Opublikowane
1991-04-30
Słowa kluczowe
- producent,
- rolnictwo,
- ochrona prawna,
- grunty rolne,
- prawo cywilne,
- producer,
- agriculture,
- legal protection,
- agricultural land,
- civil law
...Więcej
Less
Abstrakt
Celem niniejszych rozważań jest próba ustalenia, czy aktualna regulacja prawna przyjęta w dziedzinie ochrony gruntów rolnych może być uznana za skuteczną dla ochrony majątkowych i produkcyjnych interesów producenta rolnego, prowadzącego produkcję rolną w ramach indywidualnego gospodarstwa rolnego.
Poszukując odpowiedzi na to pytanie, uzasadnione wydaje się podjęcie analizy rozwiązań prawnych, które dotyczą m.in.:
a) określenia przedmiotu ochrony,
b) stopnia administracyjnego oddziaływania na producenta rolnego w sferze korzystania przez niego z gruntu rolnego i
c) gwarancji dla ochrony produkcji rolnej prowadzonej w strefach ochronnych.
Jeśli chodzi o konsekwencje, jakie dla ochrony interesów producentów rolnych wiążą się z określeniem przedmiotu ochrony, należy na wstępie odnotować, iż zakres przedmiotowy ochrony ulegał poszerzaniu. Ze stwierdzeniem tego oczywistego faktu wiąże się równocześnie ocena stopnia zabezpieczenia interesów majątkowych i produkcyjnych producenta rolnego. Zrozumiałe jest więc np., że w przypadku uchwały RM z 12 lipca 1966 r. okoliczność odniesienia w niej prawnego reżimu ochrony tylko do użytków rolnych, a pominięcie innych niż użytki rolne gruntów rolnych nie mogła skutecznie oddziaływać w kierunku zabezpieczenia tychże interesów. Jednostka produkcyjna, jaką jest gospodarstwo rolne, opiera się przecież nie tylko na użytkach rolnych. Jeśli chodzi o indywidualne gospodarstwo rolne, podkreślono to już w normatywnym określeniu samego pojęcia gospodarstwa rolnego. Brak rygorów ochronnych w odniesieniu do gruntów nie będących użytkami rolnymi zmniejszał pewność gospodarowania w obrębie gospodarstwa rolnego.
Bibliografia
- Błażejczyk M., Prawne gwarancje indywidualnej własności rolniczej, „PiP” 1982 z. 10, s. 31-38.
- Błażejczyk M., Prawno-ustrojowe aspekty poprawy struktury agrarnej, „Wieś Współczesna” 1987 z. 4, s. 60-70.
- Błażejczyk M., Władcza ingerencja czynnika publicznego w wykonywanie prawa rolniczej własności gruntowej we włoskim systemie prawnym, „PiP” 1984 z. 2, s. 86-93.
- Hillermeier H., Sozialbindung des Eigentums beim Natur und Landschaftschutz, „Recht der Landwirtschaft- Zeitschrift fur Landwirtschaftsrecht” 1987, z. 3.
- Katner W., Zagadnienia cywilistyczne ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska [w:] A. Rembieliński (red.), Studia z prawa cywilnego, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1983.
- Katner W.J., Glosa do wyroku SN z 21.08. 1987 r., II CR 222/87, OSPiKA 1989 z. 7-12, poz. 145.
- Majorowicz J., Pietrzykowski J., Zmiany w regulacji stosunków prawnych w rolnictwie, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1984.
- Nadler J., Pojęcie indywidualnego gospodarstwa rolnego w prawie rolnym, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1976.
- Niedośpiał M., Roszczenia odszkodowawcze w ustawie o ochronie gruntów rolnych, „Nowe Prawo” 1985, z. 3, s. 20-30.
- Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 marca 1983 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1983 r. w sprawie przenoszenia własności nieruchomości rolnych, znoszenia współwłasności takich nieruchomości oraz dziedziczenia gospodarstw rolnych, Dz.U. 1983 Nr 19 poz. 86.
- Pańko W., Ochrona gruntów rolnych, czyli o sprzeczności interesów i ich kojarzeniu, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1985, nr 4, s. 17-32.
- Pawlak W., Obowiązek rolniczego wykorzystywania określonych gruntów rolnych w PRL, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1983, nr 2, s. 21-40.
- Safjan D., Obowiązek rolniczego użytkowania gruntów [w:] M. Błażejczyk, J. Paliwoda (red.), Prawne instrumenty intensywnego zagospodarowania gruntów rolnych, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1975.
- Skoczylas J., Glosa do wyroku SN z 21.08.1987 r., OSPiKA 1988, z. 7-8, poz. 174.
- Skoczylas J., Odpowiedzialność deliktowa za szkody wyrządzone w środowisku, „PiP” 1986, z. 7, s. 81-90.
- Smólska-Korpała M., Odpowiedzialność za skutki naruszenia stanu środowiska, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1984, t. 17, s. 195-209.
- Stróżczyk K., Prawne środki przeciwdziałania odłogom, „PiP” 1985, z. 10, s. 79-86.
- Uchwała nr 198 Rady Ministrów z dnia 12 lipca 1966 r. w sprawie ochrony użytków rolnych, M.P. 1966 Nr 40 poz. 200.
- Ustawa z dnia 13 lipca 1988 r. o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, Dz.U. 1988 Nr 24 poz. 169.
- Ustawa z dnia 24 października 1974 r. Prawo wodne, Dz.U. 1974 Nr 38 poz. 230.
- Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym i ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, Dz.U. 1991 Nr 114 poz. 494.
- Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych, Dz.U. 1982 Nr 11 poz. 79.
- Ustawa z dnia 26 października 1971 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji gruntów, Dz.U. 1971 Nr 27 poz. 249.
- Ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, Dz.U. 1990 Nr 55 poz. 321.
- Ustawa z dnia 29 grudnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz.U. 1989 Nr 75 poz. 444.
- Wróblewski J., Skuteczność prawa i problemy jej badania, „Studia Prawnicze” 1980, z. 1-2, s. 3-26.
- Wyrok BGH z 23.06.1988 r., III ZR 8/87, „Juristen Zeitung” 1989, z. 4.
- Wyrok NSA z 13.06.1985 r., SA/Ka 172/82, ONSA 1985 z. 1, poz. 32.
- Wyrok NSA z 11.12.1981 r., I SA 2435/81, ONSA 1981 z. 2, poz. 131.
- Wyrok NSA z 3.12.1981 r., SA/Kr 296/81, ONSA 1981 z. 2, poz. 120.
- Wyrok NSA z 30.04.1985 r., II SA 1885/84, ONSA 1985 z. 1, poz. 25.
- Wyrok SN z 2.08.1987 r., II CR 222/87, OSPiKA 1988, z. 7-8, poz. 174.