Realizacja Konkordatu z 1993 r. w prawie polskim

Abstrakt

Z przedstawionych wyżej analiz porównawczych norm konkordatowych z normami ustawowymi wynika, iż Konkordat nie wprowadza większych zmian do ustawodawstwa krajowego. Nowość stanowi bowiem głównie uznanie skutków cywilnych małżeństwa kanonicznego. Nie należy jednak z tego wnioskować, że Konkordat nie ma większego znaczenia. Istotne znaczenie konkordatu zawartego z demokratycznym państwem prawnym, jakim jest Rzeczpospolita Polska, tkwi przede wszystkim w konsekwencjach wynikających dla społeczeństwa.

Skutkiem ratyfikacji Konkordatu jest osiągnięcie wyższego stopnia stabilizacji w stosunkach między państwem i Kościołem aniżeli na podstawie regulacji wyłącznie ustawowych. Z ratyfikacji Konkordatu całego rodzi się więc po stronie społeczeństwa większe poczucie pewności prawnej co do realizacji gwarancji wolnościowych w dziedzinie uzewnętrzniania swych przekonań w życiu publicznym i możliwości budowania różnych form życia społecznego na bazie trwałych wartości, zakorzenionych w kulturze narodowej. To zaś w jakiej mierze, szanse które stwarza Konkordat zostaną zrealizowane, zależy nie tylko od współdziałania władz państwowych i kościelnych, ale również od aktywności całego społeczeństwa.

Konkordaty zawierane są w określonym kontekście społeczno-politycznym. Zazwyczaj są to momenty przełomowe w dziejach narodu, czyli społeczeństwa ujmowanego w aspekcie kulturowym, względem którego Kościół pełni misję ewangelizacyjną. Taki moment zaistniał w dziejach narodu polskiego na etapie budowania podstaw demokracji po zrzuceniu totalitaryzmu komunistycznego.

The comparative analysis of concordat norms with statutory norms presented above shows that the Concordat does not introduce major changes to national legislation. Indeed, what is new is mainly the recognition of the civil effects of a canonical marriage. However, one should not conclude from this that the Concordat is of little importance. The importance of a concordat concluded with a democratic state under the rule of law, such as the Republic of Poland, lies primarily in the consequences for society.

The effect of the ratification of the Concordat is to achieve a higher degree of stability in the relationship between the State and the Church than on the basis of purely statutory regulations. The ratification of the Concordat as a whole thus gives rise to a greater sense of legal certainty on the part of the public regarding the enforcement of freedom guarantees in the area of the manifestation of one's views in public life and the possibility of building various forms of social life on the basis of lasting values rooted in national culture. The extent to which the opportunities created by the Concordat are pursued depends not only on the cooperation of state and church authorities, but also on the activity of society as a whole.

Concordats are concluded in a specific socio-political context. Usually, these are ground breaking moments in the history of a nation, that is, a society seen in cultural terms, towards which the Church has an evangelising mission. Such a moment occurred in the history of the Polish nation at the stage when the foundations of democracy were being laid after the totalitarian communist regime was thrown down.