Prześlij tekst
Nr 1-2 (179-180) (2009)
Artykuły

Odpowiedzialność państwa za naruszenie prawa humanitarnego na tle projektu regulacji o odpowiedzialności państwa za czyny międzynarodowo bezprawne

[State's responsibility for violations of humanitarian law on the basis of draft articles on the responsibility of states for internationally wrongful acts]

PDF
  • Elżbieta Karska
Elżbieta Karska
Uniwersytet Wrocławski

Opublikowane 2009-06-30

Słowa kluczowe

  • odpowiedzialność państwa,
  • przymus,
  • konflikt zbrojny,
  • naruszenie prawa,
  • prawo humanitarne,
  • prawo międzynarodowe,
  • liability of the state,
  • coercion,
  • armed conflict,
  • breach of the law,
  • humanitarian law,
  • international law
    • ...Więcej
    Less

Prawa autorskie (c) 2019 ILS PAS

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Odpowiedzialność państwa za naruszenie prawa humanitarnego na tle projektu regulacji o odpowiedzialności państwa za czyny międzynarodowo bezprawne: [State’s responsibility for violations of humanitarian law on the basis of draft articles on the responsibility of states for internationally wrongful acts]. (2009). Studia Prawnicze The Legal Studies, 1-2 (179-180), 65-99. https://doi.org/10.37232/sp.2009.1-2.3

Abstrakt

Każdy system prawny wymaga stworzenia norm, które zagwarantują jego wykonywanie. W przeciwnym razie mielibyśmy do czynienia jedynie z zasadami moralnymi a nie prawnymi. Z tego względu zagadnienie międzynarodowej odpowiedzialności państwa, jako jedynego pierwotnego podmiotu prawa międzynarodowego, stało się kluczowym przedmiotem kodyfikacji w kwestii określenia zasad tejże odpowiedzialności.

Sama analiza odpowiedzialności państwa nie jest zadaniem łatwym, gdyż zdefiniowanie go atrybutami właściwymi dla prawa międzynarodowego niewiele wyjaśnia Konwencja z Montevideo o prawach i obowiązkach państw w art. 1 określa państwo jako „osobę prawa międzynarodowego”, używając czterech atrybutów: (a) stała ludność; (b) określone terytorium; (c) rząd; oraz (d) zdolnośćdo wchodzenia w stosunki z innymi państwami. Ale czym tak naprawdę jest państwo ponoszące odpowiedzialność prawno-międzynarodową? Wydaje się, że najtrafniejszą byłaby odpowiedź, że to twór abstrakcyjny, działający poprzez swych przedstawicieli. W wyroku Trybunału Norymberskiego stwierdzono, że to „nie twory abstrakcyjne dokonały zbrodni, ale zwykli ludzie itylko oni mogą za nie ponieść odpowiedzialność”.

 

This article is devoted to the state’s responsibility for breaches of humanitarian law on the basis of draft articles of future convention on the responsibility of states for internationally wrongful acts. It analyses a development of main concepts, first codifications, achievements of the League of Nations and works in the United Nations Organization. Much attention is paid on the role of the International Committee of the Red Cross in the process of an establishment of the state’s responsibility. Humanitarian law belongs to those branches of international law which are very often violated in present international relations. International character of the state’s responsibility is based on the art. 3 of the fourth Hague Convention of 1907 and art. 91 of the first Additional Protocol of 1977. The source of the responsibility is an act of the state’s organ which constitutes an internationally wrongful act, including serious violations of international humanitarian law enumerated by the Geneva Conventions of 1949. A special group of acts constitutes declicts against cultural property. International character of the responsibility is provided by the treaty law, confirmed by practice as customary rules of humanitarian law and general principles of that system. Responsibility of the state has been provided under certain conditions enumerated in Draft articles. Author describes also sources of the responsibility of states which are: violations and serious violations of humanitarian law. Than conditions excluding responsibility and prohibition to absolve of any liability in respect of breaches. State’s responsibility can be enforced in such forms as: reparations, restitution or satisfaction. International law established a lot of situations in which countermeasures have been excluded. Procedural aspects of the enforcement can be associated with the International Fact Finding Commission, arbitration or by the jurisdiction of national courts. In all those aspects responsibility of the state needs recognition as a consequence of the principle of sovereignty. International law as a system provides parallel responsibility of the state and an individual for the same violations of humanitarian law. Increasing number of international and non-international armed conflicts, became the reason of establishing international criminal tribunals. Their task is to bring natural persons responsible for violations of international humanitarian law to justice. Very similar rules applied to breaches and violations of humanitarian law establish not only responsibility of the state which is closer to civil law system but also classical criminal responsibility of an individual. Despite this fact, concurrent existence does not exclude any type of higher mentioned responsibilities. This article analyses also differences of rules applied to the responsibility of states and individuals. The most important conclusion for the present international law is connected with the needs of a separate convention in order to provide special regulations for the responsibility of states for the commission of breaches and grave breaches of humanitarian law of armed conflicts.

PDF

Bibliografia

  1. A/RES/59/35 16 December 2004, Resolution adopted by the General Assembly on the report of the Sixth Committee A/59/505 Responsibility of States for internationally wrongful acts, 65 plenary meeting 2 December 2004, fifty-ninth session, www.un.org [dostęp: 2009 r.].
  2. Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2004.
  3. Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 1998.
  4. Corfu Channel Case, wielka Brytania v. Albania, orzeczenie z 9 kwietnia 1949 r., ICJ Reports 1949 [w:] B. Wierzbicki, Prawo międzynarodowe. Materiały do studiów, Białystok 2000.
  5. Czapliński W., Kodyfikacja prawa o odpowiedzialności międzynarodowej państw, „Studia Prawnicze” 2002, nr 4, s. 33–53.
  6. Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe -publiczne. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2004.
  7. Draft articles on Responsibility of States for internationally wrongful acts, adopted by the International Law Commission at its fifty-third session (2001), November 2001, www.un.org [dostęp: 2009 r.].
  8. Flemming M., Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych. Zbiór dokumentów, Warszawa 2003.
  9. Flemming M., Międzynarodowe prawo konfliktów zbrojnych. Prawo przeciwwojenne. Zbiór dokumentów, Warszawa 1991.
  10. Gardocki L., Zarys prawa karnego międzynarodowego, Warszawa 1985.
  11. Gasser H.P., Międzynarodowe prawo humanitarne. Wprowadzenie, Warszawa 2000.
  12. Góralczyk W., Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 2004.
  13. Greppi E., The evolution of individual criminal responsibility under international law, „International Review of the Red Cross” 1999, nr 835, s. 531–553.
  14. Henckaerts J.M., Studium poświęcone zwyczajowemu prawu humanitarnemu. Wkład w zrozumienie i poszanowanie zasad prawa dotyczących konfliktu zbrojnego, Warszawa 2006.
  15. Hoogh A.J.J. De, Articles 8 and 8 of the 2001 ILC Articles on State Responsibility; the Tadic case and Attribution of Acts of Bosnian Serb Authorities to the Federal Republic of Yugoslavia, „British Yearbook of International Law” 2001.
  16. International Humanitarian Fact-Finding Commission, www.ihffc.org [dostęp: 2009 r.].
  17. Jasudowicz T., Obowiązek krzewienia międzynarodowego prawa humanitarnego. W poszukiwaniu optymalnego modelu jego realizacji [w:] T. Jasudowicz (red.), Międzynarodowe prawo humanitarne. Wybrane zagadnienia ze szczególnym uwzględnieniem obowiązku jego krzewienia i upowszechniania, Toruń 1997.
  18. Montevideo Convention on the Rights and Duties of States, signed at Montevideo 26 December 1933, entered into force 26 December 1934, www.taiwandocuments.org [dostęp: 2009 r.].
  19. Nollkaemper A., Concurrence between Individual Responsibility and State Responsibility in International Law, „International and Comperative Law Quarterly” 2003, nr 52, s. 615–640.
  20. Nowacki J., Tobor Z., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 1994.
  21. Ożga E., Słownik terminologii prawniczej. Cz. 2. Angielsko-polska, Bydgoszcz 1998.
  22. Pellet A., The new draft articles of the International Law Commission on the responsibility of States for internationally wrongful acts. A requiem for State's crimes?, „Netherlands Yearbook of International Law” 2001, nr 32, s. 55–79.
  23. Pictet J.S., Commentary I Geneva Convention of 12 August 1949, for the amelioration of the condition of the wounded and sick in armed forces in the field, published under the general editorship of J. S. Pictet, Geneva International Committe of the Red Cross, 1952, reprint 1995.
  24. Pictet J.S., Mouton M.W., II Geneva Convention for the Amelioration of the Condition of Wounded, Sick and Shipwrecked members of Armed Forces at Sea, Commentary published under the general editorshipof J. S. Pictet, Geneva International Committee of theRed Cross, 1960, reprint 1994.
  25. Pilichowski C., Ściganie i karanie sprawców zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, Warszawa 1978.
  26. Sandoz Y., Swinarski Ch., Zimmermann B., Commentary on the Additional Protocols of 8 June 1977 to the Geneva Conventions of 12 August 1949, Geneva 1987.
  27. Sassoli M., State responsibility for violations of international humanitarian law, „International Review of the Red Cross” 2002, nr 846, s. 401–434.
  28. Udręczenie [w:] Słownik prawniczy polsko-angielski, Wrocław 1986.
  29. Wallace R., International Law, London 2002.