Prześlij tekst
Nr 1-2 (179-180) (2009)
Artykuły

John R. Searle i ontologia prawa

[John R. Searle and ontology of law]

PDF
  • Tomasz Pietrzykowski
Tomasz Pietrzykowski
Uniwersytet Śląski w Katowicach

Opublikowane 2009-06-30

Słowa kluczowe

  • John R. Searle,
  • ontologia prawa,
  • teoria ontologii społecznej,
  • nauki prawne,
  • ontology of law,
  • theory of social ontology,
  • legal sciences
    • ...Więcej
    Less

Prawa autorskie (c) 2009 ILS PAS

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

John R. Searle i ontologia prawa: [John R. Searle and ontology of law]. (2009). Studia Prawnicze The Legal Studies, 1-2 (179-180), 7-41. https://doi.org/10.37232/sp.2009.1-2.1

Abstrakt

Prawo jest elementem rzeczywistości społecznej. Ta zaś stała się w ostatnich dekadach przedmiotem intensywnych dociekań filozoficznych. Ich efekty pozwalają na to, aby w nowym świetle spojrzeć na wiele problemów doniosłych dla zrozumienia porządku prawnego i jego funkcjonowania Można nawet zaryzykować tezę, iż z prowadzonej od pewnego czasu dyskusji, której istotnym punktem jest ukazanie się „Konstrukcji rzeczywistości społecznej” Johna R. Searle’a zdają się wyłaniać zręby nowego paradygmatu filozoficznej refleksji nad społecznym poziomem rzeczywistości. W pracy tej Searle stara się w oparciu o wyniki swoich prowadzonych od lat 60-tych badań, w szczególności poświęconych funkcjonowaniu umysłu, świadomości i języka, ułożyć spójny obraz zależności pomiędzy światem obiektów fizycznych, reakcji chemicznych i procesów biologicznych, a światem zjawisk oraz faktów społecznych, kultury i wartości.

 

An essay „John R. Searle and ontology of law” is devoted to a theory of social ontology being developed by one of the leading contemporary analytic philosophers. It is based on results achieved by cognitive science (of which Searle was one of co-founders) as well as his own earlier inquiries into language, speech acts and mind. This kind of project, the aim of which is to clarify a logical structure and mechanisms of constructing social reality, applying ideas of intentionality, status functions, constitutive rules and institutions unifies many various theories, findings and intuitions put forward in many fields of research including legal sciences. It enables us to identify and better understand not only common structure behind law and other social phenomena but also their relation to our conception of physical world as described by natural science. It seems that John Searle’s works contribute much to create a new paradigm of exploration and analysis of social world highly relevant for legal thinking. Furthermore, it sheds new light on many controversial problems and concepts of legal science. Despite the fact that the theory of social world as proposed by Searle is still at relatively early stage of development, its importance for understanding legal reality can hardly be overestimated.

PDF

Bibliografia

  1. Bahlmann C., Die Rechtslehre Ernst Rudolf Bierlings unter besondere Beriicksichtigung seiner Annerkenungstheońe, Munster 1995.
  2. Bengoetxea J., Institutions, legal theory and EC law, „Archiv für Rechts- und Sozialphilosophie” 1991, nr 2, s. 195–213.
  3. Bratman M., Shared Intention, „Ethics” 2003, nr 1, s. 97–113.
  4. Cognitive Science [w:] Stanford Encyklopedia of Philosophy, http://plato.stanford.edu/entries/cognitive-science/ [dostęp: 26.11.2008 r.].
  5. Cohen L.J., The Concept of Law (critical notice), „Mind” 1962, nr 71.
  6. Coleman J., The Practice of Pńnciple, Oxford-NewYork 2001.
  7. Colvin E., The Sociology of Secondary Rules, „University of Toronto Law Journal” 1978, nr 28, s. 195–214.
  8. Comanducci P., Confronting two constructivists [w:] E. Lagerspetz, H. Ikäheimo, J. Kotkavirta (red.) On the nature of social and institutional reality, Jyväskylä-Portland 2001.
  9. Czepita S., Konwencjonalne i formalne aspekty prawa, Szczecin 2006.
  10. Czepita S., Reguły konstytutywne a zagadnienia prawoznawstwa, Szczecin 1996.
  11. Czeszejko-Sochacki Z., Sądownictwo konstytucyjne w Polsce na tle powszechnym, Warszawa 2007.
  12. Dąbska I., O konwencjach i konwencjonalizmie, Warszawa 1975.
  13. Gerber D., Levels of Rules and Hart' s Concept of Law, „Mind” 1972, nr 321, s. 102–105.
  14. Gilbert M., Social Facts, New Jersey 1992.
  15. Gilbert M., Walking Together. A paradigmatic social phenomenon [w:] M. Gilbert (red.), Living together rationality, socialty and obligation, Lanham-Boulder 1996.
  16. Gizbert-Studnicki T., Język prawny a obraz świata [w:] G. Skąpska (red.), Prawo w zmieniającym się społeczeństwie. Księga pamiątkowa z okazji 70-lecia urodzin Profesor Marii Boruckiej-Arctowej, Kraków 1992, s. 149–161.
  17. Gizbert-Studnicki T., O nieważnych czynnościach prawnych w świetle czynności konwencjonalnych, „Państwo i Prawo” 1975, nr 4, s. 70–82.
  18. Gizbert-Studnicki T., O pewnych osobliwościach stwierdzeń faktycznych sądu w procesie cywilnym, „Studia Cywilistyczne” 1974, nr 23, s. 121–148.
  19. Gizbert-Studnicki T., The non-linguistic concept of norm and ontology [w:] W. Krawietz, J. Wróblewski (red.), Sprache, Performanz und Ontologie des Rechts : Festgabe für Kazimierz Opałek zum 75. Geburtstag, Berlin 1993, s. 423–434.
  20. Gizbert-Studnicki T., Ujęcie instytucjonalne w teorii prawa [w:] J. Stelmach (red.) Studia z filozofii prawa, Kraków 2001, s. 123–134.
  21. Grabowski A., Judicial Argumentation and Pragmatics, Kraków 1999.
  22. Grabowski A., Naleziński B., Kłopoty z obowiązywaniem. Uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego [w:] J. Stelmach (red.) Studia z filozofii prawa, Kraków 2001, s. 219–257.
  23. Grabowski P.J., W sprawie temporalnego zakresu obowiązywania prawa. Art. polemiczny, „Państwo i Prawo” 2004, nr 4, s. 95–101.
  24. Hart H.L.A, Pojęcie prawa, Warszawa 1998.
  25. Hoerster N., Was ist Recht? Grundfragen der Rechtsphilosophie, Miinchen 2006.
  26. Inwagen P. van, Dwa pojęcia światów możliwych [w:] T. Szubka (red.), Metafizyka w filozofii analitycznej, Lublin 1995.
  27. Kelsen H., Czysta teoria prawa. Metoda i pojęcia, Warszawa 1934.
  28. Kelsen H., Reine Rechtslehre, Wien 1960.
  29. Kramer M., Objectivity and the Rule of Law, Cambridge 2007.
  30. Lagerspetz E., On the existence of institutions [w:] E. Lagerspetz, H. Ikäheimo, J. Kotkavirta (red.), On the nature of social and institutional reality, Jyväskylä-Portland 2001.
  31. Lagerspetz E., Opposite Mirrors. Conventionalist Theory of Institutions, Dordrecht-Boston-London 1995.
  32. Lang W., Obowiązywanie prawa, Warszawa 1962.
  33. Lee K.K., Hart' s Primary and Secondary Rules, „Mind” 1968, nr 308, s. 561–564.
  34. Lewis D., Convention. A Philosophical Study, Oxford 2002.
  35. Lewis D., Światy możliwe [w:] T. Szubka (red.), Metafizyka w filozofii analitycznej, Lublin 1995.
  36. Luhmann N., Law as a Social System, Oxford-New York 2004.
  37. MacCormick N., Institutions of Law.
  38. MacCormick N., Weinberger O., Institutional theory of law. New approaches to legal positivism, Dordrecht 1986.
  39. Manahem Y.B., Conventionalism, Cambridge-New York 2006.
  40. Marmor A., On Convention, „Synthese” 1991, nr 3.
  41. Meijers A., Can Collective Intentionality be Individualized?, „American Journal of Economy and Sociology” 2003, nr 1, s. 167–183.
  42. Michalska A., Wronkowska S., Zasady tworzenia prawa, Poznań 1983.
  43. Nowacki J., Rządy prawa, Katowice 1995.
  44. Nowak L., Wronkowska S., Ziembiński Z., Zieliński M., Czynności konwencjonalne w prawie, „Studia Prawnicze” 1972, nr 33, s. 73–99.
  45. Opałek K., Dwoistość ujęcia normy w nauce prawa, „Państwo i Prawo” 1988, nr 6, s. 3–13.
  46. Opałek K., Woleński J., Is, Ought and Logic, „Archiv fiir Rechts- und Sozialphilosophie” 1987, nr 73, s. 373–385.
  47. Perrau-Saussine A., Murphy J., The nature of customary law, Cambridge 2007.
  48. Pietrzykowski T., Negotium non existens, „Rejent” 2008, nr 12, s. 109-127.
  49. Pietrzykowski T., Obowiązywanie i stosowanie prawa cywilnego w czasie [w:] M. Safjan (red.) Prawo cywilne - część ogólna, Warszawa 2007.
  50. Pietrzykowski T., Temporalny zakres obowiązywania prawa, „Państwo i Prawo” 2003, nr 4, s. 45–56.
  51. Pietrzykowski T., Wsteczne działanie prawa i jego zakaz, Kraków 2004.
  52. Raz J., Practical reason and norms, Oxford-NewYork 1990.
  53. Romans G., Social Behavior. Its Elementary Forms, NewYork-Chicago 1974.
  54. Sarkowicz R., Poziomowa interpretacja tekstu prawnego, Kraków 1995.
  55. Sawer G., Law in Society, Oxford 1965.
  56. Searle J.R., Czynności mowy, Warszawa 1987.
  57. Searle J.R., Freedom Sc Neurobiology. Reflections on Free Will, Language and Political Power, New York 2007.
  58. Searle J.R., Intentionality. An Essay in the Philosophy of Mind, Cambridge 1983.
  59. Searle J.R., Język, umysł, społeczeństwo. Filozofia a rzeczywistość, Warszawa 1999.
  60. Searle J.R., Language and social ontology, „Theory and Society” 2008, nr 5, s. 443–459.
  61. Searle J.R., Mind, Language and Society. Philosophy in the Mirror of Science, London 1998.
  62. Searle J.R., Minds, Brains and Science, Cambridge 1984.
  63. Searle J.R., Rationality in action, London 2001.
  64. Searle J.R., Speech acts, Cambridge 1969.
  65. Searle J.R., The construction of social reality, London-New York 1995.
  66. Searle J.R., The Future of Philosophy, „Philosophical transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological sciences” 1999, nr 354, s. 2069–2080.
  67. Searle J.R., The Rediscovery of the Mind, London 1992.
  68. Searle J.R., Umysł na nowo odkryty, Warszawa 1998.
  69. Searle J.R., Umysł, mózg i nauka, Warszawa 1995.
  70. Searle J.R., What is an institution? [w:] B. Guy Peters, J. Pierre (red.), Institutionalism, Los Angeles-London 2007.
  71. Singer M., Hart' s Concept of Law, „The Journal of Philosophy” 1963, nr 8, s. 197–220.
  72. Smith B., From speech acts to social reality [w:] B. Smith (red.), John Searle, Cambridge 2003, s. 1–33.
  73. Smith B., The Ontology of Social Reality. Exchange with J. Searle, „American Journal of Economics and Sociology” 2003, nr 1.
  74. Smolak M., Prawo, fakt, instytucja Koncepcje teoretyczne prawniczego pozytywizmu instytucjonalnego, Poznań 1998.
  75. Stalnaker R., Światy możliwe [w:] T. Szubka (red.), Metafizyka w filozofii analitycznej, Lublin 1995.
  76. Tamanaha B., A general jurisprudence of law and society, Oxford 2001.
  77. Thibaut J., Kelley H., The Social Psychology of Groups, New York-London 1959.
  78. Velleman D., How to share an intention?, „Philosophy and Phenomenological Research” 1997, nr 1, s. 29–50.
  79. Weinberger O., Norm und Institution, Wien 1988.
  80. Wilkins B., Joint Commitment, „Journal of Ethics” 2002, nr 2, s. 145–155.
  81. Woleński J., Możliwe światy teorii prawa [w:] S. Wronkowska, M. Zieliński (red.), Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych ofiarowane Profesorowi Zygmuntowi Ziembińskiemu, Poznań 1990, s. 15–29.
  82. Woleński J., Z zagadnień analitycznej filozofii prawa, Kraków 1980.
  83. Wronkowska S., O źródłach prawa i aktach normatywnych raz jeszcze [w:] A. Nowicka (red.), Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Sołtysińskiemu, Poznań 2005, s. 113–140.
  84. Zieliński M., Wykładnia prawa, Warszawa 2002.