Nr 2 (191) (2012)
Artykuły

Immunitety państwa – orzeczenie MTS w sprawie Ferrini

[State immunity – ICJ judgment in Ferrini]

Opublikowane 2012-06-29

Słowa kluczowe

  • immunitet państwa,
  • Ferrini,
  • Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości,
  • Republika Włoska,
  • Republika Federalna Niemiec,
  • state immunity,
  • International Court of Justice,
  • Republic of Italy,
  • Federal Republic of Germany
  • ...Więcej
    Less

Jak cytować

Immunitety państwa – orzeczenie MTS w sprawie Ferrini: [State immunity – ICJ judgment in Ferrini]. (2012). Studia Prawnicze The Legal Studies, 2 (191), 33-65. https://doi.org/10.37232/sp.2012.2.2

Abstrakt

3 lutego 2010 roku Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że orzeczenie włoskiego sądu apelacyjnego w sprawie „Ferrini” naruszyło immunitet jurysdykcyjny Niemiec, z którego korzystają one w odniesieniu czynów o charakterze iure imperii. Podchodząc do przedstawionego problemu nader restrykcyjnie, sędziowie uznali, że procesowa natura immunitetu sytuuje ową instytucję w innej płaszczyźnie niż normy materialnoprawne, w świetle których działania niemieckich sił zbrojnych uznano za zbrodnie wojenne. Odpowiednio korzystanie z immunitetu jurysdykcyjnego na obecnym etapie rozwoju prawa międzynarodowego nie sprzeciwia się ochronie praw fundamentalnych. Wąskie podejście do problemu oraz niespójności argumentacyjne uzasadnienia orzeczenia przedstawionego przez Trybunał oraz poszczególnych sędziów prawdopodobnie obniżą jego walor jako punktu odniesienia w przyszłych rozważaniach nad zakresem i istotą immunitetu jurysdykcyjnego. Zarazem jednak skomplikowany kontekst faktyczny i prawny pozwala domyślać się przyczyn, dla których takie orzeczenie zapadło.

 

On February 2010 International Court of Justice decided that an Italian appeals court sentence Ferrini violated jurisdictional immunity of Germany, to which it is entitled in respect of acts de iure imperii. Adopting a restrictive approach Judges stated that procedural nature of the immunity shall be viewed separately from substantive provisions, according to which conduct of German armed forced had been qualified as war crimes. Accordingly enjoying protection of jurisdictional immunities does not, at the current stage of international law development, contradict protection of fundamental rights. This narrow perception of the problem and certain inconsistencies in legal reasoning between the Court and its judges will probably diminish importance of the judgment as a point of referral in further debates concerning the scope and nature of the jurisdictional immunities. At the same time complex factual and legal context of the proceedings allows to conjecture at to the reasons behind such a ruling.

Bibliografia

  1. USC 1605A, Terrorism Exception to the Jurisdictional Immunity of a Foreign State, http://bit.ly/yfb0CW [dostęp: 8.02.2012 r.].
  2. Annuaire de l’Institut de droit international, Vol. 73, Naples Session (Italy), 2009.
  3. Areios Pagos, Prefektura Voiotia v. Republika Federalna Niemiec, 4 maja 2000, nr 11.
  4. Australian Foreign States Immunities Act.
  5. BVerfGE 73, 339 2 BvR 197/83 Solange II-decision, http://bit.ly/GIcPpl [dostęp: 22.03.2012 r.].
  6. Canadian State Immunity Act.
  7. Corriere Della Sera, Stragi nazistę. La Cassazione condanna la Germania a risarcire levittime, 21.10.2008, http://bit.ly/yuhzgu [dostęp: 6.02.2012 r.].
  8. Corte di Cassazione, sezioni unite, 13 maja 1963, nr 1178.
  9. Corte di Cassazione, sezioni unite, 17 października 1955, nr 3223.
  10. Corte di Cassazione, sezioni unite, 2 marca 1964, nr 1467.
  11. Corte di Cassazione, sezioni unite, 3 sierpnia 2000, nr 530, http://bit.ly/pKEj4g [dostęp: 12.10.2011 r.].
  12. Corte di Cassazione, sezioni unite, 5 czerwca 2002, nr 8157.
  13. Corte di Cassazione, sezioni unite, sentenza 11 marca 2004, nr 5044/04, Diritto e Giustizia 16.03.04.
  14. Corte di Cassazione, sezioni unite, sentenza 29 maja 2008, nr 14199, http://bit.ly/rfmVzO [dostęp: 6.02.2012 r.].
  15. Dichiarazione congiunta, adottata nell’occasione dei consultazioni intergovernative italotedesche, Trieste 18 Novembre 2008, http://bit.ly/xpmaqu [dostęp: 2012 r.].
  16. Dissenting Opinion of Judge Ad Hoc Gaja.
  17. Dissenting Opinion of Judge Cançado Trindade.
  18. Dissenting Opinion of Judge Yusuf.
  19. European Court of Human Rights Reports 2002-X.
  20. Europejska konwencja o immunitecie państwa z 16 maja 1972 roku.
  21. Europejska konwencja o pokojowym rozstrzyganiu sporów z 29 kwietnia 1957 roku.
  22. Fifty-fourth session, Sixth Committee, Convention on jurisdictional immunities of States and their property, Report of the Chairman of the Working Group, UN Doc. A/C.6/54/L.12 z 12.11.1999 r.
  23. Henckaerts J.M., Doswald-Becks L., Customary International Humanitarian Law. Vol. 1. Rules, Cambridge University Press, Cambridge 2009.
  24. House of Lords, Regina v. Bartle and the Commissioner of Police for the Metropolis and Others Ex Parte Pinochet, orzeczenie z 24 marca 1999 r, http://bit.ly/yiBbxC [dostęp: 2012 r.].
  25. International Court of Justice, Armed Activities on the Territory of the Congo, 2002.
  26. International Court of Justice, Arrest Warrant, Democratic Republic of Congo v. Belgium, 2002.
  27. International Court of Justice, Case Concerning Certain Questions of Mutual Assistance in Criminal Matters, Djibouti v. France, 2008.
  28. International Court of Justice, Jurisdictional Immunities of the State, Germany v. Italy: Greece intervening, 2012.
  29. International Criminal Court, Furunduzija, sprawa nr IT-95-17/1.
  30. International Law Association, Hague Conference (2010), Reparation for Victims of Armed Conflict, http://bit.ly/yN2MDj [dostęp: 20.02.2012 r.].
  31. International Law Association, London Conference (2000), Committee on International Human Rights Law And Practice, http://bit.ly/y3HrM2 [dostęp: 20.02.2012 r.].
  32. Kezwer G., Court affirms ruling barring ex-Nazi sciencist from Canada, “The Jewish Post & News” - May 13, 1992.
  33. Kodeks postępowania cywilnego.
  34. Komisja Prawa Międzynarodowego, Komentarz do projektu Konwencji Narodów Zjednoczonych o immunitetach jurysdykcyjnych państw i ich mienia.
  35. Konstytucja Republiki Włoskiej z 22 grudnia 1947 roku.
  36. Konwencja Narodów Zjednoczonych o immunitetach jurysdykcyjnych państw i ich mienia z 2 grudnia 2004 roku.
  37. Masiero G., Internato in un lager tedesco. La Germania deve risarcirlo, http://bit.ly/zQp2xJ [dostęp: 2012 r.].
  38. Memorial of the Federal Republic of Germany, 12 czerwca 2009.
  39. Monteforte R., Ex deportati, la svolta arriva dalla Cassazione storica sentenza. Chiha vissuto il lager puň chiedere il risarcimento alla Repubblica federale tedesca, http://bit.ly/zYB57i [dostęp: 21.02.2012 r.].
  40. Ontario Superior Court of Justice, Houshang Bouzari, Fereshteh Yousefi , Shervin Bouzari and Narvan Bouzari v. Islamic Republic of Iran, [2002] O.J. No. 1624 Court File No. 00-CV-201372, orzeczenia z 1 maja 2002 r., http://bit.ly/zUTW8P [dostęp: 2012 r.].
  41. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2010 r., IV CSK 465/2009, „Biuletyn Sądu Najwyższego” 2010, nr 11.
  42. Rai Storia, Destinazione inferno. Gli schiavi di Hitler, http://bit.ly/xSWxHf [dostęp: 21.02.2012 r.].
  43. Rai Storia, Prigionieri - L’ultimo inverno, emisja programu 21.02.2012.
  44. Re Holocaust Victim Assets Litigation przed U.S. District Court w Nowym Jorku, Special Master’s Proposal, 11.09.2000, http://1.usa.gov/y55pAS [dostęp: 6.03.2012 r.].
  45. Requête introductive d’instance, enregistrée au Greff e de la Cour le 23 décembre 2008, Immunités juridictionnelles de l’Etat, Allemagne c. Italie.
  46. Rezolucja ZO ONZ 60/147 z 16 grudnia 2005 – Podstawowe zasady i wytyczne w sprawie prawa do zadośćuczynienia i odszkodowania dla ofiar poważnych naruszeń międzynarodowego prawa praw człowieka i poważnych naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego.
  47. Schreiber v. The Federal Republic of Germany and the Attorney General of Canada ([2002] Supreme Court Reports. Vol. 3, http://bit.ly/y0CFXo [dostęp: 16.02.2012 r.].
  48. Separate Opinion of Judge Bennouna.
  49. Separate Opinion of Judge Keith.
  50. Separate Opinion of Judge Koroma.
  51. Singapore’s State Immunity Act.
  52. United Kingdom’s State Immunity Act.
  53. United States’ Foreign Sovereign Immunities Act.
  54. Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 12 grudnia 2002 w sprawie Kalogeropoulou and others v. Greece and Germany, skarga nr 59021/00, http://echr.ketse.com/doc/59021.00-en-20021212/view/.
  55. Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 21 listopada 2001 w sprawie Al-Adsani v. United Kingdom, skarga nr 35763/97, http://echr.ketse.com/doc/35763.97-en-20011121/view/.
  56. Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 21 listopada 2001 w sprawie Fogarty v. United Kingdom, skarga nr 37112/97, http://echr.ketse.com/doc/37112.97-en-20011121/view/.
  57. Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 21 listopada 2001 w sprawie McElhinney v. Ireland, skarga nr 31253/96, http://echr.ketse.com/doc/31253.96-en-20011121/view/.
  58. Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 4 września 2007 w sprawie Associazione Nazionale Reduci and 275 others v. Germany, skarga nr 45563/04 http://echr.ketse.com/doc/45563.04-en-20070904/view/.