Make a Submission
No. 3 (61) (1979)
Artykuły

Ochrona praw konsumenta w sądowym postępowaniu cywilnym

[Protection of Consumer in Judicial Proceedings Provided by Civil Law]

  • Feliks Zedler

Published 1979-04-30

Keywords

  • consumer protection,
  • civil proceedings,
  • preservation of rights
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

How to Cite

Ochrona praw konsumenta w sądowym postępowaniu cywilnym: [Protection of Consumer in Judicial Proceedings Provided by Civil Law]. (1979). Studia Prawnicze The Legal Studies, 3 (61), 21-43. https://doi.org/10.37232/sp.1979.3.3

Abstract

Termin „konsument" może być w różny sposób rozumiany. Dla uniknięcia nieporozumień w niniejszym opracowaniu używany będzie jako synonim nabywcy rzeczy lub osoby, na rzecz której świadczono usługę. Przy czym zarówno nabycie rzeczy, jak i świadczenie usług rozumiane będzie możliwie szeroko.

Z uwagi na zakres opracowania rozważania swoje ograniczę do ochro­ny praw tzw. konsumenta indywidualnego, tj. ochrony praw tych osób fizycznych, które nabyły towar lub którym świadczono usługę.

Prawa tak rozumianych konsumentów mogą być w różny sposób chronione ł. Niewątpliwie dla pełnej i wszechstronnej ochrony praw konsumenta niezbędne jest kompleksowe stosowanie różnorodnych środ­ków prawnych, a także i rozwiązań ekonomicznych oraz społeczno-poli­tycznych.

W naszym systemie prawnym zarówno samo nabycie towaru, jak i świadczenie usług na rzecz konsumenta podlega przede wszystkim przepisom prawa cywilnego. Przepisy więc tego prawa określają obo­wiązki i uprawnienia konsumenta.

Uprawnienia konsumenta przyznane mu prawem materialnym nie zawsze są dobrowolnie realizowane przez zbywcę (producenta) czy świad­czącego usługę. Dlatego też dla pełnej ochrony praw konsumenta muszą istnieć organy ochrony prawnej, które by w drodze przymusu realizo­wały jego uprawnienia. Od unormowania tych kwestii w dużym stop­niu zależy, w jakim zakresie uprawnienia konsumenta mogą być fak­tycznie realizowane. Stąd też w ogólnym systemie ochrony konsumenta problematyka cywilnoprocesowa, odgrywa niebagatelną rolę i z tej racji zasługuje na uwagę.

W naszym systemie prawnym jest zasadą, że roszczenia cywilno-prawne dochodzone są na drodze sądowej. (art. 2 k.p.c.). Stąd też spory konsumentów ze zbywcami (producentami, świadczącymi usługi) jako spory cywilnoprawne będą zasadniczo rozstrzygane w sądowym postę­powaniu cywilnym. Od tej ogólnej zasady istnieją jednak w naszym pra­wie dwa wyjątki:

  1. Pewne roszczenia konsumentów mogą być dochodzone na drodze sądoWej dopiero po wyczerpaniu obligatoryjnego postępowania reklama­cyjnego,.
  2. Niektóre należności państwowych jednostek organizacyjnych (Niv tym również należności jednostek świadczących usługi) dochodzone są w drodze egzekucji administracyjnej, z pominięciem drogi sądowej. W takiej sytuacji dłużnik może jednak bronić swych praw na drodze sądowej za pośrednictwem powództwa o ustalenie, że należność nie

Dlatego też, omawiając problematykę ochrony praw konsumenta w sądowym postępowaniu cywilnym, należy przedstawić przede wszyst­kim problematykę postępowania reklamacyjnego, a w dalszej zaś kolej­ności dochodzenia roszczeń konsumenta na drodze sądowej, jak rów­nież i ochronę sądową przed egzekucją administracyjną.

References

  1. Berutowicz W., Znaczenie prawne sądowego dochodzenia roszczeń, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1966.
  2. Broniewicz W., Problem przesłanek procesowych w procesie cywilnym i postępowaniu arbitrażowym, „Zeszyty Naukowe U.Ł.” 1968, z. 59, s. s. 47-64.
  3. Buczkowski S., Nowakowski Z.K., Prawo obrotu uspołecznionego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976.
  4. Bukowski T., Rozstrzyganie o kosztach procesu cywilnego, Wydaw. Prawnicze, Warszawa 1972.
  5. Bukowski T., Rozstrzyganie o kosztach procesu cywilnego, Wydaw. Prawnicze, Warszawa 1971.
  6. Dekret z dnia 24 grudnia 1952 r. o przewozie przesyłek i osób kolejami, Dz.U. 1953 Nr 4, poz. 7.
  7. Fijałkowski E., Powództwo dłużnika o ustalenie nieistnienia należności egzekwowanej w trybie egzekucji administracyjnej, „Nowe Prawo” 1972, z. 3, s. 422-434.
  8. Górski W., Komentarz do regulaminu przewozu przesyłek przez PSK, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1976.
  9. Górski W., Komentarz do regulaminu przewozu przesyłek przez PSK, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1974.
  10. Górski W., O kodyfikację prawa przewozowego żeglugi śródlądowej, „Państwo i Prawo” 1969, z. 2, s. 343-350.
  11. Górski W., Rola orzecznictwa arbitrażowego w kształtowaniu wykładni prawa przewozowego [w:] T. Gontarz (red.), Państwowy arbitraż gospodarczy w okresie XXX-lecia PRL, Wydaw. Prawnicze, Warszawa 1974.
  12. Instrukcja nr 2 Ministra Handlu Wewnętrznego z 29.06.1968 r. w sprawie załatwienia w sklepach jakościowych reklamacji nabywców oraz zmiany artykułów przemysłowych, Dz. Urz. MHW Nr 26, poz. 53.
  13. Jankowski J., Postępowanie reklamacyjne a dopuszczalność drogi sądowej i arbitrażowej, „Nowe Prawo” 1971, z. 7-8, s. 1106-1115.
  14. Jędrzejewska M., Model postępowania w cywilnych sprawach „drobnych i prostych” (model sądowy, arbitrażowy, administracyjny), „Palestra” 1977, z. 7, s. 14-25.
  15. Jodłowski J., O potrzebie i kierunkach badań integracyjnych w dziedzinie prawa cywilnego i procesowego, Integracyjny Zjazd Cywilistów, Rzeszów 1974.
  16. Jodłowski J., O potrzebie i kierunkach badań integracyjnych w dziedzinie prawa cywilnego oraz procesowego, „Państwo i Prawo” 1973, z. 2.
  17. Jodłowski J., Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego. Zbiór studiów, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydaw. Polskiej Akademii Nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974.
  18. Kaim B., Rygalski Z., Ziobro K., Reklamacje oraz skargi pocztowe i telekomunikacyjne, Warszawa 1967.
  19. Karwowski A. (red.), Leksykon PWN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1972.
  20. Klich-Rump J., Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia sądowego w procesie cywilnym, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1977.
  21. Kubiak W., Postępowanie egzekucyjne w administracji, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1973.
  22. Kufal J. Glosa do orzeczenia SN z 21.03.1975 r., III CZP 10/75, „Nowe Prawo” 1977, z. 7-8.
  23. Łętowska E., Ochrona konsumenta z punktu widzenia polityki prawa, „Państwo i Prawo” 1978, z. 4, s. 16-30.
  24. Łętowska E., Wzorce umowne. Ogólne warunki. Wzory. Regulaminy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa 1975.
  25. Majorowicz J., Ochrona interesów gospodarczych PRL w orzecznictwie cywilnym [w:] Sąd Najwyższy na straży interesów państwa i praw obywateli, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1976.
  26. Malaszewska E., S.O.S. dla Konsumenta, „Gazeta Prawnicza” z 1.04.1978 r.
  27. Markowski W., Mika Z., Opałka S., Kolejowe prawo przewozowe, cz. 2, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1963.
  28. Nakamura M., My Theory about Judgement, Tokyo 1966.
  29. Orzeczenie SN z 10.11.1976 r., III CZP 42/76,OSNCP 1977, z. 7, poz. 108.
  30. Orzeczenie SN z 21.03.1975 r., III CZP 10/75, OSNCP 1976, z. 3, poz. 33.
  31. Orzeczenie SN z 9.05.1969 r., III CZP 5/68, OSNCP 1970, poz. 117.
  32. Piasecki K., Cywilnoprawne problemy ochrony konsumenta ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień procesowych, „Palestra” 1978, z. 8, s. 13-25.
  33. Podemski D., Reklamacja dźwignią handlu, „Polityka” z 29.04.1978 r., nr 17 (1104).
  34. Resich Z., Droga sądowa, „Nowe Prawo” 1973, z. 7-8, s. 979-987.
  35. Resich Z., Nauka o organach ochrony prawnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.
  36. Rowiński T., Interes prawny w procesie cywilnym i postępowaniu arbitrażowym, Warszawa 1972.
  37. Rozporządzenie Ministra Komunikacji z dnia 12 października 1962 r. w sprawie regulaminu zarobkowego przewozu osób i bagażu oraz najmu pojazdów w osobowym transporcie drogowym, Dz.U. 1962 Nr 56, poz. 282.
  38. Rozporządzenie Ministra Komunikacji z dnia 17 sierpnia 1965 r. w sprawie przewozu lotniczego, Dz.U. 1965 Nr 39, poz. 250.
  39. Rozporządzenie Ministra Komunikacji z dnia 24 maja 1960 r. w sprawie regulaminu zarobkowego przewozu i spedycji w ciężarowym transporcie samochodowym, Dz.U. 1960 Nr 31, poz. 174.
  40. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 listopada 1950 r. o dostosowaniu sądów powszechnych do nowych przepisów ustrojowych i o zniesieniu sądów zbędnych, Dz.U. 1950 Nr 54, poz. 496.
  41. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 maja 1975 r. w sprawie utworzenia okręgowych sądów pracy i ubezpieczeń społecznych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości, Dz.U. 1975 Nr 18, poz. 100.
  42. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 września 1966 r. w sprawie wykonania ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Dz.U. 1966 Nr 45, poz. 279.
  43. Rybicki M., Ławnicy ludowi w sądach PRL, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968.
  44. Tyczka M., Arbitraż i postępowanie arbitrażowe, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970.
  45. Tyczka M., Znaczenie i ewolucja postępowania arbitrażowego [w:] T. Gontarz (red.), Państwowy arbitraż gospodarczy w okresie XXX-lecia PRL, Wydaw. Prawnicze, Warszawa 1974.
  46. Ustawa z dnia 27 listopada 1961 r. o transporcie drogowym i spedycji krajowej, Dz.U. 1961 Nr 53, poz. 297.
  47. Ustawa z dnia 31 maja 1962 r. - Prawo lotnicze, Dz.U. 1962 Nr 32, poz. 153.
  48. Ustawa z dnia 31 stycznia 1961 r. o łączności, Dz.U. 1961 Nr 8, poz. 48.
  49. Uszyński T., Prawo lotnicze z komentarzem, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1966.
  50. Wengerek E., Problem ustności i pisemności postępowania cywilnego, „Nowe Prawo” 1970, z. 10, s. 1397-1420.
  51. Wengerek E., Przeciwegzekucyjne powództwo dłużnika. Warszawa 1967.
  52. Włodyka S., Granice konstytucyjnej zasady sądowego wymiaru sprawiedliwości [w:] Księga pamiątkowa ku czci K. Szefki, Wrocław 1967.
  53. Włodyka S., Ustrój organów ochrony prawnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1975.
  54. Wyporek J., Informator pracownika sklepu z artykułami przemysłowymi, Wydawnictwo "Watra", Warszawa 1971.
  55. Wyrok SN z 27.08.1970 r., II CR 340/70, OSNCP 1971, z. 5, poz. 92.
  56. Zarządzenie Ministra Komunikacji z dnia 7 kwietnia 1971 r. w sprawie ogólnych warunków umów o świadczenie przez stacje obsługi jednostek gospodarki uspołecznionej usług motoryzacyjnych na rzecz ludności, M.P. 1971 Nr 27, poz. 172.
  57. Zarządzenie Ministra Łączności nr 19 z 25.03.1968 r. w sprawie reklamacji z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania usług przez państwowe przedsiębiorstwo Poczta Polska Telegraf, Telefon, „Dziennik Łączności” 1968, nr 9, poz. 48.
  58. Zarządzenie Przewodniczącego Komitetu Drobnej Wytwórczości z dnia 12 listopada 1968 r. w sprawie ogólnych warunków umów o świadczenia niektórych usług na rzecz ludności przez jednostki gospodarki uspołecznionej, M.P. 1968 Nr 50, poz. 350.