Nr 2 (224) (2021)
Artykuły

Automatyzacja decyzji w prawie – pola i granice stosowania

[Algorithmic Decision Making in law – areas and limits]

Edyta Chmura-Szczecińska
Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Opublikowane 2021-04-09

Słowa kluczowe

  • automatyzacja prawa,
  • sztuczna inteligencja,
  • uczenie maszynowe,
  • algorytm,
  • sieci neuronowe,
  • automation of law,
  • data mining,
  • machine learning,
  • algorithmic,
  • neuron networks
  • ...Więcej
    Less

Jak cytować

Automatyzacja decyzji w prawie – pola i granice stosowania: [Algorithmic Decision Making in law – areas and limits]. (2021). Studia Prawnicze The Legal Studies, 2 (224), 135-159. https://doi.org/10.37232/sp.2021c

Abstrakt

Autorka podjęła badania nad zastosowaniem zautomatyzowanych procesów decyzyjnych w prawie, w szczególności w toku wydawania decyzji administracyjnych oraz orzeczeń sądowych. Założono, że w procesie automatyzacji prawa nadrzędną rolę powinien odgrywać człowiek, a przyznanie mu konkretnych kompetencji weryfikujących (nadzorczych) nie tylko wzmocni zaufanie społeczeństwa do dalszej informatyzacji prawa, ale także zagwarantuje należytą realizację praw podstawowych, w tym prawa do sądu oraz prawa do prywatności. Autorka wykazuje, że od umiejscowienia człowieka w systemie automatyzacji prawa zależeć będzie jego dalszy rozwój. Jednocześnie celem artykułu jest prezentacja de lege ferenda konkretnych regulacji i rozwiązań prawnych związanych z automatyzacją procesu decyzyjnego w organach administracji publicznej i sądownictwie. W dalszych badaniach autorka skupiła się na tym, czy zaproponowane (przykładowe) rozwiązania spowodują wzrost zaufania społeczeństwa do automatyzacji / sztucznej inteligencji.

 

The author undertook research on the application of automated decision-making processes in law, in particular in the course of issuing administrative decisions and court rulings. It was assumed that in the process of law auto-mation, a person should play a leading role, and granting specific verification (supervisory) competences will not only strengthen the public’s confidence in further computerization of the law, but will also guarantee fundamental rights, including the right to court and the right to privacy. The author tries to show that further development will depend on the position of a human being in the system of law automation. The purpose of the article is to present which specific safeguards and legal solutions should be introduced in connection with the automation of the decision-making process in public administration and the judiciary. In further research, the author focuses on whether the proposed solutions will increase public confidence in automation / artificial intelligence.

Bibliografia

  1. Aletras N., Tsarapatsanis D., Preoţiuc-Pietro D., Lampos V., Predicting Judicial Decisions of the European Court of Human Rights: a Natural Language Processing Perspective, „PeerJ Computer Science” 2016, nr 2, s. 93-109, https://doi.org/10.7717/peerj-cs.93.
  2. Analityka predykcyjna – słownik pojęć, https://algolytics.pl/analityka-predykcyjna-slownik-pojec/ [dostęp: 18.06.2021].
  3. Automating Society Report 2019, https://algorithmwatch.org/en/ automatingsociety/ [dostęp: 15.07.2020].
  4. Babiński G., Pytania kwestionariuszowe. Podstawowe podziały i typologie, [w:] J. Wasilewski (red.), Wybrane zagadnienia metodologiczno-teoretyczne badań socjologicznych, Kraków 1984.
  5. Brennan T., Dieterich B., Breitenbach M., Mattson B., A Response to “Assessment of Evidence on the Quality of the Correctional Offender Management Profiling for Alternative Sanctions (COMPAS)”, Traverse City 2009, http://www.northpointeinc.com/files/whitepapers/Response_to_Skeem_Louden_Final_071509.pdf [dostęp: 15.07.2020].
  6. Goździaszek Ł., Perspektywy wykorzystania sztucznej inteligencji w postępowaniu sądowym, „Przegląd Sądowy” 2015, nr 10, s. 46-60.
  7. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z dnia 4 listopada 1950 r., Dz.U. 1993 Nr 61, poz. 284.
  8. Kort F., Predicting Supreme Court Decisions Mathematically: A Quantitative Analysis of the Right to Counsel Cases, „American Political Science Review” 2013, t. 51, nr 1, s. 1-12, https://www.doi.org.pl/10.2307/1951767.
  9. Lawlor R.C., What Computers Can Do: Analysis and Prediction of Judicial Decisions, „American Bar Association Journal” 1963, nr 4, s. 337-344.
  10. Lutyńska K., Pilotaż pogłębiony. Koncepcja, realizacja i analiza materiałów pilotażowych, [w:] Z. Gostkowski, J. Lutyński (red.), Analiza i próby technik badawczych w socjologii. Studia pilotażowe i analizy weryfikacyjne, t. V, Warszawa 1975.
  11. Mileszyk N., Paszcza B., Tarkowski A., AlgoPolska. Zautomatyzowane podejmowanie decyzji w służbie społeczeństwu, https://centrumcyfrowe.pl/algopolska-raport/#landing-page [dostęp: 11.07.2020].
  12. Popple J., A Pragmatic Legal Expert System. Applied Legal Philosophy Series, Darthmouth 1996.
  13. Predictive Policing. Evaluation des baden-württembergischen Pilotprojekts P4, https://csl.mpg.de/de/forschung/projekte/predictive-policing/ [dostęp: 15.07.2020].
  14. Rey E., Predictive Policing with Continued Results, https://www.predpol.com/predictive-policing-results/ [dostęp: 15.07.2020].
  15. Rozporządzenie (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 12 grudnia 2006 r. ustanawiające postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, Dz.Urz. UE L 399 z 30.12.2006 r., s. 1-32.
  16. Segal J.A., Predicting Supreme Court Cases Probabilistically: The Search and Seizure Cases, 1962-1981, „American Political Science Review” 2014, t. 78, nr 4, s. 891-900, https://ww.doi.org/10.2307/1955796.
  17. Skeem J.L., Louden J.E., Assessment of Evidence on the Quality of the Correctional Offender Management Profiling for Alternative Sanctions (COMPAS), Davis 2007, https://ucicorrections.seweb.uci.edu/files/2013/06/CDCR-Skeem-EnoLouden-COMPASeval-SECONDREVISION-final-Dec-28-07.pdf [dostęp: 15.07.2020].
  18. [Sztuczna Inteligencja]. Słownik, https://www.sztucznainteligencja.org.pl/definicja/sztuczna-inteligencja/ [dostęp: 29.04.2021].
  19. The Use of Pretrial ‘risk assessment’ Instruments: a Shared State of Civil Rights Concerns, http://civilrightsdocs.info/pdf/criminal-justice/Pretrial-Risk-Assessment-Full.pdf [dostęp: 29.04.2021].
  20. Wyrok Sądu Najwyższego Kanady z 13 czerwca 2018 r. w sprawie Ewert v. Canada, 2018 SCC 30, „Supreme Court Reports” 2018, nr 2, poz. 165.