Make a Submission
No. 2 (132) (1997)
Artykuły

System instytucjonalnych gwarancji wolności i praw człowieka i obywatela w Polsce (na przełomie dwóch konstytucji 1952 i 1997 roku)

[The system of institutional guarantees of human and civil liberties and rights in Poland (at the turn of the two constitutions of 1952 and 1997)]

  • Anna Woźniak-Tyczka

Published 1997-06-30

Keywords

  • civil liberties,
  • human rights,
  • civic rights,
  • Constitution of the Polish People's Republic,
  • constitutional guarantees of protection
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

How to Cite

System instytucjonalnych gwarancji wolności i praw człowieka i obywatela w Polsce (na przełomie dwóch konstytucji 1952 i 1997 roku): [The system of institutional guarantees of human and civil liberties and rights in Poland (at the turn of the two constitutions of 1952 and 1997)]. (1997). Studia Prawnicze The Legal Studies, 2 (132), 87-112. https://doi.org/10.37232/sp.1997.2.5

Abstract

From the point of view of the desired shape of the model of a potentially effective system of institutional guarantees of individual rights and freedoms, the Polish system appears to be complete. However, after analysing the scope of competences of the constituent institutions, the observation arises as to whether the system is not nevertheless characterised by a greater saturation of guarantees for the protection of the constitutionality of the law as compared to the protection of individual rights in the subjective sense and whether its design does not reflect this attitude. These doubts appear to be well-founded if one considers the similar formation of a new institution in Polish law, namely the constitutional complaint.

References

  1. Banaszak B., Prawa jednostki i systemy ich ochrony, Kolonia Limited, Wrocław 1995.
  2. Banaszak B., Sądownictwo konstytucyjne a ochrona podstawowych praw obywatelskich RFN, Austria, Szwajcaria, Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1990.
  3. Banaszak B., Skarga konstytucyjna i jej znaczenie w zakresie ochrony praw podstawowych [w:] L. Wiśniewski (red.), Podstawowe prawa i ich sądowa ochrona, Wydawnictwa Sejmowe, Warszawa 1997.
  4. Bisztyga A., Municypalny ombudsman Detroit, „Samorząd Terytorialny” 1992, nr 3, s. 42-47.
  5. Burda A., Polskie prawa państwowe, Warszawa 1979.
  6. Czeszejko-Sochacki Z., Konstytucyjna zasada prawa do sądu, „Państwo i Prawo” 1992, z. 10, s. 14-23.
  7. Działocha K., Model ustrojowy Trybunału Konstytucyjnego de lege ferenda, „Państwo i Prawo” 1993, nr 2, s. 3-12.
  8. Działocha K., Pawela S., Zmiany zakresu właściwości Trybunału Konstytucyjnego de lege ferenda i de lege lata, „Państwo i Prawo” 1989, z. 11, s. 3-17.
  9. Działocha K., Zasada ochrony praw nabytych w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego [w:] B. Banaszak (red.), Prawa człowieka. Geneza, koncepcje, ochrona, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1993.
  10. Ermacora F., Menschenrechte in der sich wandelnden Welt, t. I, Österreichische Akademie der Wissenschaften, Wien 1974.
  11. Filipowicz A., Gebethner S., Koncepcja rzecznika praw obywatelskich w świetle dyskusji publicznych, „Państwo i Prawo” 1987, nr 3.
  12. Galster J., Szyszkowski W., Wąsik Z., Witkowski Z., Prawo konstytucyjne, TNOiK "Dom Organizatora", Toruń 1995.
  13. Garlicki L., Ewolucja instytucji rzecznika praw obywatelskich (ombudsmana) w świecie współczesnym [w:] L. Garlicki (red.), Rzecznik Praw Obywatelskich, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1989.
  14. Garlicki L., Sądownictwo administracyjne w Europie Zachodniej, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1990.
  15. Gebethner S., Sejmowy rzecznik praw obywatelskich. (Rozważania de lege ferenda), „Państwo i Prawo” 1986, nr 11, s. 4-15.
  16. Hofmański P., Europejska Konwencja Praw Człowieka, "Temida 2", Białystok 1993.
  17. Hofmański P., Ochrona praw człowieka, Temida 2, Białystok 1994.
  18. Kabat A., Instytucja pytań prawnych w Trybunale Konstytucyjnym, Wydawnictwo "Epoka", Warszawa 1989.
  19. Karnicka A., Rzecznik Praw Obywatelskich. Pierwsze doświadczenia i perspektywy organizacyjne, „Państwo i Prawo” 1988, z. 12, s. 37-45.
  20. Kędzia Z., Burżuazyjna koncepcja praw człowieka, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980.
  21. Kubiak A., Rzecznik Praw Obywatelskich, „Państwo i Prawo” 1987, nr 12.
  22. Łączkowski W., Trybunał Konstytucyjny a przemiany ustrojowe w Polsce, „Monitor Prawniczy” 1993, z. 2, s. 33-35.
  23. Mazurek F.J., Prawa człowieka w nauczaniu społecznym Kościoła, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1991.
  24. Michalska A., Europejska Konwencja Praw Człowieka. Podstawowe dokumenty, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 1995.
  25. Michalska A., Komitet Praw Człowieka. Kompetencje, funkcjonowanie, orzecznictwo, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 1994.
  26. Michalska A., Skarga indywidualna przed Komitetem Praw Człowieka. Warunki dopuszczalności, „Palestra” 1992, z. 1-2, s. 62-68.
  27. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 października 1991 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym, Dz.U. 1991 Nr 109, poz. 470.
  28. Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 września 1993 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o prokuraturze, Dz.U. 1994 Nr 19, poz. 70.
  29. Orzeczenie TK z 25 lutego 1992, K 4/91.
  30. Orzeczenie TK z 7 stycznia 1992, K 8/91.
  31. Oświadczenie Rządowe z dnia 7 kwietnia 1993 r. w sprawie deklaracji o uznaniu kompetencji Europejskiej Komisji Praw Człowieka oraz jurysdykcji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Dz.U. 1993 nr 61 poz. 286.
  32. Oświadczenie Rządowe z dnia 7 kwietnia 1993 r. w sprawie ratyfikacji przez Rzeczpospolitą Polską Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2, Dz.U. 1993 Nr 61, poz. 285.
  33. Pajor-Bytomski M., Einführung in die ungarische Verfassungsgerichtsbarkeit, „ Europäische Grundrechte-Zeitschrift” 1993, nr 7-8.
  34. Siemieński F., Prawo konstytucyjne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976.
  35. Strzembosz A., Sądy a skarga konstytucyjna, „Państwo i Prawo” 1997, z. 3, s. 3-7.
  36. Suchocka H., Konstytucyjne gwarancje praworządności w europejskich państwach socjalistycznych, Wydaw. Naukowe UAM, Poznań 1979.
  37. Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich, Dz.U. 1987 Nr 21, poz. 123.
  38. Ustawa z dnia 15 maja 1993 r. o zmianie ustaw - Prawo o ustroju sądów powszechnych, o prokuraturze, o Sądzie Najwyższym, o Trybunale Konstytucyjnym, o Krajowej Radzie Sądownictwa i o powołaniu sądów apelacyjnych Dz.U. 1993 Nr 47, poz. 213.
  39. Wieruszewski R., Mechanizmy kontrolne Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, „Państwo i Prawo” 1991, z. 12, s. 41-50.
  40. Wiśniewski L., Gwarancje podstawowych praw i wolności obywateli PRL, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydaw. Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1981.
  41. Wiśniewski L., Gwarancje praw i wolności człowieka i obywatela w przyszłej konstytucji [w:] Z. Kędzia (red.), Prawa, wolności i obowiązki człowieka i obywatela w nowej konstytucji, Zakład Graficzny Politechniki Poznańskiej, Poznań 1990.
  42. Włodyka S., Ustrój organów ochrony prawnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1975.
  43. Zakrzewska J., Trybunał Konstytucyjny - konstytucja - państwo prawa, „Państwo i Prawo” 1992, z. 1, s. 3-12.
  44. Zwierzchowski E., Sądownictwo konstytucyjne, Temida 2, Białystok 1994.