstawionym przez Prezydenta RP oraz poselskim projektach ustaw o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw wraz z uzasadnieniem, http://www.sejm.gov.pl, druk sejmowy IV kadencji nr 1001.
  27. Światłowski А.K., Kodeks postępowania karnego po nowelizacji, Bezpłatny Dodatek do „Monitora Prawniczego” 2003, nr 13.
  28. Tylman J., Nowy kodeks postępowania karnego w świetle pierwszych jego ocen, „Państwo i Prawo” 1998, nr 9-10, s. 107–135.
  29. Urbaniak M.J., Rozpoznawanie spraw pod nieobecność oskarżonego w polskim procesie karnym, Poznań- Kalisz 2003.
  30. Ustawa z dnia 10 maja 1985 r. o szczególnej odpowiedzialności karnej, Dz.U. z 1985 r. Nr 23, poz. 101.
  31. Ustawa z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy - kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych, Dz.U. z 2003 r. Nr 17, poz. 155.
  32. Ustawa z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy - kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych, Dz.U. z 2003 r. Nr 17, poz. 155.
  33. Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2006 r. Nr 226, poz. 1648.
  34. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego, Dz.U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555.
  35. Uzasadnienie prezydenckiego projektu ustawy z dnia 20.12.2001 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, http://www.sejm.gov.pl, druk sejmowy IV kadencji nr 182.
  36. Uzasadnienie projektu poselskiego ustawy z dnia 1.03.2002 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, http://www.sejm.gov.pl, druk sejmowy IV kadencji nr 388.
  37. Waltoś S., Założenia konstrukcyjne trybów szczególnych, „Nowe Prawo” 1970, nr 7-8, s. 1093–1104.
  38. Wąsek A., Krytyczne uwagi do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16.V.2000 r. P 1/99, dotyczącego warunkowego umorzenia postępowania karnego [w:] S. Stachowiak (red.), Współczesny polski proces karny. Księga ofiarowana Profesorowi Tadeuszowi Nowakowi, Poznań 2002, s. 23–34.
  39. Wrona Z., Postępowanie nakazowe w polskim procesie karnym, Warszawa 1997.
  40. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 2003 r., V KK 47/03, „Monitor Prawniczy” 2003, nr 17.
  41. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 2002 r., III KK 83/02, „Prokuratura i Prawo, Dodatek Orzecznictwo” 2003, nr 6 poz. 12.
  42. Zachuta A., Reperkusje sądowe nowelizacji kodeksu postępowania karnego z dnia 10 stycznia 2003 r. - czyli o wątpliwościach i propozycjach ich likwidacji, „Przegląd Sądowy” 2004, nr 9, s. 93–107.
  43. Zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 2003 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej, Dz.U. z 2003 r. Nr 5, poz. 22 ze zm.
  44. Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 lutego 1988 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej, Dz.U. z 1988 r. Nr 2, poz. 6 ze zm.
  45. Zgryzek K., Opinia do projektów ustaw o zmianie ustawy - kodeks postępowania karnego (oraz innych ustaw), „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2001, nr 2, s. 161–230.
  46. Zoll A., Racjonalna reforma prawa karnego, Warszawa 2001.